Granice apelacji w postępowaniu cywilnym
Granice apelacji to kluczowy element postępowania cywilnego. Określają zakres rozpoznania sprawy przez sąd drugiej instancji. Zrozumienie tych zasad jest niezbędne dla skutecznego wniesienia odwołania.
Czym są granice apelacji?
Apelacja to zwyczajny środek zaskarżenia. Służy do odwołania od wyroku sądu pierwszej instancji. Wnosi się ją do sądu drugiej instancji. Kodeks postępowania cywilnego zawiera regułę granic apelacji. Granice te wyznaczają zakres rozpoznania sprawy. Sąd odwoławczy działa w tych granicach. Granice apelacji to granice wniosków i zarzutów apelacji. Oznacza to zakaz wykraczania poza nie. Sąd musi rozważyć wszystkie podniesione zarzuty i wnioski. Niedopuszczalne byłoby rozpoznanie apelacji w niezaskarżonej części. Sąd drugiej instancji nie może skontrolować tej części orzeczenia. Celem apelacji jest ponowne rozpoznanie sprawy.
Zakres rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy
Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. Nie rozpoznaje samej apelacji. Apelacja moderuje tylko granice rozpoznania sprawy. Sąd drugiej instancji ma obowiązek rozpoznać sprawę. Odnosi się do całokształtu zarzutów i wniosków apelujących. Sąd ma obowiązek wydać prawidłowe orzeczenie. Nie jest związany oceną prawną zawartą we wniosku apelacyjnym. Sąd odwoławczy jest obowiązany rozważyć wszystkie wnioski i zarzuty wskazane w środku odwoławczym. W granicach zaskarżenia sąd bierze pod uwagę nieważność postępowania z urzędu. Niezależnie od zarzutów skarżącego sąd bada tę kwestię.
Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę, a nie apelację – środek odwoławczy moderuje tylko granice jej rozpoznania.
Obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji jest fundamentalny. Obejmuje zakaz wykraczania poza te granice. Nakazuje rozważenie wszystkich podniesionych zarzutów i wniosków. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę na podstawie materiału zebranego w obu instancjach.
Rodzaje zarzutów apelacyjnych
Apelacja opiera się na zarzutach. Mogą one dotyczyć prawa materialnego lub procesowego. Zarzuty naruszenia prawa materialnego wskazują na błędne zastosowanie przepisów. Sąd odwoławczy nie jest związany zarzutami apelacyjnymi dotyczącymi naruszenia prawa materialnego. Może zastosować właściwe przepisy z urzędu. Zarzuty naruszenia prawa procesowego dotyczą uchybień proceduralnych. Musiały one mieć wpływ na treść wyroku. Przykładem jest nieuwzględnienie wniosków dowodowych. Brak odniesienia się sądu do wniosków dowodowych jest naruszeniem przepisów. Apelujący nie ma obowiązku powołania przepisów, które doznały naruszenia. Wystarczy wskazanie zarzutów. Na przykład błędu w ustaleniu stanu faktycznego.
Brak jakiegokolwiek odniesienia się sądu drugiej instancji do wniosków dowodowych zgłaszanych w apelacji jest naruszeniem przepisów postępowania.
Co sąd bierze pod uwagę poza granicami apelacji?
Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. Istnieją jednak wyjątki. Sąd musi brać pod uwagę z urzędu nieważność postępowania. Dzieje się tak niezależnie od zarzutów przytoczonych przez skarżącego. Wniesienie apelacji przez niektórych współuczestników wiąże sąd drugiej instancji. Dotyczy to współuczestnictwa jednolitego. W takich sprawach orzeczenie musi być jednolite dla wszystkich współuczestników. Sąd odwoławczy ma obowiązek wskazania podstawy faktycznej i prawnej wyroku. Nawet jeśli strona nie podniosła odpowiednich zarzutów, sąd może zmienić orzeczenie, gdy prawo materialne zostało naruszone.
Praktyczne aspekty wnoszenia apelacji
Apelacja powinna spełniać wymogi pisma procesowego. Musi być prawidłowo sporządzona. Apelacje od wyroku w postępowaniu cywilnym powinny spełniać wymogi przewidziane dla pisma procesowego. Apelacja składa się z formalnych elementów. Obejmują one elementy ogólne i szczególne. Wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku jest elementem szczególnym. Apelacja sporządzona przez adwokata podlega odrzuceniu w części niezawierającej wniosku apelacyjnego. Wynika to z art. 3701 k.p.c. Zakres przedmiotowy zaskarżenia i wniosku apelacyjnego powinny być tożsame.
