Wolne za oddanie krwi – ile dni przysługuje i jakie są zasady?
Oddawanie krwi to szlachetny gest ratujący życie. Honorowi dawcy krwi mają w Polsce szczególne prawa. Przysługują im dni wolne od pracy. Dowiedz się, ile dni wolnych dostaniesz i jakie formalności musisz spełnić.
Podstawa prawna dni wolnych dla krwiodawców
Prawa honorowych dawców krwi regulują przepisy. Głównym aktem jest Ustawa o publicznej służbie krwi z 22 sierpnia 1997 r. Ważne zmiany wprowadziła Ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej z 9 marca 2023 r. Zgodnie z nią, krwiodawcom przysługują obecnie dwa dni wolne. Zmiana obowiązuje od 20 kwietnia 2023 r. Dodatkowe zasady zawiera Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r.
Ile dni wolnych przysługuje za oddanie krwi?
Krwiodawcy mają prawo do zwolnienia od pracy. Przysługują im dwa dni wolne za każdą donację. Pierwszy dzień wolny to dzień oddania krwi. Drugi dzień wolny to dzień następny. Zwolnienie obejmuje także czas niezbędny na okresowe badania lekarskie. Czas wolny potwierdza zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa.
Ile dni wolnych przysługuje honorowemu dawcy krwi?
Honorowemu dawcy krwi przysługują dwa dni wolne od pracy za każdą donację. Jest to dzień oddania krwi oraz dzień następny.
Czy dzień wolny za oddanie krwi jest płatny?
Tak, dzień wolny za oddanie krwi jest w pełni płatny. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Pracodawca wypłaca normalne wynagrodzenie za ten czas. Pracodawca nie może odmówić wypłaty wynagrodzenia. Wynika to wprost z przepisów prawa pracy.
Kto płaci za dzień wolny za oddanie krwi?
Za dzień wolny za oddanie krwi płaci pracodawca. Dzień ten jest w pełni płatny dla pracownika.
Obowiązki pracownika przed oddaniem krwi
Pracownik planujący oddanie krwi ma pewne obowiązki. Powinien uprzedzić pracodawcę o swojej nieobecności. Zrobi to, jeśli przyczyna nieobecności jest z góry znana. Zgłasza przyczynę i przewidywany czas trwania nieobecności. Po oddaniu krwi musi przedstawić zaświadczenie. Zaświadczenie wydaje stacja krwiodawstwa. Dokument usprawiedliwia nieobecność w pracy. Brak usprawiedliwienia może prowadzić do konsekwencji.
- Zgłoś nieobecność przed oddaniem krwi.
- Przedstaw zaświadczenie wydane przez stację krwiodawstwa.
- Uprzedź pracodawcę o planowanych dniach wolnych odpowiednio wcześniej.
Czy pracownik oddający krew ma obowiązek powiadomienia wcześniej pracodawcy?
Tak, pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o planowanej nieobecności z tytułu oddania krwi. Zgłasza to z wyprzedzeniem, jeśli termin jest znany.
Obowiązki pracodawcy wobec krwiodawcy
Pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika. Dotyczy to pracownika będącego krwiodawcą. Zwolnienie przysługuje na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa. Pracodawca nie może odmówić zwolnienia. Musi dostosować organizację pracy. Nieobecność pracownika może wpływać na funkcjonowanie firmy. Pracodawca nie ma prawa ograniczać krwiodawstwa pracowników. Oddawanie krwi to sfera prywatna pracownika. Regulamin pracy nie może tego definiować.
Czy pracodawca musi dać wolne na oddanie krwi?
Tak, pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika na czas oddania krwi oraz na dzień następny. Nie może odmówić udzielenia tego zwolnienia.
Oddawanie krwi w trakcie urlopu wypoczynkowego
Co się dzieje, gdy oddajesz krew podczas urlopu? Oddanie krwi w trakcie urlopu nie przerywa go. Urlop wypoczynkowy biegnie dalej normalnie. Nie przysługuje dodatkowy dzień wolny. Pracodawca nie ma obowiązku zmiany wniosku urlopowego. Przepisy Kodeksu pracy określają przypadki przerwania urlopu. Oddanie krwi nie jest jednym z nich. Przykłady przerwania urlopu to choroba czy urlop macierzyński.
Dodatkowe przywileje dla honorowych dawców krwi
Honorowi dawcy krwi mają szereg przywilejów. Otrzymują tytuł Honorowego Dawcy Krwi. Po oddaniu odpowiedniej ilości krwi zyskują tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. Kobieta musi oddać co najmniej 5 litrów krwi. Mężczyzna musi oddać co najmniej 6 litrów krwi. Zasłużonym dawcom przysługują dodatkowe uprawnienia.
Pozostałe uprawnienia krwiodawców
- Prawo do zwrotu utraconego zarobku (jeśli dotyczy).
- Zwrot kosztów przejazdu do Centrum Krwiodawstwa.
- Posiłek regeneracyjny o wartości kalorycznej 4500 kalorii po donacji.
- Możliwość odliczenia darowizn na cele krwiodawstwa w rocznym zeznaniu PIT.
Czy przejazd do stacji krwiodawstwa jest refundowany?
Tak, honorowym dawcom krwi przysługuje zwrot kosztów przejazdu do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.
Jakie posiłki regeneracyjne przysługują po oddaniu krwi?
Po oddaniu krwi krwiodawca otrzymuje posiłek regeneracyjny. Ma on wartość kaloryczną 4500 kalorii.
Ile razy w roku można oddać krew?
Mężczyźni mogą oddawać krew pełną 6 razy w roku. Kobiety mogą oddawać krew pełną 4 razy w roku. Między donacjami krwi pełnej musi być przerwa minimum 8 tygodni. Osocze można oddawać częściej. Maksymalna liczba dni wolnych dla mężczyzn to 12 w roku. Dla dawców osocza może to być nawet 48 dni wolnych (przy założeniu oddawania co 2 tygodnie).
Oddawanie krwi to bezinteresowny akt dobroci. Jeden dawca może pomóc nawet trzem osobom. Krew jest niezwykle cennym zasobem w medycynie. Nie można jej sztucznie wyprodukować. Honorowe krwiodawstwo wspiera system opieki zdrowotnej w Polsce. Prawa krwiodawców są jasno określone w przepisach. Znajomość tych praw pozwala korzystać z przysługujących zwolnień bez problemów. Pamiętaj o formalnościach i uprzedź pracodawcę o planowanej donacji.