Alimenty po apelacji – co z płatnościami przed prawomocnym wyrokiem?

Nieprawomocny wyrok sądu w sprawie alimentów budzi wiele pytań. Co dzieje się z płatnościami, gdy jedna ze stron wnosi apelację? Wyjaśniamy prawne aspekty i podpowiadamy, jak postępować w takiej sytuacji.

Nieprawomocny wyrok a obowiązek alimentacyjny

Sąd pierwszej instancji wydaje wyrok. Może on dotyczyć ustalenia alimentów. Może też orzekać o ich uchyleniu. Taki wyrok jest początkowo nieprawomocny. Dopóki orzeczenie nie jest prawomocne, nie wywołuje pełnych skutków prawnych. Strony mogą się od niego odwołać. W polskim prawie funkcjonuje zasada dwuinstancyjności postępowań. Obejmuje ona sprawy alimentacyjne. Osoba niezadowolona z wyroku może wnieść apelację.

Na przykład, Pan Tomasz uzyskał nieprawomocny wyrok uchylający obowiązek alimentacyjny na dorosłego syna. Syn złożył apelację. Dopóki sąd odwoławczy nie rozpatrzy sprawy, orzeczenie I instancji nie jest ostateczne. Wniesienie apelacji oznacza, że sąd odwoławczy ponownie zapozna się ze sprawą. Zabezpieczenie alimentów jest często ustalane na czas trwania sprawy sądowej. Jest ono tymczasowe. Wysokość alimentów ustalana jest w wyroku końcowym.

Rola apelacji w sprawach alimentacyjnych

Apelacja to środek odwoławczy. Służy do zaskarżenia niekorzystnego wyroku. Składa się ją do sądu wyższej instancji. W sprawach alimentacyjnych jest to sąd okręgowy lub apelacyjny. Apelację należy złożyć wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Masz określony czas na jej wniesienie. Zazwyczaj masz trzy tygodnie na apelację od ogłoszenia wyroku. Jeśli wniosłeś o uzasadnienie, czas na odwołanie wynosi dwa tygodnie od jego otrzymania. Sąd II instancji ponownie analizuje dowody i argumenty.

Zasada dwuinstancyjności zapewnia ponowne rozpatrzenie sprawy. W sprawach apelacyjnych sądy II instancji zazwyczaj nie przeprowadzają rozprawy. Mogą jednak to zrobić, jeśli uznają to za konieczne. Celem apelacji jest zmiana lub uchylenie zaskarżonego wyroku. Możesz wnieść apelację tylko co do części orzeczenia. Na przykład, możesz zaskarżyć tylko wysokość zasądzonych alimentów.

Natychmiastowa wykonalność i jej skutki

Wyroki w sprawach alimentacyjnych mają rygor natychmiastowej wykonalności. Co to oznacza w praktyce? Wyrok od razu się wykonuje. Nawet jeśli jest nieprawomocny. Obowiązek płatności zasądzonych alimentów powstaje natychmiast. Wniesienie apelacji nie wstrzymuje tego obowiązku. Fakt wniesienia apelacji nie „neutralizuje w żaden sposób” natychmiastowej wykonalności, jak wskazano w jednym z analizowanych materiałów. Natychmiastowa wykonalność wyroku wygasa z chwilą ogłoszenia wyroku drugiej instancji.

Nieprawomocny wyrok z klauzulą wykonalności umożliwia wierzycielowi skierowanie sprawy do komornika. Komornik może rozpocząć egzekucję. Może to prowadzić do zajęcia wynagrodzenia. Może zająć też inne aktywa dłużnika. Przegrana apelacja w sprawach alimentacyjnych skutkuje koniecznością uregulowania zaległych alimentów. Dzieje się tak nawet jeśli wyrok nie jest ostateczny.

orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.

Wyrównanie alimentów – skąd się bierze zaległość?

Sąd często zabezpiecza alimenty na czas trwania sprawy. Zabezpieczenie jest tymczasowe. W wyroku końcowym sąd ustala ostateczną wysokość alimentów. Alimenty zasądzane są od dnia wniesienia pozwu. Jeśli ostateczna kwota jest wyższa niż zabezpieczenie, powstaje zaległość. Musisz ją wyrównać za okres od daty pozwu do daty wyroku I instancji. Rygor natychmiastowej wykonalności dotyczy też tej różnicy.

Przykład: Sąd zabezpieczył alimenty na 1.500 zł. W wyroku ustalił je na 2.000 zł. Sprawa trwała 7 miesięcy. Różnica wynosi 500 zł miesięcznie (2000 zł – 1500 zł). Łączna zaległość do dopłaty to 3.500 zł (500 zł * 7 miesięcy). Ta zaległość powstała z mocy prawa. Powinieneś ją uregulować jak najszybciej. W przypadku braku płatności, wierzyciel może skierować sprawę do komornika.

W sprawach alimentacyjnych, emocje często idą w parze z trudnościami proceduralnymi.

Jak uniknąć problemów z egzekucją komorniczą?

