Podwyższenie alimentów na dziecko – kiedy i jak to zrobić?
Dotychczasowa wysokość alimentów może przestać wystarczać. Wzrost potrzeb dziecka lub zmiana sytuacji rodzica uzasadnia złożenie wniosku o podwyższenie świadczeń. Przepisy prawa rodzinnego dają taką możliwość.
Czym jest obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny dotyczy krewnych w linii prostej. Obejmuje również rodzeństwo. Rodzice mają szczególny obowiązek. Muszą łożyć na utrzymanie dziecka. Obowiązek ten trwa, dopóki dziecko nie potrafi utrzymać się samodzielnie. Dotyczy to nawet rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej. W Polsce obowiązek ten obejmuje dzieci, małżonków i innych bliskich krewnych.
Kogo dotyczy obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny dotyczy krewnych w linii prostej oraz rodzeństwa. Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.
Kiedy można żądać podwyższenia alimentów?
Alimenty ustala się w wyroku sądowym. Można je ustalić w ugodzie sądowej lub mediacyjnej. Umowa notarialna również jest podstawą. Zasądzone alimenty mogą z czasem okazać się za niskie. Dotychczasowa kwota przestaje pokrywać potrzeby dziecka. Można żądać zmiany orzeczenia. Podstawą jest zmiana stosunków. Obowiązek alimentacyjny można skorygować. Muszą zajść okoliczności uzasadniające zmianę. Aby podwyższyć alimenty, muszą istnieć poważne powody.
Po jakim czasie można domagać się podwyższenia?
Nie ma sztywnego terminu. Można żądać podwyższenia alimentów w sytuacji zmiany okoliczności. Często przyjmuje się minimalny czas około 6 miesięcy od ostatniego ustalenia.
Podstawa prawna i przesłanki podwyższenia
Podstawą prawną jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.). Przepis ten mówi o zmianie stosunków. W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia. Dotyczy to również umowy alimentacyjnej. Zmiana stosunków to każda zmiana. Może dotyczyć uprawnionego lub zobowiązanego. Chodzi o okoliczności leżące u podstaw poprzedniego rozstrzygnięcia. Zmiana wysokości alimentów może być uzasadniona. Może to być podwyżka zobowiązanego. Może to być zwiększenie potrzeb dziecka.
Przepisy prawa rodzinnego dotyczące alimentów to między innymi:
- art. 128 k.r.o. – Obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania.
- art. 133 k.r.o. – Rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka.
- art. 135 k.r.o. – Zakres świadczeń zależy od usprawiedliwionych potrzeb i możliwości rodzica.
- art. 138 k.r.o. – Zmiana orzeczenia lub umowy w razie zmiany stosunków.
Co oznacza „zmiana stosunków”?
„Zmiana stosunków” to kluczowa przesłanka. Sąd Najwyższy wielokrotnie ją interpretował. Obejmuje ona wzrost usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Dotyczy też zwiększenia możliwości zarobkowych zobowiązanego. Naturalny rozwój dzieci pociąga za sobą wzrost potrzeb. Wiek dziecka ma znaczenie. Upływ czasu często oznacza konieczność zwiększenia środków. Urodzenie nowego dziecka przez zobowiązanego też ma wpływ. Może mieć wpływ na rozmiar istniejącego obowiązku.
Co to są usprawiedliwione potrzeby dziecka?
Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb nie ma jednej definicji. Obejmuje koszty utrzymania i wychowania. Rodzice muszą zapewnić środki na potrzeby fizyczne i duchowe. Wzrost kosztów utrzymania, leczenia, edukacji wpływa na tę kwotę.
Jak przygotować pozew o podwyższenie alimentów?
Pozew o podwyższenie alimentów to formalny krok. Składa się go do sądu rodzinnego. Pozew jest wolny od opłaty sądowej. Trzeba go poprawnie skonstruować. Musi być uzasadniony. W pozwie należy wskazać zmianę sytuacji. Im bardziej szczegółowy opis, tym lepiej. Porównaj sytuację obecną do tej z poprzedniego orzeczenia.
Co powinien zawierać pozew?
Pozew musi zawierać dane stron i żądanie. Wskaż kwotę, o którą prosisz. Uzasadnij swoje żądanie. Opisz dokładnie wzrost potrzeb dziecka. Przedstaw zmianę sytuacji finansowej rodzica płacącego. Sąd bada możliwości zarobkowe zobowiązanego. Nawet jeśli nie pracuje, sąd oceni jego potencjał.
Jakie dokumenty dołączyć do pozwu?
Dokumenty są kluczowe. Potwierdzają zasadność żądania. Zgromadź je przed złożeniem pozwu.
Lista potrzebnych dokumentów:
- Odpis aktu urodzenia dziecka.
- Wyrok lub ugoda zasądzająca poprzednie alimenty.
- Rachunki i faktury potwierdzające wydatki na dziecko.
- Zaświadczenia ze szkoły lub uczelni.
- Potwierdzenia udziału w zajęciach dodatkowych.
- Zaświadczenia o leczeniu, rehabilitacji.
- Zestawienie miesięcznych wydatków na dziecko.
- Zaświadczenia o kosztach mieszkania (czynsz, media).
