Sąd Apelacyjny w Polsce – rola, struktura i zadania

Sąd apelacyjny to kluczowy element polskiego wymiaru sprawiedliwości. Rozpoznaje sprawy w drugiej instancji. Dowiedz się, czym dokładnie się zajmuje i jak jest zorganizowany.

Czym jest Sąd Apelacyjny?

Sąd apelacyjny (SA) jest ważnym organem wymiaru sprawiedliwości. Powołano go do rozstrzygania spraw w drugiej instancji. Należy do grupy sądów powszechnych. Sądy apelacyjne utworzono w Polsce w 1990 roku.

Działanie tych sądów reguluje ustawa o sądach powszechnych. Jest to ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku. Sądy apelacyjne rozpatrują odwołania od orzeczeń sądowych. Dotyczą one wyroków wydanych przez sąd pierwszej instancji.

Sąd drugiej instancji to sąd odwoławczy. Do niego wnosi się apelację. W Polsce istnieją sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne.

Rola i zadania Sądu Apelacyjnego

Główne zadanie sądu apelacyjnego to rozpoznawanie środków odwoławczych. Chodzi o orzeczenia wydane przez sądy okręgowe. Sąd apelacyjny w Katowicach i innych miastach ma określone właściwości.

Do obowiązków sądu apelacyjnego należy podejmowanie decyzji. Może odrzucić apelację. Może zmienić wydane orzeczenie. Sąd może też wydać nowe orzeczenie w sprawie.

Sądy apelacyjne rozpoznają także kwestie szczególne. Są one przekazane bezpośrednio przez ustawę. Sądy apelacyjne są również sądami dyscyplinarnymi. Stanowią pierwszą instancję dla sędziów sądów powszechnych.

Sąd apelacyjny wydaje wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego jest gwarantowana. Zapewnia ją Konstytucja RP.

Organizacja Sądu Apelacyjnego

Sądy apelacyjne powołuje i znosi Minister Sprawiedliwości. Sądy te tworzone są na obszarze działania przynajmniej dwóch sądów okręgowych. Obszar właściwości sądu apelacyjnego obejmuje nie mniej niż dwa okręgi sądowe.

Organizacja sądu apelacyjnego jest określona prawem. Sąd składa się z kilku organów. Należą do nich prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu.

• Prezes sądu apelacyjnego jest powoływany przez Ministra Sprawiedliwości. Wybierany jest z grona sędziów tego sądu. Kadencja prezesa trwa 6 lat. Prezes jest uprawniony do powołania prezesa sądu rejonowego.
• Kolegium sądu apelacyjnego składa się z pięciu członków. Są oni wybierani w tajnym głosowaniu. Kadencja kolegium wynosi 3 lata.
• Dyrektor sądu apelacyjnego jest zatrudniany przez Ministra Sprawiedliwości. Dzieje się to na wniosek prezesa sądu.

Sądy apelacyjne dzielą się na wydziały. Typowo są to wydziały: cywilny, karny oraz pracy i ubezpieczeń społecznych. Niektóre sądy mogą mieć cztery wydziały.

Jak wygląda postępowanie apelacyjne?

Sąd apelacyjny rozpatruje sprawy w drugiej instancji. Dzieje się to po wniesieniu apelacji. Apelacja to środek odwoławczy od orzeczenia sądu pierwszej instancji.

W postępowaniu cywilnym czas na wniesienie apelacji wynosi 14 dni. Sąd apelacyjny analizuje dowody przedstawione w procesie. Może oceniać ich wiarygodność i znaczenie.

Sąd apelacyjny wydaje postanowienia także w postępowaniu uproszczonym. Rozstrzyga również spory kompetencyjne. Dotyczą one różnych sądów w jego okręgu.

Ważne jest prawidłowe przygotowanie apelacji. Niekompletny wniosek może zostać odrzucony.