Uniknięcie egzekucji komorniczej wymaga działania. Musisz uregulować zaległości alimentacyjne. Zrób to w celu uniknięcia postępowania egzekucyjnego. Regularnie monitoruj postępowania sądowe. Terminowo reguluj zobowiązania. W przypadku trudności finansowych, spróbuj negocjować nowe warunki spłaty z wierzycielem. Możesz złożyć wniosek o zmianę wysokości alimentów. Zrób to, jeśli zmieniły się Twoje okoliczności życiowe.

Warto rozważyć złożenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia powództwa. Może on dotyczyć np. zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Jest to możliwe w sprawach o uchylenie lub obniżenie alimentów. Konieczne jest uiszczenie opłaty stałej od wniosku. Opłata ta wynosi 100,00 zł.

Zabezpieczenie powództwa przewidzianego w art. 138 K.r.io. o uchylenie lub obniżenie obowiązku alimentacyjnego przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie jest wyłączone.

• Ureguluj zaległości alimentacyjne, aby uniknąć egzekucji.
• Regularnie monitoruj przebieg sprawy sądowej.
• Konsultuj się z prawnikiem w skomplikowanych kwestiach.
• Rozważ negocjacje z drugą stroną w sprawie spłaty.
• Złóż wniosek o zmianę alimentów, jeśli Twoja sytuacja się pogorszyła.
• Rozważ wniosek o zabezpieczenie powództwa w sprawie o uchylenie/obniżenie.

Apelacja w sprawie alimentów – aspekty proceduralne

Zasada dwuinstancyjności dotyczy spraw alimentacyjnych. Masz prawo wnieść apelację. Jeśli chcesz zaskarżyć wyrok, złóż wniosek o uzasadnienie. Masz na to 7 dni od ogłoszenia wyroku. Po otrzymaniu uzasadnienia masz 14 dni na wniesienie apelacji. Apelację składasz do sądu, który wydał wyrok I instancji. Sąd ten przesyła ją do sądu II instancji.

Czy od apelacji w sprawie alimentów pobierana jest opłata? Nie pobiera się opłaty od apelacji. Dotyczy to osoby uprawnionej do alimentów. Jeśli to Ty zaskarżasz wyrok jako zobowiązany, opłata może być wymagana. W sprawach apelacyjnych sądy II instancji zazwyczaj nie przeprowadzają rozprawy. Rozpoznają sprawę na posiedzeniu niejawnym. Opierają się na zgromadzonym materiale dowodowym. Istnieje duża szansa, że sąd II instancji zmieni zaskarżony wyrok. Zrobi to po zapoznaniu się z apelacją i odpowiedzią na nią.

Odzyskiwanie nadpłaconych alimentów

Co jeśli sąd apelacyjny zmieni wyrok? Może obniżyć zasądzoną kwotę alimentów. Wówczas powstała nadpłata. Masz możliwość odzyskania nadpłaconych alimentów. Wymaga to złożenia formalnego wniosku do sądu. Możesz też dochodzić naprawienia szkody. Szkoda powstała wskutek wykonania wyroku I instancji. Możesz to zrobić w osobnym procesie.

Przykład: Wyrok I instancji zasądził X zł alimentów. Złożyłeś apelację. Sąd II instancji obniżył kwotę do Y zł (Y < X). Wyrok II instancji jest prawomocny z chwilą jego ogłoszenia. Obowiązująca kwota to Y zł. Jeśli płaciłeś X zł od daty wyroku I instancji, powstała nadpłata. Możesz żądać jej zwrotu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy z dnia 24 listopada 1967 r., III Cr 2477/67, istnieje możliwość uchylenia niekorzystnych skutków wyroku.

Podsumowanie i porady praktyczne

Sprawy alimentacyjne są skomplikowane. Szczególnie po wniesieniu apelacji. Nieprawomocny wyrok z rygorem natychmiastowej wykonalności rodzi obowiązek płatności. Obowiązek ten trwa do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia. Zaległości mogą powstać, gdy ostateczna kwota jest wyższa niż zabezpieczenie. Konieczne jest ich uregulowanie. Unikniesz w ten sposób egzekucji komorniczej.

Pamiętaj o terminach proceduralnych. Wniosek o uzasadnienie złóż w 7 dni. Apelację wnieś w 14 dni od otrzymania uzasadnienia. Zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych chroni interesy osoby uprawnionej. Skonsultuj się z prawnikiem. Prawnik pomoże Ci zrozumieć skomplikowane kwestie prawne. Możesz skorzystać z zdalnych porad prawnych. Dostępne są też formularze online. Serwis ePorady24.pl udzielił ponad 134,9 tys. porad prawnych. Posiada 15 128 opinii klientów. Michał Berliński, absolwent KUL, jest jednym z autorów artykułów na ten temat.

• Dokładnie przeczytaj wyrok sądu I instancji.
• W razie wątpliwości skontaktuj się z kancelarią prawną.
• Złóż wniosek o uzasadnienie wyroku w terminie.
• Przygotuj apelację starannie, korzystając z pomocy prawnika.
• Ureguluj wszelkie zaległości wynikające z natychmiastowej wykonalności.