Ucieczki nastolatków i konsekwencje prawne – MOW i poprawczak
Tysiące nastolatków ucieka każdego roku. Dowiedz się, dlaczego opuszczają dom i jakie konsekwencje prawne niosą ucieczki. Poznaj różnice między Młodzieżowym Ośrodkiem Wychowawczym a zakładem poprawczym.
Dlaczego nastolatkowie uciekają z domu?
Ucieczki nastolatków stanowią poważny problem społeczny. Zrozumienie ich przyczyn jest bardzo ważne. Młodzi ludzie decydują się na opuszczenie domu z wielu różnych powodów. Każdego roku ucieka z domu ponad kilka tysięcy nastolatków. Najczęściej dotyczą one dzieci powyżej 14 lat. Zdarzają się też przypadki ucieczek dzieci poniżej 10 lat. Obecnie wśród uciekinierów przeważają dziewczyny. Ucieczki nasilają się szczególnie latem.
Dlaczego nastolatkowie uciekają?
Młodzi często czują się niezrozumiani przez dorosłych. Czują się osaczeni przez swoich rodziców. Ucieczka stanowi dla nich uwolnienie od opieki rodzicielskiej.
Jak można zapobiegać ucieczkom? Możesz dbać o dobre relacje ze swoimi dziećmi. Rozmawiaj z nimi szczerze o emocjach i problemach. Znajdź czas, aby okazać im zainteresowanie i troskę.
Konsekwencje ucieczki z domu
Ucieczka z domu nie pozostaje bez reakcji ze strony systemu prawnego. Sąd rodzinny może podjąć odpowiednie kroki. Nastolatkowie uciekający z domu mogą stanąć przed tym sądem. Dzieci mogą zostać umieszczone w ośrodkach wychowawczych. Rodzice mogą nawet stracić prawa do opieki nad dzieckiem. Sąd rodzinny rozpatruje sprawy nieletnich. Ocenia sytuację dziecka i rodziny. Podejmuje decyzje mające na celu dobro nieletniego.
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy (MOW) – co to jest?
Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze to specjalistyczne placówki. Zajmują się resocjalizacją dzieci i młodzieży. Trafiają tam osoby wykazujące objawy demoralizacji. Ośrodki wychowawcze nie są tym samym co zakłady poprawcze. MOWy są placówkami otwartymi. Dzieci mogą je opuszczać pod nadzorem wychowawcy. Ministerstwo Edukacji Narodowej nadzoruje te ośrodki. Celem MOW jest pomoc w powrocie do normalnego życia.
Zakład poprawczy – czym się różni od MOW?
Zakład poprawczy ma zaostrzony rygor. Trafiają tam nieletni, którzy popełnili czyny karalne. Jest to najsurowszy środek przewidziany przez prawo dla nieletnich. Zakład poprawczy to najsurowszy ośrodek dla nieletnich. Osoby niepełnoletnie mogą trafić do poprawczaka na mocy wyroku sądu. Do zakładów poprawczych przyjmuje się nieletnich. Muszą oni ukończyć 13 rok życia. W poprawczaku mogą przebywać aż do ukończenia 21 roku życia. Młodzież, która wchodzi w konflikt z prawem, może odbywać sankcję karną w tej placówce. Poprawczak jest traktowany jako ostateczność. Skierowanie tam następuje, gdy nieletni wykazuje brak poprawy. Dotyczy to także sytuacji, gdy stanowi zagrożenie dla innych. Ministerstwo Sprawiedliwości nadzoruje zakłady poprawcze.
Za co można trafić do poprawczaka?
Skierowanie do poprawczaka następuje za poważne przestępstwa. Dotyczy to nieletnich, którzy ukończyli 13 lat. Nieletni, którzy popełnili przestępstwa, ale nie ukończyli 18. roku życia, są kierowani do zakładów poprawczych.
Przykładowe czyny karalne prowadzące do poprawczaka to:
- Kradzież
- Pobicie
- Handel narkotykami
- Włamanie
- Przestępstwa na tle seksualnym
- Wielokrotne łamanie prawa
Podstawą prawną skierowania do poprawczaka jest Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Sąd ocenia stopień demoralizacji i wagę czynu.
Rodzaje zakładów poprawczych
W Polsce funkcjonują różne typy zakładów poprawczych. Różnią się one rygorem i przeznaczeniem podopiecznych.
