Uchylenie i wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego – kiedy i jak przestać płacić alimenty?
Obowiązek alimentacyjny to prawne zobowiązanie. Polega na finansowym wspieraniu uprawnionej osoby. Najczęściej dotyczy on rodziców i ich dzieci. Obowiązek ten nie trwa jednak wiecznie. Sprawdź, kiedy i jak możesz zakończyć płacenie alimentów.
Czym jest obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny to wsparcie finansowe. Jego celem jest zapewnienie środków utrzymania i wychowania. Dotyczy on członków rodziny w potrzebie. Najczęściej płacą go rodzice na rzecz dzieci. Może obejmować także innych krewnych w linii prostej. Zobowiązanie prawne do alimentów wynika z przepisów. Jest to obowiązek świadczenia wsparcia finansowego.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny nie jest dożywotni. Nie wygasa automatycznie z pełnoletnością dziecka. Trwa on tak długo, jak dziecko nie utrzyma się samodzielnie. Prawo polskie nie określa limitu wieku. Obowiązek może trwać dłużej. Dotyczy to kontynuowania nauki przez dziecko. Nauka musi być systematyczna i efektywna. Obowiązek ustaje, gdy dziecko zakłada własną rodzinę. Może trwać dożywotnio w przypadku problemów zdrowotnych. Dziecko powinno podjąć naukę w rozsądnym terminie. Chodzi o czas po zakończeniu edukacji podstawowej.
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Sąd bierze pod uwagę chęć dziecka do nauki. Nawet pobyt dziecka w rodzinie zastępczej nie zwalnia z płacenia alimentów. Samodzielne utrzymanie to minimum socjalne. Zapewnia ono zaspokojenie podstawowych potrzeb. Uprzywilejowany obowiązek rodziców trwa. Kończy się, gdy dziecko osiągnie samodzielność.
Przykładem jest Kazimierz. Płacił 700 zł alimentów na pełnoletniego syna. Syn uczył się na politechnice. Alina płaciła 600 zł. Jej 21-letnia córka uczyła się zaocznie. Obowiązek trwa, dopóki dziecko się uczy. Musi to być nauka usprawiedliwiona.
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – kiedy jest możliwe?
Obowiązek alimentacyjny nie wygasa automatycznie. Trwa, aż uchyli go sąd. Konieczne jest uzyskanie orzeczenia sądowego. Uchylenie możliwe jest na podstawie art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Chodzi o zmianę stosunków. Zmiana ta może prowadzić do uchylenia obowiązku. Odpada wówczas jedna z przesłanek obowiązku. Dotyczy to uprawnionego lub zobowiązanego.
Dziecko może przestać być uprawnione do alimentów. Dzieje się tak po usamodzielnieniu się. Dziecko pełnoletnie może nie mieć prawa do alimentów. Stanie się tak, jeśli nie stara się o samodzielność. Rodzic ma obowiązek łożyć. Chyba że dziecko nie dokłada starań. Chodzi o przyszłą samodzielność.
Podstawowe przesłanki uchylenia to:
- Usamodzielnienie się dziecka.
- Dziecko posiada majątek wystarczający do utrzymania.
- Dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania samodzielności.
- Uiszczanie alimentów wiąże się z nadmiernym uszczerbkiem dla rodzica.
Żądanie uchylenia powinno być uzasadnione. Chodzi o nadmierny uszczerbek dla rodziców. Dziecko dorosłe ma obowiązek podjąć pracę. Odmowa podjęcia pracy nie reaktywuje obowiązku. Dziecko powinno podjąć pracę. Szczególnie po ukończeniu szkoły zawodowej. Dotyczy to sytuacji, gdy nie podjęło od razu studiów wyższych. Wieku znacznie przekraczającego normalny wiek studentów.
