Fałszowanie dokumentów i używanie ich – co mówi o tym art. 270 Kodeksu karnego?

Fałszowanie dokumentów jest poważnym przestępstwem w Polsce. Kodeks karny, a w szczególności art. 270, precyzyjnie określa związane z tym konsekwencje prawne. Dowiedz się, co grozi za podrabianie lub przerabianie dokumentów i ich używanie.

Co to jest dokument w świetle prawa karnego?

Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów chronią zaufanie publiczne. Chroniona jest wiarygodność dokumentu oraz obrót prawny. Ustawodawca stypizował te czyny w rozdziale XXXIV Kodeksu karnego.

Dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo.

Kodeks karny obejmuje ochroną dokumenty publiczne i prywatne. Prawo nie rozróżnia ich w kontekście podstawowej ochrony. Odpowiedzialność karna aktualizuje się tylko przy dokumencie w rozumieniu kodeksu karnego.

Na czym polega fałszerstwo materialne? Podrobienie i przerobienie.

Fałszowanie dokumentów przybiera różnoraką postać. Może to być podrobienie lub przerobienie dokumentu. Podrobienie dokumentu to stworzenie zupełnie nowego dokumentu. Stwarza on pozory autentyczności.

Podrobienie dokumentu ma miejsce, kiedy zostaje on sporządzony przez osobę nieuprawnioną.

Przerabianie dokumentów to wprowadzanie zmian w dokumencie oryginalnym. Zmiany te nadają mu odmienne znaczenie. Podrobienie może dotyczyć całego dokumentu. Może też dotyczyć jego części. Przykładem jest podrobienie podpisu. Nie ma znaczenia zgoda osoby uprawnionej. W przypadku podrabiania dokumentów zgoda jest prawnie obojętna. Dla oceny przestępstwa zgoda osoby nie ma znaczenia.

Użycie sfałszowanego dokumentu – co to oznacza?

Przestępstwo z art. 270 Kodeksu karnego dotyczy także użycia dokumentu. Chodzi o użycie go za autentyczny. Co oznacza znamię „użycia”?

znamię „użycia” w rozumieniu art. 270 § 1 KK postrzegać więc należy jako przedłożenie dokumentu m.in. organowi, instytucji lub wykorzystanie go w związku z działaniem urządzenia, np. dla weryfikacji tożsamości.

Posłużenie się dokumentem to wprowadzenie go do obrotu prawnego. Wykazuje się nim swoje prawa. Potwierdza się nim istnienie stosunku prawnego. Dokument może dotyczyć okoliczności mającej znaczenie prawne. Okoliczność, że sprawca nie złożył dokumentu osobiście, nie ma znaczenia. Może użyć pośrednika. Też popełnia przestępstwo.

Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, zaopatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.

Ochrona wiarygodności i rzetelności dokumentów jest kluczowym elementem funkcjonowania prawa.

Jakie kary grożą za fałszowanie dokumentów? Art. 270 § 1 k.k.

Odpowiedzialność karna za fałszowanie dokumentów określona jest w art. 270 k.k. Zgodnie z art. 270 § 1 k.k. sankcją jest grzywna. Może być orzeczona kara ograniczenia wolności. Grozi też kara pozbawienia wolności. Wymiar kary wynosi od 3 miesięcy do lat 5.

Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Każda osoba, która przerabia lub podrabia dokument, podlega tej karze. Zagrożenie karą wynosi od 3 miesięcy do 5 lat. Powstanie szkody nie jest wymagane dla odpowiedzialności. Przestępstwo jest formalne. Oznacza to, że karalne jest samo zachowanie. Nie musi nastąpić konkretny skutek, np. szkoda majątkowa.

W przypadku wykorzystania cudzego podpisu elektronicznego kara jest inna. Grozi za to grzywna. Może być kara ograniczenia wolności. Może być pozbawienie wolności do lat 3.

Rodzaj czynu (art. 270 k.k.)	Minimalna kara pozbawienia wolności	Maksymalna kara pozbawienia wolności
Podrobienie/przerobienie dokumentu i użycie (§ 1)	3 miesiące	5 lat
Wykorzystanie cudzego podpisu elektronicznego (§ 2)	Brak (może być grzywna/ograniczenie wolności)	3 lata

Kara za fałszowanie dokumentów publicznych może wynosić do lat 3. Kara za fałszowanie dokumentów prywatnych może wynosić do lat 2. Sąd może zastosować inne środki karne. Należą do nich grzywny czy prace społeczne.