Wyróżniamy następujące typy poprawczaków:
- Zakłady otwarte: Placówki o najłagodniejszym rygorze. Przeznaczone są dla osób, które nie stanowią dużego zagrożenia dla społeczeństwa.
- Zakłady półotwarte: Placówki o podwyższonym rygorze. Obowiązują tam znacznie bardziej restrykcyjne zasady.
- Zakłady zamknięte: Są to najbardziej rygorystyczne i izolowane placówki. Przeznaczone są dla nieletnich, którzy wielokrotnie łamali prawo.
Ile czasu można spędzić w poprawczaku?
Czas pobytu w poprawczaku określa wyrok sądu. Zależy on od indywidualnej sytuacji nieletniego. Minimalny czas pobytu wynosi kilka miesięcy. Maksymalny czas pobytu to moment ukończenia 21. roku życia. Średni okres pobytu w poprawczaku wynosi od 2 do 3 lat. Sąd może zdecydować o warunkowym zwolnieniu. Minimalny okres do warunkowego zwolnienia to 6 miesięcy. Okres próby po warunkowym zwolnieniu może trwać do 3 lat.
Schronisko dla nieletnich – rola i cel
Schroniska dla nieletnich pełnią funkcję tymczasową. Trafiają tam nieletni wymagający natychmiastowej opieki. Pobyt w schronisku jest ograniczony czasowo. Nieletni trafiają do schroniska na okres roku. W Polsce znajduje się 14 schronisk dla nieletnich. Dysponują one 450 miejscami. Schronisko zapewnia opiekę i diagnozę sytuacji nieletniego. Jest to etap przed podjęciem dalszych decyzji przez sąd.
Konsekwencje ucieczki z MOW lub poprawczaka
Ucieczka z placówki resocjalizacyjnej ma poważne konsekwencje prawne. Może prowadzić do zmiany środka wychowawczego. Sąd rodzinny może podjąć bardziej rygorystyczne decyzje. Policja i sąd mogą umieścić osobę w zakładzie poprawczym. Dzieje się tak, jeśli uciekała z różnych ośrodków wychowawczych.
Przepis prawny dotyczący przedłużenia pobytu
Jeżeli nieletni ukończy lat 18 przed zakończeniem roku szkolnego, sąd rodzinny może przedłużyć na okres do zakończenia roku szkolnego przebywanie w placówce resocjalizacyjnej.
Powyższy przepis to Art. 73 § 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Dotyczy on sytuacji, gdy nieletni osiąga pełnoletność w trakcie roku szkolnego. Sąd może wtedy przedłużyć pobyt w placówce.
Co grozi za ukrywanie uciekiniera?
Ukrywanie osoby poszukiwanej przez prawo jest przestępstwem. Dotyczy to także nieletnich uciekinierów z placówek.
Czy dziewczyna jest poszukiwana?
Tak, osoba uciekająca z zakładu poprawczego jest poszukiwana przez policję i sąd.
Czy ich mogą mieć problemy z powodu jej ukrywania się?
Tak, ukrywanie osoby poszukiwanej przez prawo może prowadzić do odpowiedzialności karnej za pomoc w ucieczce lub ukrywanie przestępcy.
Czy można to zgłosić?
Tak, można i powinno się zgłosić fakt ukrywania osoby poszukiwanej organom ścigania.
Ukrywanie uciekiniera z poprawczaka lub MOW niesie ryzyko prawne. Dziewczyna współlokatora ma 17 lat. Miała sprawę za pobicie dziewczyny w klubie. Została zamknięta w zakładzie poprawczym. Uciekła z tej placówki. Nie chodzi do szkoły. Mieszka obecnie w mieszkaniu studenckim. Ukrywanie jej przez inne osoby jest niezgodne z prawem.
Alternatywy dla zakładu poprawczego
Sąd rodzinny nie zawsze kieruje do poprawczaka. Może zastosować inne środki wychowawcze. Poprawczak jest traktowany jako ostateczność. Sąd może zastosować inne środki wychowawcze. Dzieje się tak, jeśli uzna poprawczak za zbyt surową karę.
Możliwe alternatywy dla poprawczaka to:
- Nadzór kuratora sądowego.
- Udział w zajęciach resocjalizacyjnych.
- Wykonywanie prac społecznych.
- Warunkowe zawieszenie umieszczenia w poprawczaku.
Sąd dobiera środek wychowawczy indywidualnie. Analizuje sytuację nieletniego. Bierze pod uwagę stopień demoralizacji i popełnione czyny. Celem jest zawsze resocjalizacja nieletniego.