W wypadku jednak, gdy dziecko ukończyło średnią szkołę zawodową, uzyskało konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu wyższych studiów, a jego wiek przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia, nie może żądać od rodziców finansowania znacznie opóźnionych studiów, lecz powinno podjąć pracę zarobkową.
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń. Dzieje się tak, gdy żądanie jest sprzeczne. Chodzi o zasady współżycia społecznego. Każde dziecko dorosłe ma obowiązek szacunku dla rodziców.
Przykładem jest sprawa z Sądu Rejonowego w Otwocku. Dziecko miało wyuczony zawód. Posiadało stałą pracę. Mogło czerpać środki na utrzymanie. W innej sprawie w Gdańsku dziecko sprzedało mieszkanie. Podjęło samodzielne decyzje o majątku. To także przesłanka do uchylenia.
Pamiętaj, że uchylenie alimentów wymaga formalnego postępowania sądowego.
Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny?
Pierwszym krokiem jest złożenie pozwu. Rodzic powinien wystąpić z wnioskiem. Powinien zrobić to z własnej inicatywy. Właściwy sąd to sąd rejonowy. Chodzi o wydział rodzinny. Pozew składa się w miejscu zamieszkania pozwanego dziecka.
Pozew musi spełniać wymagania formalne:
- Oznaczenie sądu.
- Imiona i nazwiska stron.
- Oznaczenie rodzaju pisma (pozew).
- Osnowa wniosku lub oświadczenia.
- Wskazanie faktów i dowodów.
- Podpis strony.
- Wymienienie załączników.
Pozew powinien zawierać uzasadnienie. Dołącz dowody potwierdzające. Chodzi o to, że dziecko spełnia warunki do zakończenia obowiązku. Rodzic powinien wykazać. Chodzi o możliwość samodzielnego utrzymywania się dziecka.
Dowody wspierające pozew to:
- Przedstawienie umowy o pracę dziecka.
- Wykazanie, że dziecko posiada majątek.
- Dokumenty potwierdzające stan finansowy rodzica.
Postępowanie sądowe obejmuje dowody. Obie strony przedstawiają argumenty. Sąd wydaje wyrok. Może uchylić lub kontynuować obowiązek.
Obowiązek alimentacyjny trwa. Nie zostanie uchylony automatycznie.
Warto rozważyć roszczenie alternatywne. Może to być obniżenie alimentów. Dzieje się tak, gdy uchylenie jest trudne.
Ile kosztuje sprawa o uchylenie alimentów?
Koszt sprawy to opłata sądowa. Opłata od pozwu wynosi 5%. Jest to 5% wartości przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu to roczna kwota alimentów.
Przykładowe opłaty od pozwu w zależności od wartości przedmiotu sporu:
| Wartość przedmiotu sporu | Opłata |
|---|---|
| do 500 zł | 30 zł |
| od 500 zł do 1.500 zł | 100 zł |
| od 1.500 zł do 4.000 zł | 200 zł |
| od 4.000 zł do 7.500 zł | 400 zł |
| od 7.500 zł do 10.000 zł | 500 zł |
| od 10.000 zł do 15.000 zł | 750 zł |
| od 15.000 zł do 20.000 zł | 1.000 zł |
Możesz wystąpić z wnioskiem. Chodzi o zwolnienie od kosztów sądowych. Jest to możliwe w trudnej sytuacji finansowej.
Czy można żądać uchylenia alimentów z datą wsteczną?
Tak, jest to możliwe. Obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony. Dotyczy to także okresu przed złożeniem pozwu. Uchylenie alimentów możliwe jest na podstawie art. 138 KRO. Sąd Najwyższy wskazuje na tę możliwość.
Sąd Najwyższy wskazuje, że takie orzeczenie, wydane na podstawie art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego może działać wstecz i obejmować okres przed wytoczeniem powództwa.
Pozew o uchylenie z datą wsteczną jest prawnie dopuszczalny. Wymaga to jednak silnego uzasadnienia. Musisz wykazać zmianę okoliczności. Zmiana musiała nastąpić przed złożeniem pozwu.
