Sprawy cywilne i karne w sądzie – przewodnik krok po kroku
Poznaj polski system sądownictwa. Dowiedz się, czym zajmują się sądy rejonowe i okręgowe. Zrozum, jak przebiega sprawa cywilna i karna.
Czym zajmują się sądy cywilne?
Sąd cywilny rozpatruje sprawy. Żądanie powoda opiera się na przepisach Kodeksu cywilnego. Prawo cywilne to ważna gałąź systemu prawnego. Podstawą jest Kodeks cywilny z 1964 roku. Prawo cywilne ma wiele działów. Obejmuje kwestie kodeksowe i pozakodeksowe.
Podstawowa zasada prawa cywilnego to równorzędność stron. Postępowania cywilne dotyczą sporów. Chodzi o wykonanie umowy, zasiedzenie, spadkobranie. Prawo rodzinne jest częścią prawa cywilnego. Sprawy rodzinne należą do sądów cywilnych.
Jakie sprawy należą do sądu cywilnego?
Sąd cywilny zajmuje się sporami na podstawie Kodeksu cywilnego. Obejmuje to sprawy umowne, spadkowe, rodzinne.
Rodzaje spraw cywilnych
Sprawy cywilne są różnorodne. Do tej grupy należą spory. Chodzi o prawo pracy i ubezpieczenia społeczne. Obejmuje też prawo rodzinne i opiekuńcze. Sprawy spadkowe to typowy przykład. Roszczenia z umów również. Odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych także. Konflikty o własność nieruchomości to kolejna kategoria.
Sprawy o podział majątku wspólnego są ważne. Rozpatruje się je. Dzieje się to po ustaniu wspólności majątkowej małżonków. W polskim systemie prawnym nie ma sądów tylko do spraw cywilnych. Sprawy cywilne rozpatrują sądy powszechne. To sądy rejonowe, okręgowe, apelacyjne. Obejmuje to też Sąd Najwyższy.
- Sprawy spadkowe rozwiązuje sąd cywilny.
- Roszczenia z umów rozpatruje sąd cywilny.
- Sąd cywilny zajmuje się odszkodowaniami.
- Konflikty o nieruchomości trafiają do sądu cywilnego.
Jak założyć sprawę cywilną?
Zasady prowadzenia spraw cywilnych reguluje Kodeks postępowania cywilnego. Chcesz założyć sprawę? Musisz wnieść pozew. Powództwo wytacza się przed sądem pierwszej instancji. Jest to sąd właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego. W przypadku pozwania osoby prawnej, powództwo wytacza się. Decyduje o tym umiejscowienie siedziby.
Sąd pierwszej instancji nie zawsze jest sądem rejonowym. W niektórych sytuacjach pozew trzeba wnieść do sądu okręgowego. Spór o kwotę większą niż 75 000 zł rozpatruje sąd okręgowy. On jest sądem pierwszej instancji w takich przypadkach.
Gdzie złożyć pozew cywilny?
Pozew cywilny składa się w sądzie pierwszej instancji. Zazwyczaj jest to sąd rejonowy. Czasem jest to sąd okręgowy.
Wymagania formalne pozwu i koszty
Zwróć uwagę na wymagania. Chodzi o pismo procesowe. Pozew musi spełniać wymogi formalne. Określa je Kodeks postępowania cywilnego. Musisz uiścić wstępną opłatę sądową. Kwota zależy od wartości przedmiotu sporu. Osoby w złej sytuacji finansowej mogą wnioskować o zwolnienie. Chodzi o zwolnienie z opłaty i innych kosztów sądowych.
- Najlepiej jeśli przy pozwie pomoże specjalista.
- Zwróć uwagę na wymagania dotyczące pisma procesowego.
Sądy powszechne w Polsce
W Polsce działają sądy powszechne. Są to sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne. Istnieje ponad 200 sądów rejonowych. Jest około 45 sądów okręgowych. Sądy rejonowe są najbliższe obywatelom. Są podstawową jednostką sądownictwa. W Polsce jest 318 sądów rejonowych.
Instancją odwoławczą od orzeczeń sądu rejonowego jest sąd okręgowy. Sądy rejonowe tworzy i znosi Minister sprawiedliwości. Obszar właściwości sądu rejonowego obejmuje jedną lub więcej gmin. W sądach rejonowych pracuje wielu ludzi. To sędziowie, asesorzy, referendarze. Są też asystenci sędziego i kuratorzy. Pracownicy administracyjni i obsługi również.
Ile jest sądów rejonowych w Polsce?
W Polsce działa ponad 200 sądów rejonowych. Dokładna liczba to 318.
Sąd rejonowy a sąd okręgowy – różnice
Kompetencje sądów rejonowych i okręgowych są różne. Sąd rejonowy rozpatruje większość spraw. Zajmuje się wszystkimi sprawami. Wyjątkiem są te zastrzeżone dla sądu okręgowego. Właściwość rzeczowa sądów rejonowych obowiązuje. Dotyczy to procesu i postępowania nieprocesowego. Sąd okręgowy rozpatruje sprawy o większej wartości. Spór o kwotę powyżej 75 000 zł trafia do sądu okręgowego jako pierwszej instancji.