Wypadek mniejszej wagi – art. 270 § 2a k.k.

Kodeks karny przewiduje wypadek mniejszej wagi. Odnosi się on do fałszerstwa dokumentu. Jest stypizowany w art. 270 § 2a k.k. W takim przypadku sankcja jest łagodniejsza. Grozi za to kara pozbawienia wolności do lat 2.

Należy odwołać się do znikomej społecznej szkodliwości w przypadku fałszerstwa dokonanych przez osoby starsze.

Przygotowanie do fałszerstwa – czy jest karalne?

Tak, przygotowanie do przestępstwa fałszerstwa jest karalne. Odnosi się to do przestępstwa określonego w § 1. Grozi za nie grzywna. Może być kara ograniczenia wolności. Grozi też pozbawienie wolności. Kara wynosi do lat 2.

Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Przykładem przygotowania jest ćwiczenie czyjegoś podpisu. Może być uznane za przygotowanie do przestępstwa. Warto o tym pamiętać.

Fałszerstwo dokumentów a inne przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów.

Fałszowanie dokumentów często występuje w zbiegu. Może zbiegać się z innym czynem zabronionym. Przykładem jest przestępstwo przeciwko mieniu. Ustawodawca stypizował też inne powiązane przestępstwa.

Warto odróżnić fałszerstwo od poświadczenia nieprawdy. Art. 271 k.k. przewiduje odpowiedzialność. Dotyczy ona urzędowego poświadczenia nieprawdy. Odpowiada za to funkcjonariusz publiczny. Jest to inny typ przestępstwa.

W art. 270a k.k. wprowadzono fałszerstwo faktury. Jest to odrębne przestępstwo. Grożą za nie surowsze kary. Za fałszerstwo faktury grozi od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Jeśli sprawca uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu, kara wynosi co najmniej 3 lata pozbawienia wolności.

Inne powiązane przestępstwo to fałszerstwo w celu oszustwa. Jest ono stypizowane w art. 297 k.k.

Ściganie przestępstwa fałszerstwa.

Fałszowanie dokumentów jest przestępstwem publicznoskargowym. Oznacza to, że jest ścigane z urzędu. Nie wymaga to złożenia wniosku przez osobę pokrzywdzoną. Organ ścigania wszczyna postępowanie z własnej inicjatywy. Dzieje się tak po uzyskaniu informacji o przestępstwie.

Przestępstwo fałszerstwa dokumentów ulega przedawnieniu. Okres przedawnienia wynosi 10 lat. Liczy się go od momentu popełnienia przestępstwa. W przypadku wszczęcia postępowania okres ten wydłuża się. Wynosi wtedy 20 lat.

• W przypadku uzyskania wiadomości o bezprawnym zdarzeniu warto złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.
• Zgłoszenie przestępstwa jest kluczowym krokiem w procesie ścigania sprawcy.
• Gdzie zgłosić podrobienie podpisu? Zawiadomienie składa się na Policji lub w Prokuraturze.

Jak się bronić lub postępować w przypadku fałszerstwa?

W przypadku podejrzenia podrobienia swojego podpisu działaj szybko. Zweryfikuj dokumenty, które mogły zostać podrobione. Konsultacja z prawnikiem jest zalecana. Specjalizuje się on w sprawach dotyczących fałszerstw.

• Szybkie działanie w przypadku podejrzenia podrobienia podpisu.
• Weryfikacja dokumentów, które mogły zostać podrobione.
• Konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w sprawach dotyczących fałszerstw.

Zalecana jest pomoc adwokata. Jest potrzebna na początkowym etapie postępowania. Pomoc profesjonalnego obrońcy jest ważna. Brak pomocy podczas pierwszego przesłuchania negatywnie wpływa na przebieg postępowania. Do przygotowania linii obrony niezbędna jest analiza. Obejmuje ona stan faktyczny i dowody. Analizuje się też stan prawny. Dowody mogą obejmować pliki tekstowe czy audio. W sprawach o fałszerstwo często wykorzystuje się badanie grafologiczne.

Warto przygotować pisemne zawiadomienie. Dotyczy ono możliwości popełnienia przestępstwa. Pomoc adwokata jest potrzebna w przypadku oskarżenia. Odpowiedzialność karna za podrobienie podpisu jest poważna. Pamiętaj o swoich prawach.

Pytania i odpowiedzi dotyczące fałszowania dokumentów.