Co grozi za samowolne zaprzestanie płacenia alimentów?
Nie możesz sam przestać płacić alimentów. Orzeczenie sądowe pozostaje w mocy. Obowiązuje do momentu jego uchylenia. Samowolne zaprzestanie płacenia to przestępstwo. Grozi za to odpowiedzialność karna.
Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Uchylanie się od płacenia to unikanie świadczeń. Chodzi o świadczenia określone wyrokiem lub ugodą. Nawet jeśli uważasz, że obowiązek wygasł. Musisz uzyskać orzeczenie sądu. Dopiero wtedy możesz legalnie przestać płacić.
Pomoc prawna w sprawach alimentacyjnych
Sprawy alimentacyjne są skomplikowane. Warto skonsultować się z prawnikiem. Profesjonalna pomoc zwiększa szanse. Prawnik oceni Twoją sytuację prawną. Opracuje strategię postępowania. Przygotuje pozew o wygaśnięcie lub uchylenie. Złoży pozew do sądu. Będzie Cię reprezentował w postępowaniu. Prawnik może pomóc w negocjacjach. Możliwe są mediacje między stronami. Celem jest osiągnięcie porozumienia. Konsultacja z ekspertem jest kluczowa. Dotyczy to zrozumienia przepisów i procedur. Zawsze warto skonsultować pozew z prawnikiem. Współpraca z adwokatem pomaga w gromadzeniu dowodów. Dowody dotyczące zmiany okoliczności są niezbędne.
Usługi prawne w sprawach alimentacyjnych obejmują:
- Doradztwo prawne.
- Reprezentacja przed sądem.
- Negocjacje i mediacje.
- Złożenie wniosku o zmianę obowiązku.
Prawnicy specjalizują się w prawie rodzinnym. Możesz szukać pomocy w różnych miastach. Kancelarie działają w Krakowie, Warszawie, Gdańsku. Znajdziesz je także w Poznaniu, Lublinie, Żarach, Katowicach, Łodzi. Wybierz prawnika z doświadczeniem w prawie rodzinnym.
Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny można zakończyć prawnie. Konieczne jest uzyskanie orzeczenia sądowego. Składa się w tym celu pozew do sądu. Pozew musi być dobrze uzasadniony i poparty dowodami.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci?
Obowiązek ten wygasa, gdy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie dzieje się to automatycznie z osiągnięciem pełnoletności. Może trwać, gdy dziecko kontynuuje naukę. Ustaje, gdy dziecko założy własną rodzinę. Może trwać dożywotnio przy problemach zdrowotnych dziecka.
Czy trzeba płacić alimenty na dorosłe dziecko?
Tak, trzeba płacić, dopóki dziecko nie utrzyma się samodzielnie. Uzyskanie pełnoletności nie zwalnia z obowiązku. Rodzic ma obowiązek płacić. Chyba że dziecko nie stara się o samodzielność. Dotyczy to np. niepodejmowania nauki czy pracy.
Ile kosztuje sprawa o zniesienie alimentów?
Koszt to opłata sądowa od pozwu. Wynosi ona 5% rocznej kwoty alimentów. Istnieją też stałe opłaty dla określonych wartości przedmiotu sporu. Można ubiegać się o zwolnienie z kosztów sądowych.
Co zwalnia z płacenia alimentów?
Zwalnia z płacenia orzeczenie sądu. Sąd uchyla obowiązek. Dzieje się tak, gdy dziecko osiągnie samodzielność. Może to być też sytuacja. Żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zmiana sytuacji finansowej rodzica też bywa przesłanką.
Czy można uchylić alimenty z datą wsteczną?
Tak, jest to możliwe. Sąd może uchylić obowiązek. Może objąć okres przed złożeniem pozwu. Wymaga to jednak wykazania. Zmiana okoliczności nastąpiła wcześniej.
