Zarządzenie – Co To Jest i Jak Działa w Polskim Prawie?

Poznaj definicję zarządzenia. Dowiedz się, kiedy jest wydawane i jaki ma zakres obowiązywania. Wyjaśniamy jego rolę w systemie prawnym Polski.

Czym jest zarządzenie?

Zarządzenie to akt normatywny. Może być aktem stosowania prawa. Wydaje je jednoosobowy organ władzy wykonawczej. Może je wydać organ sądowniczy. Zarządzenie nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Ma charakter wewnętrzny. Obowiązuje jednostki podległe organowi. Organ, który je wydaje, określa jego zakres. Zarządzenie nie może łamać prawa. Nie może być sprzeczne z ustawą.

Zarządzenie tak wydane ma charakter i funkcjonuje jako wewnętrzna zasada postępowania.

Zarządzenia wydawane są na podstawie ustawy. Regulują stosunki wewnątrzpaństwowe. Nie są aktami kolegialnymi. Organy wydające zarządzenia to na przykład prezydent. Może je wydać prezes Rady Ministrów. Ministrowie kierujący działem administracji rządowej też wydają zarządzenia. Przewodniczący określonych komitetów również. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji także.

Definicja zarządzenia mówi jasno. To akt prawny. Zawiera normy prawne. Nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Zarządzenie w Kodeksie Postępowania Karnego

Kodeks postępowania karnego reguluje zarządzenia sądowe. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. określa te zasady. Kodeks postępowania karnego stan prawny aktualny na dzień 25.06.2025 zawiera przepisy o zarządzeniach.

Dział IV Kodeksu opisuje czynności procesowe. Rozdział 11 dotyczy orzeczeń, zarządzeń i poleceń. Art. 93 k.p.k. mówi o postanowieniach i zarządzeniach. Sąd wydaje postanowienie, gdy ustawa nie wymaga wyroku. Zarządzenia wydaje przewodniczący składu orzekającego. Mogą je też wydawać inni uprawnieni pracownicy sądu. Dotyczą one czynności procesowych.

Uzasadnianie zarządzeń jest możliwe. Art. 99 k.p.k. reguluje uzasadnienie zarządzeń. Orzeczenia i zarządzenia ogłasza się. Mogą być też doręczane. Art. 100 k.p.k. mówi o ogłaszaniu i doręczeniu. Kopia orzeczenia lub zarządzenia może trafić do systemu teleinformatycznego. Art. 100a k.p.k. to przewiduje. System teleinformatyczny gromadzi kopie orzeczeń. Zbiera też akty oskarżenia i wnioski. Art. 100b k.p.k. opisuje ten system.

Prostowanie zarządzenia jest możliwe. Dotyczy to błędów pisarskich. Art. 105 k.p.k. pozwala na prostowanie. Można prostować orzeczenia i uzasadnienia.

Orzeczenie to nazwa zbiorcza. Obejmuje wyrok i postanowienie. Zarządzenie nie jest orzeczeniem. Orzeczenia wydaje sąd. Zarządzenia wydaje przewodniczący składu. Mogą je też wydawać upoważnieni pracownicy sądu.

W sprawach zamiany kary pozbawienia wolności na areszt orzeka sąd. Sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji, podejmuje decyzję.

Zarządzenie w Postępowaniu Cywilnym

Zarządzenie pojawia się również w postępowaniu cywilnym. Przykładem jest zarządzenie o zwrocie pozwu. Wniosek o uzasadnienie zarządzenia o zwrocie pozwu jest ważny. Jest konieczny do skutecznego zaskarżenia zarządzenia.

Przepisy o zażaleniach stosuje się do zarządzeń przewodniczącego. Mówi o tym art. 362 k.p.c. Zarządzenie o zwrocie pozwu doręcza się powodowi. Jest zaskarżalne zażaleniem do sądu drugiej instancji. Potwierdza to art. 394 pkt 2 k.p.c.

Zarządzenie o zwrocie pozwu – doręczane tylko powodowi jest, po myśli art. 394 pkt 2 k.p.c., jako zaskarżalne zażaleniem do Sądu II instancji.

Termin do wniesienia zażalenia to tydzień. Liczy się go od dnia doręczenia zarządzenia z uzasadnieniem.