Każdy Sąd Rejonowy dzieli się na wydziały. Wydział cywilny rozpoznaje sprawy cywilne. Wydział karny rozpoznaje sprawy karne. Wydział rodzinny zajmuje się prawem rodzinnym. Wydział pracy rozpatruje sprawy pracownicze. Wydział gospodarczy zajmuje się sprawami między przedsiębiorcami. Oddział administracyjny kontroluje działanie sądu.
| Sąd | Liczba w Polsce | Typowe sprawy (I instancja) | Instancja odwoławcza dla |
|---|---|---|---|
| Sąd Rejonowy | 318 | Większość spraw cywilnych i karnych, wykroczenia | – |
| Sąd Okręgowy | ~45 | Spory cywilne powyżej 75 000 zł, poważniejsze przestępstwa | Sądów rejonowych |
Postępowanie karne – etapy i uczestnicy
Sprawa karna ma trzy główne etapy. Pierwszy to postępowanie przygotowawcze. Drugi to postępowanie sądowe. Obejmuje I i II instancję. Trzeci to postępowanie wykonawcze. Postępowanie przygotowawcze prowadzi prokuratura. Może je prowadzić policja pod nadzorem prokuratury.
Podstawowym organem w sprawach karnych są sądy. Rozpatrują je sądy rejonowe, okręgowe lub apelacyjne. Zależy to od charakteru sprawy. Prokuratura oskarża przestępców. Odpowiada za prowadzenie śledztw. Policja zbiera dowody. Zatrzymuje podejrzanych.
Kto prowadzi postępowanie karne?
Postępowanie karne prowadzi prokuratura lub policja pod jej nadzorem. Sądy rozpatrują sprawy na etapie sądowym.
Prawa oskarżonego i rodzaje spraw karnych
Oskarżony ma prawa. Ma prawo do obrony. Może skorzystać z pomocy obrońcy. Ma prawo zapoznać się z materiałami dowodowymi. Ma prawo do milczenia. Nie musi obciążać samego siebie. Może wnieść o wyłączenie sędziego lub prokuratora.
Polskie sądy rozpatrują różne sprawy karne. Obejmuje to wykroczenia i przestępstwa. Przestępstwa dzielą się na występki i zbrodnie. Są też przestępstwa gospodarcze. Obejmuje to przestępstwa nieletnich. Są też przestępstwa związane z narkotykami. Cyberprzestępczość to nowa kategoria.
- Zapoznaj się z przepisami prawa karnego.
- Zapoznaj się z Kodeksem postępowania karnego.
- Zgromadź i zabezpiecz wszelkie dowody.
Doświadczenie ma znaczenie, dlatego zaufaj specjalistom!
Portal Informacji Sądów Powszechnych (PISP)
Portal Informacji Sądów Powszechnych ułatwia życie. Oferuje zaawansowane rozwiązania. Jest bardziej rozbudowany niż e-sąd. Możesz utworzyć bezpłatne konto w e-sądzie. To ułatwia życie dłużnikom. Portal Informacji Sądu pozwala podać kilka adresów.
Sąd musi zweryfikować tożsamość użytkownika. Robi to dokładnie. Dzięki rozwojowi technologii wiele można załatwić on-line. Portal Informacji Sądu ułatwia dostęp do informacji o sprawach.
Czy mogę sprawdzić sprawę online?
Tak, Portal Informacji Sądów Powszechnych umożliwia dostęp online do informacji o sprawach.
Jak założyć konto w PISP?
Założenie konta w PISP wymaga weryfikacji. Można użyć profilu zaufanego. Inne metody to ePUAP, mObywatel. Dostępna jest też bankowość elektroniczna. Można użyć e-Dowodu lub USE eID. Po rejestracji możesz zmieniać apelacje. Możesz śledzić sprawy. Zaznacz pole „Powiadamiaj e-mailem o zmianach w sprawach”.
- Pamiętaj! Po rejestracji możesz zmieniać apelacje, które chcesz śledzić.
- Zaznacz pole 'Powiadamiaj e-mailem o zmianach w sprawach’.
- Portal Informacji Sądu ułatwia życie.
Pomoc prawna i wsparcie
Fundusz Sprawiedliwości oferuje pomoc. Zapewnia wsparcie prawne i psychologiczne. Dostępna jest pomoc materialna. Nieodpłatna pomoc prawna jest dostępna. Znajdziesz ją w każdym powiecie. Możesz z niej skorzystać, jeśli spełniasz warunki.
Mediacje to alternatywa dla procesu. Są poufne. Objęte są tajemnicą. Mediacje mogą pomóc rozwiązać spór. To rozwiązanie zamiast długiego procesu sądowego. Ministerstwo Sprawiedliwości ma infolinię. Możesz tam szukać informacji. Godziny infolinii to 08:15-16:15.
Gdzie szukać darmowej pomocy prawnej?
Nieodpłatna pomoc prawna jest dostępna w każdym powiecie. Możesz też skontaktować się z Funduszem Sprawiedliwości.
Dodatkowe informacje i zasoby
Kompetencje sądów powszechnych określa Konstytucja. Chodzi o artykuł 177. Podstawą prawną działania sądów jest Ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ważna jest też Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Warto poznać podstawowy zakres działalności sądownictwa. Warto poznać kompetencje sądów powszechnych.
Sygnatury są używane w sprawach sądowych. Pomagają identyfikować sprawy. W sygnaturze /16 oznacza rok zarejestrowania sprawy. W przykładach chodzi o rok 2016. Sygnatury różnią się w zależności od sądu. Sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne mają swoje systemy sygnatur.
- Skorzystaj z nieodpłatnej pomocy prawnej.
- Dowiedz się więcej o mediacjach.
- Nie warto zwlekać z rozwiązywaniem problemów prawnych!