Sądy apelacyjne w Polsce

W Polsce działa 11 sądów apelacyjnych. Mają one siedziby w różnych miastach. Każdy sąd apelacyjny ma swoją właściwość terytorialną.

Oto lista miast, w których znajdują się sądy apelacyjne:

• Białystok
• Gdańsk
• Katowice
• Kraków
• Lublin
• Łódź
• Poznań
• Rzeszów
• Szczecin
• Warszawa
• Wrocław

Każdy z tych sądów obejmuje obszar działania kilku sądów okręgowych.

Sąd Apelacyjny w Łodzi – przykład

Sąd Apelacyjny w Łodzi jest jednym z jedenastu takich sądów w kraju. Został utworzony w 1945 roku. Jego siedziba mieści się w budynku wybudowanym w 1910 roku.

Budynek sądu w Łodzi przeszedł niedawno remont. Zakończył się on w 2022 roku. Koszt remontu wyniósł około 72 milionów złotych.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, podobnie jak inne sądy apelacyjne, rozpatruje sprawy z zakresu prawa cywilnego i karnego. Zajmuje się też prawem pracy i ubezpieczeń społecznych. Może rozpatrywać sprawy z zakresu prawa rodzinnego czy gospodarczego, jeśli trafią do niego w drugiej instancji.

Współczesne sądy apelacyjne korzystają z nowoczesnych technologii. Przykładem są systemy elektronicznego składania wniosków. Usprawniają one komunikację i pracę sądu.

Podstawy prawne działania sądów apelacyjnych

Działanie sądów apelacyjnych opiera się na konkretnych aktach prawnych. Najważniejszym jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja gwarantuje między innymi zasadę dwuinstancyjności postępowania.

Szczegółowe przepisy zawiera Prawo o ustroju sądów powszechnych. Jest to ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku. Określa ona strukturę, zadania i organizację sądów powszechnych, w tym apelacyjnych.

Inne akty prawne również regulują działanie sądów. Należą do nich rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Przykładowo, rozporządzenie z dnia 18 czerwca 2019 roku lub z dnia 20 grudnia 2012 roku. Ustawa o sądowych komornikach z 2018 roku również ma znaczenie dla funkcjonowania systemu prawnego.

Warto zapoznać się z aktami prawnymi regulującymi działanie sądów apelacyjnych. Znajomość tych przepisów ułatwia zrozumienie ich roli. Pomaga to też w postępowaniach sądowych.

Grafika przedstawia miasta z siedzibami sądów apelacyjnych w Polsce.

Grafika przedstawia główne organy sądu apelacyjnego.

Myślisz o postępowaniu sądowym? Zrozumienie roli sądu apelacyjnego jest kluczowe. Pomaga to przygotować się na ewentualną apelację.

Sąd Najwyższy ma władzę rozstrzygania spraw w drodze kasacji. Sprawuje też nadzór nad sądami apelacyjnymi. Krajowa Rada Sądownictwa dba o niezależność sądów.

Sędziowie sądu apelacyjnego są zobowiązani do przestrzegania wysokich standardów etycznych. Ich niezależność jest gwarantowana przez Konstytucję.

„Sąd apelacyjny wydaje wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.”

„Zasada dwuinstancyjności w prowadzeniu postępowania sądowego jest gwarantowana przez Konstytucję RP.”

Sąd pierwszej instancji to sąd właściwy rzeczowo. Rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszoinstancyjny. Sąd drugiej instancji to sąd, do którego wnosi się apelację. Sąd niższego rzędu to nie jest ten sam sąd. Używanie pojęcia organ, sąd niższego stopnia jest nieuzasadnione.

Chcesz dowiedzieć się więcej o innych sądach? Sprawdź informacje o sądach okręgowych lub rejonowych. Warto też zapoznać się z tematem sądów grodzkich.

• Polecamy również: Sądy okręgowe w Polsce – funkcje, zadania, ile ich jest
• Sądy rejonowe w Polsce – zadania, funkcje, liczba