- Dokumenty dotyczące sytuacji finansowej drugiego rodzica.
- Potwierdzenia przelewów.
- Korespondencja mailowa.
- Fotografie (jeśli istotne).
Warto dołączyć rachunki imienne i faktury imienne. Sugeruje się zgromadzić dokumenty potwierdzające zasadność zwiększenia alimentów.
Proces sądowy o podwyższenie alimentów
Sprawa o podwyższenie alimentów toczy się przed sądem. Sąd rozpatruje każdą sytuację indywidualnie. Wnioskodawca musi udowodnić powody podwyższenia. Zbieranie dokumentów jest niezbędne. Warto wykazać zmiany w wydatkach. Trzeba też wykazać możliwości zarobkowe zobowiązanego.
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia
W trakcie procesu można złożyć wniosek o zabezpieczenie. Dotyczy to roszczenia o alimenty. Zabezpieczenie pozwala na szybsze uzyskanie wyższej kwoty. Dzieje się to jeszcze przed końcowym wyrokiem. Sąd może przyznać tymczasową kwotę.
Co gdy drugi rodzic nie zgadza się?
Jeśli drugi rodzic nie zgadza się, sprawa idzie do sądu. Sąd rozstrzygnie na podstawie dowodów. Sąd nie zmieni alimentów w każdym przypadku. Musi nastąpić istotna zmiana warunków.
Alternatywy dla sądu – mediacja
Podwyższenie alimentów można ustalić bez sądu. Strony mogą się porozumieć. Rozważ mediację zanim pójdziesz do sądu. Skorzystaj z pomocy mediatora. Ugoda mediacyjna również wymaga zatwierdzenia przez sąd. Umowa alimentacyjna u notariusza to inna opcja. Po nadaniu klauzuli wykonalności jest tytułem egzekucyjnym.
Czy można podwyższyć alimenty bez sądu?
Tak, można. Strony mogą zawrzeć ugodę lub umowę notarialną. Jeśli obie strony się porozumieją, nie trzeba składać pozwu do sądu.
Ile kosztuje sprawa o podwyższenie alimentów?
Pozew o podwyższenie alimentów jest zwolniony z opłaty. Koszty mogą pojawić się w innych sytuacjach. Na przykład, jeśli sąd powoła biegłego. Kosztem może być też wynagrodzenie adwokata.
Rola adwokata w sprawie o podwyższenie alimentów
Adwokat może znacznie pomóc. Zaleca się skorzystanie z porady prawnej. Profesjonalny pełnomocnik przygotuje pozew. Zwiększa to szanse na pomyślne zakończenie. Adwokat wie, jak poprawnie uzasadnić wniosek. Zbiera potrzebne dokumenty. Reprezentuje klienta przed sądem. Adwokat specjalizujący się w prawie rodzinnym ma doświadczenie. Może to być adwokat Maciej Płacheta z Warszawy. Adwokat Agnieszka Duży z Wrocławia również zajmuje się takimi sprawami. Kancelaria Adwokacka Wojciech Wojciechowski w Toruniu też pomaga. Kancelaria RPR Legal w Warszawie oferuje pomoc. Adwokat Magdalena Michorczyk z Krakowa ma doświadczenie. W Poznaniu, Śremie, Wolsztynie i Świeciu działa kancelaria adwokat Marleny Słupińskiej-Strysik. Adwokat Anna Gręda-Adamczyk z Łodzi ma na koncie kilkaset spraw o alimenty.
Przykłady z praktyki sądowej
Sądy różnie orzekają w sprawach o alimenty. Średnia wysokość alimentów w Polsce to prawie 600 zł. W latach 2015-2021 przeprowadzono prawie 65 tysięcy spraw dotyczących alimentów lub ich zmiany.
Oto kilka przykładów z orzeczeń:
- Dziecko 5 lat, alimenty 700 zł (2019). W 2022 podwyższono do 1200 zł.
- Dziecko 13 lat, alimenty 410 zł (2013). W 2022 podwyższono do 800 zł.
- Dziecko 7 lat, alimenty 500 zł (2017). Sprawa w toku o podwyższenie do 1200 zł.
Przykładowe kwoty zasądzonych alimentów w innych sprawach:
- Ojciec widujący dziecko sporadycznie, dziecko 5 lat. Koszt 1800 zł. Zasądzono 1100 zł od ojca.
- Ojciec zajmujący się dzieckiem 12-13 dni w miesiącu, córka 6 lat. Zasądzono 700 zł.
- Inny ojciec zajmujący się dzieckiem 12-13 dni w miesiącu. Zasądzono 1200 zł.
- Ojciec zarabiający 5500 zł, jedno dziecko. Średnie koszty 2800 zł. Zasądzono 1500 zł.
Podsumowanie
Podwyższenie alimentów jest możliwe. Wymaga to zmiany okoliczności. Kluczowe są usprawiedliwione potrzeby dziecka. Ważne są też możliwości zarobkowe rodzica. Proces może odbyć się w sądzie lub przez ugodę. Zbierz niezbędne dokumenty. Rozważ konsultację z prawnikiem. Działanie zgodne z prawem i dobre przygotowanie zwiększają szanse.