Pracodawca nie wydał świadectwa pracy – co zrobić?

Świadectwo pracy to kluczowy dokument dla każdego pracownika w Polsce. Potwierdza on okres zatrudnienia i ułatwia znalezienie nowej pracy. Co zrobić, gdy były pracodawca nie chce go wydać? Zobacz, jakie masz prawa i jak możesz dochodzić swoich roszczeń.

Czym jest świadectwo pracy?

Świadectwo pracy to bardzo ważny dokument. Pracodawca wydaje go po zakończeniu stosunku pracy. Dokument ten potwierdza Twoje zatrudnienie. Zawiera informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych. Jest kluczowy przy podejmowaniu kolejnej pracy. Ułatwia również ubieganie się o świadczenia z ZUS.

Ten dokument zawiera najważniejsze informacje o Twoim zatrudnieniu. Znajdziesz tam okresy pracy i rodzaj wykonywanych zadań. Podany jest także wymiar czasu pracy. Świadectwo pracy zawiera wszystkie informacje o okresach Twojego zatrudnienia.

Kiedy pracodawca musi wydać świadectwo pracy?

Wydanie świadectwa pracy to bezwzględny obowiązek pracodawcy. Dotyczy to umów o pracę. Współpraca na podstawie umowy o pracę zawsze kończy się wydaniem tego dokumentu. Obowiązek ten nie jest uzależniony od Twojego wniosku. Pracodawca musi wydać świadectwo pracy niezwłocznie.

Zgodnie z Art. 97 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany wydać świadectwo pracy. Wydaje je w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. Idealnie dokument ten otrzymasz w dniu ustania zatrudnienia. Jeśli nie jest to możliwe, pracodawca ma 7 dni na jego wydanie. Termin liczy się od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.

Wydanie świadectwa pracy jest bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy. – adwokat Radosław Szczepaniak

Pracodawca nie może uzależniać wydania świadectwa od rozliczenia się z pracownikiem. Obowiązek wydania dokumentu powstaje automatycznie. Pracodawca powinien przygotować dwa jednolite świadectwa pracy. Jeden egzemplarz trafia do dokumentów firmy. Drugi wręcza się byłemu pracownikowi.

Co zrobić, gdy pracodawca nie wyda świadectwa pracy?

Brak świadectwa pracy dotyka wielu pracowników w Polsce. Niewydanie świadectwa pracy to naruszenie prawa pracy. Może ono utrudnić Ci znalezienie nowej pracy. Możesz mieć też problemy z emeryturą lub zasiłkiem dla bezrobotnych. Masz kilka możliwości działania w takiej sytuacji.

• Wysłać pisemne wezwanie do pracodawcy.
• Zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy.
• Wnieść pozew do sądu pracy.

Pierwszym krokiem może być pisemne wezwanie. Skieruj je do byłego pracodawcy. Zażądaj wydania dokumentu w określonym terminie. Możesz wysłać je listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Zachowasz dowód nadania i odbioru.

Jeśli wezwanie nie przyniesie efektu, zgłoś sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). PIP może przeprowadzić kontrolę w firmie. Może nakazać pracodawcy wydanie świadectwa. PIP może także nałożyć na pracodawcę grzywnę.

Ostatecznością jest wniesienie pozwu do sądu pracy. Pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy. Możesz domagać się nakazania wydania dokumentu. Sąd pracy może zobowiązać pracodawcę do wydania świadectwa. Jeżeli brak dokumentu spowodował szkodę, możesz dochodzić rekompensaty.

Konsekwencje dla pracodawcy za niewydanie świadectwa pracy

Pracodawca, który nie wydaje świadectwa pracy, popełnia wykroczenie. Jest to wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Niewydanie dokumentu w terminie to wykroczenie. Niewydanie dokumentu według nowego wzoru również stanowi wykroczenie. Od 23 maja 2023 r. obowiązuje nowy wzór świadectwa pracy.

Za niewydanie świadectwa pracy pracodawcy grozi kara grzywny. Kara wynosi od 1000 zł do 30 000 zł.

Rodzaj kary	Minimalna kwota	Maksymalna kwota
Grzywna za niewydanie/nieterminowe wydanie	1000 zł	30 000 zł

Pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody. Szkoda musi wynikać z niewydania świadectwa pracy. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Czas ten nie może być dłuższy niż 6 tygodni.

Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu.

Ciężar dowodu spoczywa na pracowniku. Musisz udowodnić, że szkoda powstała. Musisz też wykazać związek przyczynowy między brakiem świadectwa a szkodą. Pracownik powinien udowodnić, że nie mógł uzyskać nowego zatrudnienia. Mimo starań, brak dokumentu był przeszkodą.

