Opieka nad dzieckiem po rozwodzie – co musisz wiedzieć?

Rozwód to trudny czas dla całej rodziny. Decyzje dotyczące opieki nad dziećmi mają ogromny wpływ na ich przyszłość. Wyjaśniamy, jak sąd podchodzi do tych spraw i jakie masz możliwości.

Podstawy prawne opieki nad dzieckiem po rozwodzie

Prawo w Polsce precyzyjnie reguluje kwestie opieki. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera kluczowe przepisy. Decyzje są podejmowane przez sąd rodzinny. Sąd kieruje się zasadą dobra dziecka. Dobro dziecka jest podstawową wartością. Wymaga priorytetowego traktowania. Dotyczy to interesów innych osób, także rodziców. Opieka nad dzieckiem po rozwodzie to obowiązkowy element rozstrzygnięcia sądu.

Władza rodzicielska a miejsce zamieszkania dziecka

Termin „opieka nad dzieckiem po rozwodzie” nie jest oficjalnym określeniem prawniczym. Prawo mówi o władzy rodzicielskiej i kontaktach z dzieckiem. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Przysługuje od narodzin dziecka. Wspólna władza rodzicielska oznacza równą odpowiedzialność. Oboje rodzice mają równe prawa i obowiązki. Sprawowanie władzy rodzicielskiej jest związane z zarządzaniem majątkiem dziecka. Decyzje dotyczące opieki muszą być podejmowane z myślą o dobru dziecka. Dziecko z reguły mieszka na stałe tylko z jednym z rodziców. Sąd ustala miejsce zamieszkania dziecka. Sąd może zadecydować, że jedno z rodziców będzie głównie odpowiedzialne za dziecko. Ograniczy tym samym rolę drugiego rodzica do konkretnych obowiązków i praw wobec dziecka. Dzieje się tak, jeśli jest to w najlepszym interesie malucha.

Rodzaje opieki nad dzieckiem po rozwodzie

Istnieją trzy główne formy opieki nad dziećmi po rozwodzie w Polsce.

• Opieka naprzemienna: Dziecko spędza określony czas z każdym z rodziców. Dziecko najczęściej 2 tygodnie mieszka z mamą, potem 2 tygodnie z tatą. Wspólna opieka fizyczna zostanie przyznana, gdy rodzice planują mieszkać stosunkowo blisko siebie.
• Opieka stała (powierzona jednemu z rodziców): Dziecko mieszka na stałe z jednym z rodziców. Wyłączna opieka fizyczna to termin używany, gdy dziecko mieszka głównie z jednym z rodziców. Sąd orzeka o opiece. Może przyznać ją jednemu z rodziców.
• Opieka wspólna: Oboje rodzice mają równe prawa i obowiązki w zakresie wychowania dziecka. Wspólna opieka nad dzieckiem staje się coraz popularniejsza.

Statystyki pokazują, jak sądy przyznawały opiekę w latach 2011-2017. Odsetek przyznania opieki matkom wynosił 60%. Odsetek przyznania opieki ojcom wynosił 5%. W 2021 roku opieka nad dzieckiem została przyznana matce w 9,6 tysiącach przypadków. Ojcu w 1 tysiącu przypadków. Opieka wspólna w 24 tysiącach. Matki częściej otrzymują prawo do opieki niż ojcowie.

Jak sąd decyduje o opiece nad dzieckiem?

Przyznanie opieki nad dzieckiem po rozwodzie to ważne zadanie dla sądów. Sąd ocenia wiele czynników. Celem jest zapewnienie dziecku najlepszych warunków. Sąd rozstrzyga o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej. Robi to zgodnie z interesem dzieci. Bierz pod uwagę wiek i płeć dziecka. Ważny jest fakt dotychczasowego wychowywania dziecka. Możliwe są zaburzenia psychiczne u dziecka. Mogą wystąpić w razie zmiany dotychczasowych warunków. Sąd bierze pod uwagę relacje między rodzicami a dzieckiem. Ocenia warunki mieszkaniowe. Sprawdza stabilność finansową rodziców. Zdolność do współpracy rodziców jest kluczowa. Sąd może uwzględnić zdanie małoletniego. Robi to, jeśli stopień dojrzałości dziecka na to pozwala. Dziecko posiada prawo do kontaktów z oboma rodzicami. Sąd podejmuje decyzje z uwzględnieniem tego prawa.

Sąd może skorzystać z opinii biegłych. Opinia biegłych jest ważnym dowodem. Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny dostarcza informacji. Dotyczą one więzi między dzieckiem a rodzicami. Badanie OZSS to jeden z elementów postępowania.

W polskim prawie funkcjonuje reguła zakazu rozdzielania rodzeństwa. Sąd stara się jej przestrzegać. Często dzieci stają się obiektem wzajemnych rozgrywek. Dzieje się tak pomiędzy małżonkami. Dziecko nie jest kartą przetargową. Nie można go wykorzystać do skrzywdzenia swojego ex.

Sąd może orzec ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej. Dzieje się tak w określonych przypadkach. Ograniczenie następuje, gdy władza nie jest prawidłowo wykonywana. Pozbawienie, gdy rodzice nie mogą jej wykonywać. Przesłanki to np. zaniedbanie lub nadużycie władzy. Zła opieka nad dzieckiem to poważny problem. Można ją zgłosić do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Sąd może odebrać władzę rodzicielską. Dzieje się tak, gdy dobro dziecka jest zagrożone.

Procedura sądowa i ustalenie opieki

Rozprawy rozwodowe odbywają się przed sądem okręgowym. Opieka nad dziećmi to element wyroku rozwodowego. W przypadku braku zgody między rodzicami decyzje podejmuje sąd. Rodzice mogą przedstawić sądowi porozumienie rodzicielskie. Porozumienie rodzicielskie to umowa o opiece nad dzieckiem. Określa sposób wykonywania władzy i kontakty. Złożenie porozumienia wychowawczego jest możliwe podczas rozprawy. Ustalenie opieki nad dziećmi po rozwodzie może być skomplikowane. Warto skonsultować się ze specjalistą. Skonsultuj się z prawnikiem w dziedzinie prawa rodzinnego.

Wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dziećmi można złożyć w pozwie. Można go złożyć w odpowiedzi na pozew. Można go złożyć w odrębnym piśmie. Złożenie wniosku jest możliwe w toku postępowania. Wniosek o zabezpieczenie powinien być uzasadniony. Sąd orzeka w przedmiocie zabezpieczenia po rozprawie. Dzieje się tak, chyba że przypadek jest pilny. Sąd rozpatruje wniosek szybko. Nie później niż w terminie tygodnia od wpływu.

Alternatywne metody rozwiązywania sporów

Rodzice mogą sami dojść do porozumienia. Dotyczy to sposobu i zakresu wykonywania opieki. Rodzice mogą skorzystać z alternatywnych metod. Należą do nich mediacja czy negocjacje. Skorzystaj z usług mediatora rodzinnego. Jest to dobre, gdy komunikacja jest trudna. Mediacja to proces spotkania z niezależnym mediatorem. Mediator pomaga osiągnąć porozumienie. Zalety mediacji to szybsze i mniej kosztowne rozwiązanie. Pozwala też zachować lepsze relacje. Spisanie formalnej umowy o opiece jest istotne. Porozumienie rodzicielskie jest taką umową.

Kwestie finansowe – alimenty

Rodzice muszą utrzymywać dziecko. Jest to niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę. Alimenty to pieniądze płacone na rzecz dziecka. Wysokość alimentów zależy od potrzeb dziecka. Zależy też od możliwości zarobkowych rodzica. Należy pamiętać o konieczności płacenia alimentów. Obowiązek ten wynika z prawa.

Zmiana orzeczenia o opiece po rozwodzie

Decyzje sądowe dotyczące opieki są elastyczne. Mogą być zmieniane. Zmiana następuje w miarę zmieniających się okoliczności. W przypadku istotnej zmiany sytuacji po rozwodzie, każdy z rodziców może wszcząć postępowanie. Dotyczy to zmiany wyroku rozwodowego. Sprawa o zmianę orzeczenia jest sprawą o ograniczenie władzy. Dotyczy to sytuacji powierzenia władzy jednemu rodzicowi. Ograniczenie władzy drugiego rodzica jest możliwe. Jest to zgodne z art. 509 pkt 1 kpc.

sprawa o zmianę zawartego w wyroku rozwodowym orzeczenia o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania, zmierzająca do powierzenia wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców i ograniczenia władzy drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jest sprawą o ograniczenie władzy rodzicielskiej w rozumieniu art. 509 pkt 1 kpc.

Praktyczne wskazówki dla rodziców

Działania powinny być ukierunkowane na dobro dziecka. Działania powinny zapewnić wsparcie emocjonalne i fizyczne. Warto szukać pomocy w poradniach psychologicznych. Pomoc online jest też dostępna. Konsultacje z psychologiem są ważne. Dzieci często doświadczają psychologicznych skutków rozwodu. Ważne jest ustalenie stałego planu dnia dla dziecka. Komunikacja między rodzicami jest kluczowa. Rodzice powinni współpracować. Celem jest zapewnienie dobra dziecka. Ustalenie planu wychowawczego jest pomocne. Wsparcie ze strony bliskich jest cenne. Rola rodziny i przyjaciół jest ważna. Unikaj wciągania dziecka w konflikty. Im bardziej rodzice są skonfliktowani, tym mocniej odczuwa to dziecko.

• Rodzice powinni rozważyć swoje możliwości. Dotyczy to możliwości finansowych i czasowych.
• Warto szukać pomocy w poradniach psychologicznych lub online.
• Ważne jest, aby ustalić stały plan dnia dla dziecka po rozwodzie.
• Zastanawiasz się, jak zabezpieczyć kontakty z dziećmi w trakcie rozwodu? Nasi prawnicy objaśnią Ci przepisy.
• Domagaj się oficjalnego poświadczenia zgłoszenia interwencji. Dzieje się tak w przypadku zagrożenia dziecka.
• Skontaktuj się z doświadczonym prawnikiem. Jest to ważne, jeśli chcesz innego rozwiązania.

Gdzie szukać pomocy i wsparcia?

Wsparcie adwokata rozwodowego może ułatwić decyzje. Skorzystaj z usług kancelarii adwokackiej. Kancelaria Adwokacka Małgorzata Wielgus oferuje pomoc. Znajduje się w Lublinie. Kancelaria Prawna Kawalec działa w Rzeszowie. Kancelaria Adwokacka Adwokat Maja Galas jest w Czeladzi. Jaroch-Konwent Pakos Kancelaria Radców Prawnych sp.k. jest we Wrocławiu. Kancelaria w Złotowie oferuje pomoc. Pomoc jest dostępna także w Pile, Wieleniu, Wałczu, Trzciance, Łobżenicy, Debrznie, Chodzieży, Wyrzysku, Miasteczku Krajeńskim, Człuchowie. Centrum Praw Ojca i Dziecka zapewnia wsparcie. Fundacja Praw Ojców Pokrzywdzonych przez Sądy też pomaga ojcom.

• Skorzystaj z usług mediatora rodzinnego, jeśli komunikacja jest trudna.
• Skonsultuj się ze specjalistą w dziedzinie prawa rodzinnego.
• Skontaktuj się z kancelarią w celu uzyskania porady prawnej.

Programy wsparcia w Polsce są dostępne. Należą do nich kursy online i warsztaty. Mediacje rodzinne są formą wsparcia. Ulgi podatkowe dla rodzin wielodzietnych też istnieją. Zasoby edukacyjne dla rodziców są dostępne online. Można znaleźć informacje na stronach takich jak e-dzieciaki.pl czy crp.wroclaw.pl.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)