Termin na wniesienie apelacji wynosi dwa tygodnie. Liczy się go od doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem. Wniosek o uzasadnienie wyroku składa się w ciągu 7 dni od ogłoszenia sentencji. Uzasadnienie wyroku sporządzane jest na wniosek strony. Termin może zostać przedłużony do trzech tygodni. Apelację należy wnieść za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok.
W jakim terminie wnosi się apelację od wyroku sądu cywilnego?
Apelację wnosi się w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia stronie wyroku z uzasadnieniem.
W jakim okresie od wydania decyzji przez sąd w sprawie nieprocesowej można składać odwołanie od tej decyzji?
W sprawach nieprocesowych termin do wniesienia apelacji wynosi również dwa tygodnie, liczony od doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.
Nowe fakty i dowody w postępowaniu apelacyjnym
System apelacji pełnej obowiązuje w procesie cywilnym. Sąd apelacyjny ma prawo do rozstrzygania o faktach. Może dopuścić nowe fakty i dowody. Możliwość powołania nowych faktów i dowodów jest ograniczona. Strona może je powołać, jeśli nie mogła ich przedstawić w pierwszej instancji. Musi też wykazać potrzebę ich powołania. Apelujący nie może przerzucać na sąd odwoławczy obowiązków dowodowych. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę na podstawie materiału zebranego. Obejmuje on postępowanie w pierwszej instancji i apelacyjne. Uwzględnia się ograniczenia wynikające z prekluzji dowodowej. W sprawie o podział majątku wspólnego niedopuszczalne jest zgłoszenie żądania ustalenia nierównych udziałów w postępowaniu apelacyjnym.
Możliwe rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji
Sąd drugiej instancji może wydać różne orzeczenia. Może zmienić zaskarżony wyrok. Może uchylić wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. Może oddalić apelację. Sąd oddala apelację, gdy jest bezzasadna. Może odrzucić apelację. Dzieje się tak, gdy apelacja jest niedopuszczalna. Na przykład złożona po terminie lub przez osobę nieuprawnioną. Sąd odrzuca apelację w części niezawierającej wniosku apelacyjnego. Zasada
Dlaczego warto skonsultować się z prawnikiem?
Dobrze przygotowana apelacja jest kluczem do sukcesu. Wymaga znajomości przepisów i praktyki sądowej. Warto skonsultować się z adwokatem przy pisaniu apelacji. Prawnik pomoże ocenić zasadność apelacji. Wskaże właściwe podstawy zaskarżenia. Pomoże sformułować zarzuty i wnioski. Zapewni spełnienie wymogów formalnych. Dokument musi być podpisany przez stronę lub jej pełnomocnika. Apelacja pełni kluczową rolę. Jest narzędziem ochrony praw procesowych stron. Strony powinny być świadome terminów i podstaw do wniesienia apelacji.
- Złóż wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem w ciągu 7 dni.
- Skonsultuj treść apelacji z doświadczonym prawnikiem.
- Upewnij się, że apelacja spełnia wszystkie wymogi formalne.
Postępowanie sądowe w Polsce jest dwuinstancyjne. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia. Zwyczajne to apelacja i zażalenie. Nadzwyczajne to skarga kasacyjna. Skarga kasacyjna przysługuje od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji. Jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Wnosi się ją do Sądu Najwyższego. W polskim systemie prawnym możliwe jest wniesienie skargi kasacyjnej w określonych przypadkach.
Terminy w postępowaniu cywilnym
Terminy podane w dniach.
Opłaty sądowe od apelacji są zróżnicowane. W sprawach majątkowych wynosi 5% wartości przedmiotu zaskarżenia. Minimalna opłata to 30 zł. Maksymalna to 100 000 zł. W sprawach niemajątkowych opłata jest stała. Wynosi od 30 zł do 5000 zł. Opłata sądowa od apelacji w sprawie rozwodowej to 600 zł.
Przykładowe koszty apelacji
Koszty podane w złotych.
Pamiętaj o złożeniu wniosku o uzasadnienie wyroku. Masz na to 7 dni od ogłoszenia wyroku. Bez uzasadnienia nie można wnieść apelacji. Termin na wniesienie apelacji wynosi 2 tygodnie od doręczenia uzasadnienia.
- Zgłęb temat w naszych artykułach!
- Przeczytaj również: Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym