Urlop w okresie wypowiedzenia – prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy

Okres wypowiedzenia umowy o pracę rodzi pytania o niewykorzystany urlop. Pracownik zachowuje prawo do dni wolnych. Pracodawca ma możliwość skierowania go na urlop. Zrozum zasady jego udzielania i obliczania.

Podstawowe prawo do urlopu wypoczynkowego

Każdemu pracownikowi przysługuje roczny urlop. Jest to prawo płatne i nieprzerwane. Wymiar urlopu zależy od stażu pracy. Osoby z krótszym stażem pracy mają 20 dni urlopu. Staż krótszy niż 10 lat oznacza 20 dni. Osoby z 10-letnim stażem pracy mają 26 dni urlopu. Staż dłuższy niż 10 lat oznacza 26 dni. Prawo do urlopu ma charakter osobisty. Pracownik ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Czas wolny od pracy udzielany jest w każdym roku kalendarzowym.

Urlop w okresie wypowiedzenia umowy – zasady

Pracownik zachowuje prawo do urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Pracodawca w okresie wypowiedzenia decyduje o wykorzystaniu urlopu. Decyzja o udzieleniu urlopu jest prawem pracodawcy. Pracodawca może jednostronnie wyznaczyć termin urlopu. Udzielenie urlopu następuje na mocy jednostronnej decyzji. Nie wymaga ona wniosku ani zgody pracownika. Pracownik jest obowiązany wykorzystać urlop. Musi to zrobić, jeżeli pracodawca mu go udzieli. Obowiązkiem pracownika jest wykorzystanie przysługującego urlopu. Pracodawca może zobowiązać do wykorzystania urlopu. Może to zrobić, gdy umowę wypowiada pracownik.

Prawo pracodawcy do udzielenia urlopu nie zależy od planu urlopów. Pracodawca może udzielić urlopu bez wniosku pracownika.

Uwaga: Aby odróżnić urlop od innego zwolnienia, pracodawca powinien jasno określić jego granice czasowe.

Udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę wiąże pracownika, jeżeli pracodawca określił dokładnie termin tego urlopu. – SN w wyroku z 19.01.2017 r., I PK 40/16

Jak obliczyć wymiar urlopu na wypowiedzeniu?

Wymiar urlopu w okresie wypowiedzenia oblicza się proporcjonalnie. Oblicza się go do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy w roku kalendarzowym. Wymiar udzielonego urlopu bieżącego nie może przekraczać wymiaru proporcjonalnego. Nie dotyczy to urlopu zaległego. Proporcjonalny wymiar urlopu ustala się zgodnie z art. 155(1) § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Dla pracownika z 20 dniami urlopu rocznie, miesięcznie nalicza się 1,66 dnia. Dla pracownika z 26 dniami, miesięcznie nalicza się 2,16 dnia. Zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Przykład: 26 dni ÷ 12 miesięcy × 3 miesiące = 6,5 dnia. Zaokrągla się do 7 dni.

Wymiar urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy.

Przykład: Pan Antoni otrzymał wypowiedzenie. Okres wypowiedzenia trwał 2 tygodnie. Miał 5 dni urlopu zaległego. Miał 3 dni urlopu bieżącego. Łącznie pracodawca mógł mu udzielić 8 dni urlopu.

Przykład: Pani Weronika zakończyła umowę w październiku. Przysługiwało jej 20 dni urlopu rocznie. Przepracowała 10 miesięcy w roku zakończenia umowy. Przysługiwało jej proporcjonalnie 17 dni urlopu (20/12 * 10 = 16.66, zaokrąglamy do 17).

Miesięczny wymiar urlopu wypoczynkowego naliczany proporcjonalnie.

Co zrobić z urlopem zaległym?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu zaległego. Dotyczy to również urlopu z lat poprzednich. Pracownik powinien wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy. Należy to zrobić w okresie wypowiedzenia. Pracodawca może zmusić do wykorzystania również urlopu zaległego.

To, że pracownik jest obowiązany wykorzystać urlop bieżący i urlopy zaległe w takim zakresie, w jakim udzieli ich pracodawca potwierdza również orzecznictwo SN. – wyrok 21.11.2006 r., II PK 49/06

Co z niewykorzystanym urlopem – ekwiwalent pieniężny

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop przysługuje. Dzieje się tak wyłącznie w przypadku rozwiązania stosunku pracy. Dotyczy to sytuacji, gdy urlop nie został wykorzystany. Pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent urlopowy. Dzieje się tak, gdy okres wypowiedzenia jest za krótki. Urlop nie może być wykorzystany w naturze. Za niewykorzystany urlop pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny. Przysługuje on wyłącznie, gdy urlop nie został wykorzystany z powodu rozwiązania umowy.

Pracodawca nie może wypłacić ekwiwalentu w zamian za urlop, który może być wykorzystany w naturze. – INFORLEX Freemium

Ekwiwalent przysługuje wyłącznie w przypadku niewykorzystania należnego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. – INFORLEX Freemium

Inne dni wolne i sytuacje powiązane z wypowiedzeniem

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Może to dotyczyć całego okresu wypowiedzenia. Może dotyczyć też jego części. Zwolnienie to nie jest urlopem wypoczynkowym. Pracownik w tym czasie nie musi przychodzić do pracy. Otrzymuje jednak wynagrodzenie.

• Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie oznacza, iż pracownik wykorzystuje urlop wypoczynkowy.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

Pracownikowi przysługują dni wolne na poszukiwanie pracy. Prawo to dotyczy sytuacji, gdy wypowiedzenie złożył pracodawca. Wymiar dni wolnych zależy od długości wypowiedzenia.

Okres wypowiedzenia	Wymiar dni wolnych
Dwutygodniowe i jednomiesięczne	2 dni robocze
Trzymiesięczne	3 dni robocze

Dni wolne udziela się zgodnie z art. 37 § 1 Kodeksu pracy.

Urlop bezpłatny i na żądanie

W okresie wypowiedzenia możliwe jest skorzystanie z urlopu bezpłatnego. Wymaga to zgody pracodawcy. Urlop bezpłatny nie wpływa na prawo do urlopu wypoczynkowego. Urlop na żądanie również jest możliwy. Podlega ogólnym zasadom Kodeksu pracy. Skupiamy się jednak na urlopie wypoczynkowym udzielanym przez pracodawcę.

Urlop a zwolnienie lekarskie

Zwolnienie lekarskie przerywa urlop wypoczynkowy. Dotyczy to także urlopu w okresie wypowiedzenia. Pracownik na L4 nie wykorzystuje urlopu. Dni urlopu zostają przesunięte. Pracownik wykorzysta je później. Może otrzymać za nie ekwiwalent.

Najczęściej zadawane pytania