Odszkodowanie z powodu niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy przysługuje pracownikowi tylko wówczas, gdy nie mógł uzyskać z tego powodu nowego zatrudnienia, pomimo podejmowanych w tym kierunku starań.

Sąd pracy może nakazać pracodawcy wydanie świadectwa. Postanowienie sądu zastępuje świadectwo pracy. Dzieje się tak, gdy pracodawca mimo nakazu nadal odmawia.

Co powinno zawierać świadectwo pracy?

Świadectwo pracy musi zawierać określone informacje. Są one niezbędne do ustalenia Twoich uprawnień. Dotyczą uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych. Art. 92 Kodeksu pracy reguluje treść świadectwa pracy.

Dokument ten zawiera między innymi:

• Okres zatrudnienia.
• Wymiar czasu pracy.
• Rodzaj wykonywanej pracy.
• Tryb i podstawa prawna rozwiązania umowy.
• Okres odszkodowania za skrócenie wypowiedzenia (jeśli dotyczy).
• Wykorzystany urlop wypoczynkowy.
• Wykorzystany urlop opiekuńczy.
• Wykorzystany urlop bezpłatny.
• Wykorzystany urlop ojcowski.
• Wykorzystany urlop rodzicielski.
• Wykorzystany urlop wychowawczy.
• Okresy ochrony stosunku pracy.
• Informacje o zajęciu wynagrodzenia.
• Informacje o należnościach ze stosunku pracy.

W świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień. Chodzi o uprawnienia ze stosunku pracy. Dotyczy to też uprawnień z ubezpieczeń społecznych.

Procedura sprostowania świadectwa pracy

Gdy były pracodawca dostarczył świadectwo z błędami, masz prawo zażądać poprawek. Pracownik ma prawo do sprostowania błędów. Możesz wnioskować o sprostowanie w ciągu 14 dni. Termin liczy się od otrzymania świadectwa pracy.

Skieruj pisemny wniosek do pracodawcy. Wskaż, jakie błędy zawiera dokument. Zawnioskuj o wydanie nowego, poprawionego świadectwa. Po zgłoszeniu wniosku były szef ma 7 dni na sprostowanie. Musi wydać nowe świadectwo pracy.

Jeśli pracodawca odmówi sprostowania, masz kolejne kroki. Możesz wnieść skargę do sądu pracy. Sąd pracy rozpatrzy Twój wniosek o sprostowanie. Postępowanie sądowe może zakończyć się nakazem sprostowania. W przypadku błędów w świadectwie pracy, pracownik ma prawo zwrócić się o sprostowanie w terminie 14 dni.

Jak udokumentować staż pracy bez świadectwa pracy?

Brak świadectwa pracy może utrudnić udokumentowanie stażu. Jest to potrzebne do nowej pracy czy emerytury. Masz jednak inne sposoby na potwierdzenie zatrudnienia. Możesz wykorzystać inne dokumenty.

Przydatne mogą być:

• Umowa o pracę.
• Paski płacowe.
• Deklaracje ZUS (np. RMUA).
• Świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia.
• Zaświadczenia od byłego pracodawcy (jeśli je wyda).
• Zeznania świadków (np. współpracowników).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może pomóc. Możesz uzyskać pomoc w poszukiwaniu dokumentacji. Archiwa państwowe to kolejne miejsce. Tam można znaleźć akta pracodawcy, który już nie istnieje.

Warto być na bieżąco z wymaganymi dokumentami. Sprawdź sposób składania wniosków w ZUS czy archiwach. Zaleca się kontakt z byłym pracodawcą. Skontaktuj się też z ZUS w przypadku problemów z uzyskaniem świadectwa pracy.

Świadectwo pracy a nowoczesne technologie

Współczesne technologie wpływają na dokumentację pracowniczą. Elektroniczne formy dokumentacji stają się coraz popularniejsze. Pracownik może złożyć wniosek o wystawienie świadectwa. Może to zrobić w postaci papierowej lub elektronicznej.

Systemy informatyczne ułatwiają zarządzanie dokumentami. Pracodawcy korzystają z portali pracowniczych. E-teczka pracownicza przechowuje dokumenty cyfrowo. Systemy RCP (Rejestracja Czasu Pracy) dokumentują okres pracy. Technologie te usprawniają proces wydawania świadectw pracy.

W przyszłości dokumenty te mogą być dostępne cyfrowo. Możliwe, że powstanie ogólnopolska baza internetowa. Archiwum Państwowe stworzyło już podobne narzędzia. Ułatwi to dostęp do historycznej dokumentacji pracowniczej.