W przypadku nieusunięcia braków pisma procesowego, na przykład w KRS, mogą być podobne przepisy. Sugeruje to jeden ze scenariuszy prawnych.

Pełnomocnictwo procesowe jest ważne. Dotyczy reprezentacji strony w sądzie. Przywrócenie terminu w postępowaniu cywilnym jest możliwe. Stosuje się je, gdy strona uchybiła terminowi bez swojej winy.

Zarządzenie a Inne Akty Prawne

W polskim systemie prawnym istnieją różne akty. Konstytucja państwa to akt najwyższy. Ratyfikowane umowy międzynarodowe też są źródłem prawa. Akty Unii Europejskiej, jak rozporządzenia czy dyrektywy, także.

Ustawa ma wyższą moc prawną niż zarządzenie. Rozporządzenie z mocą ustawy również. Rozporządzenia to akty powszechnie obowiązujące. Zawierają zakazy, nakazy i uprawnienia. Skierowane są do organów państwa i obywateli. Rozporządzenie wydawane jest na podstawie ustawy.

Zarządzenie nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Ma charakter wewnętrzny. Obowiązuje tylko jednostki podległe organowi wydającemu.

Uchwały to akty normujące stosunki wewnątrzpaństwowe. Posiadają charakter kolegialny. Wydaje je organ kolegialny, na przykład Rada Ministrów.

Porównajmy te akty:

Akt prawny	Charakter	Obowiązywanie	Organ wydający
Rozporządzenie	Powszechnie obowiązujący	Organy, obywatele	Prezydent, RM, Prezes RM, Ministrowie itp.
Zarządzenie	Wewnętrzny	Jednostki podległe organowi	Jednoosobowy organ władzy wykonawczej/sądowniczej
Uchwała	Wewnętrzny (najczęściej)	Jednostki podległe organowi (najczęściej)	Organ kolegialny

Zarządzenie różni się od rozporządzenia i uchwały. Jego zakres obowiązywania jest węższy. Jego moc prawna jest niższa.

Przykład Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości

Zarządzenia wydają różni ministrowie. Przykładem jest Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości. Zarządzenie z dnia 22 czerwca 2025 r. zmienia inne zarządzenie. Dotyczy organizacji sekretariatów sądowych. Określa zakres działania innych działów administracji sądowej.

Organem wydającym jest Minister Sprawiedliwości. Dokument ma hasło skorowidza: Biurowość sądowa. Wytworzyła go Marta Kubalewska. Pierwsza publikacja dokumentu miała miejsce 23.06.2025 o 16:28.

Informacja	Wartość
Organ wydający	Minister Sprawiedliwości
Data Zarządzenia	22 czerwca 2025 r.
Data publikacji	23.06.2025
Godzina publikacji	16:28
Hasło skorowidza	Biurowość sądowa

Ten akt reguluje pracę sądowej administracji. Pokazuje wewnętrzny charakter zarządzeń. Adres Ministerstwa Sprawiedliwości to Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa.

Podsumowanie i Dodatkowe Informacje

Zarządzenie to ważny akt prawny. Ma określony zakres obowiązywania. Służy do zarządzania wewnętrznego. Dotyczy jednostek podległych organowi wydającemu. Nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Pojawia się w różnych dziedzinach prawa. Ma znaczenie w postępowaniu karnym. Odgrywa rolę w postępowaniu cywilnym. Wniosek o uzasadnienie zarządzenia jest często potrzebny. Umożliwia złożenie zażalenia.

Pamiętaj, korzystasz z niektórych źródeł na własną odpowiedzialność. Na przykład z Wikipedii. Niektóre portale prawne używają plików cookie. Służą do personalizacji treści. Korzystanie z portalu oznacza akceptację regulaminu.

Zapoznanie się z przepisami jest kluczowe. Kodeks postępowania karnego jest dostępny online. Warto sprawdzić aktualny stan prawny. Stan prawny na dzień 25.06.2025 jest podany w niektórych źródłach.

Nie, zarządzenie nie może być podstawą do nałożenia kary na obywatela. Nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Kary nakłada się na podstawie ustaw. Akty prawa powszechnie obowiązującego regulują odpowiedzialność obywateli.

Zarządzenie wydaje jednoosobowy organ. Jest to organ władzy wykonawczej. Może to być też organ sądowniczy. Przykłady to prezydent, prezes Rady Ministrów, ministrowie.

Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?