Odpowiedzialność karna za znęcanie się nad zwierzętami w Polsce

Zwierzęta czują ból i cierpienie. Prawo polskie chroni je przed okrutnym traktowaniem. Wyjaśniamy, co grozi za znęcanie się nad zwierzętami.

Zwierzę w świetle prawa – podstawa ochrony

Polskie prawo chroni zwierzęta. Podstawą jest ustawa o ochronie zwierząt. Akt prawny pochodzi z dnia 21 sierpnia 1997 roku. Jego celem jest zapewnienie zwierzętom poszanowania. Ustawa podkreśla, że zwierzę nie jest rzeczą. To istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia. Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania. Aktualny stan prawny ustawy to 25.06.2025. Znajdziesz ją w Dzienniku Ustaw pod pozycją Dz.U.2023.0.1580 t.j.

Czym jest znęcanie się nad zwierzętami?

Ustawa o ochronie zwierząt definiuje znęcanie się. Oznacza to zadawanie bólu zwierzęciu. Świadome dopuszczanie do zadawania bólu to też znęcanie. Chodzi o zadawanie cierpienia. Prawo traktuje znęcanie się jako przestępstwo. Nawet zaniedbania opiekunów mogą prowadzić do cierpienia. Takie zaniedbania mają poważne konsekwencje prawne. Przykładem jest utrzymywanie zwierzęcia w stanie nieleczonej choroby. Taki przypadek miał miejsce w Gorzowie Wielkopolskim. Sąd orzekł sześć miesięcy pozbawienia wolności.

Kary za przestępstwa przeciwko zwierzętom – Art. 35 ustawy

Artykuł 35 ustawy o ochronie zwierząt określa kary. Dotyczy zabijania, uśmiercania lub uboju zwierzęcia. Karane jest też znęcanie się nad zwierzęciem. Czyny te muszą naruszać przepisy ustawy. Osoba znęcająca się nad zwierzęciem podlega karze. Grozi jej pozbawienie wolności do lat trzech. To jest kara podstawowa za to przestępstwo.

Szczególne okrucieństwo a kara

Prawo przewiduje surowsze kary za szczególne okrucieństwo. Znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem jest typem kwalifikowanym przestępstwa. Za takie działanie grozi od 3 miesięcy do lat 5 pozbawienia wolności. W przypadku śmierci zwierzęcia kara jest zaostrzona. Dotyczy to też ciężkiego uszczerbku na zdrowiu zwierzęcia. W takich sytuacjach kara może wynieść do pięciu lat więzienia. Sąd bierze pod uwagę okoliczności czynu. Ważny jest sposób popełnienia przestępstwa. Liczą się motywy sprawcy i stopień cierpienia zwierzęcia. Przepisy mają ukarać sprawców. Mają też odstraszać potencjalnych złoczyńców.

Dodatkowe środki karne

Sąd może orzec dodatkowe kary. Jednym z nich jest nawiązka. Nawiązka jest orzekana na cel związany z ochroną zwierząt. Minimalna kwota nawiązki to 1000 zł. Maksymalna kwota to 100 000 zł. Kwoty te wspierają organizacje zajmujące się ochroną zwierząt. Możliwe jest nałożenie kar finansowych na sprawcę.

Zakaz posiadania zwierząt

Sąd może orzec zakaz posiadania zwierząt. Może dotyczyć wszelkich zwierząt. Może też dotyczyć określonej kategorii zwierząt. Zakaz posiadania zwierząt to środek zapobiegawczy. Minimalny okres zakazu to 1 rok. Maksymalny okres zakazu to 15 lat. W Warszawie orzeczono zakaz posiadania zwierząt na pięć lat w jednym z przypadków.

Inne konsekwencje

Sąd może orzec utratę prawa. Chodzi o prawo do wykonywania zawodu. Dotyczy to zawodów związanych z posiadaniem zwierząt. Może to być na przykład prowadzenie schroniska.

Inne naruszenia i konsekwencje prawne

Ustawa o ochronie zwierząt przewiduje kary za inne naruszenia. Artykuł 37 dotyczy naruszenia nakazów lub zakazów ustawy. Za takie czyny grozi areszt lub grzywna. Artykuł 37a dotyczy psów ras agresywnych. Karane jest prowadzenie hodowli bez zezwolenia. Karane jest też utrzymywanie psa takiej rasy bez zezwolenia. Za to naruszenie grozi areszt lub grzywna.

Przepadek zwierzęcia

Artykuł 38 reguluje wykonanie orzeczenia o przepadku zwierzęcia. Sąd przekazuje zawiadomienie o przepadku. Trafia ono do organizacji społecznej. Organizacja musi zajmować się ochroną zwierząt. Ma to na celu zapewnienie opieki odebranym zwierzętom.

Rola organizacji społecznych i zgłaszanie przestępstw

Organizacje społeczne odgrywają ważną rolę. Ich celem statutowym jest ochrona zwierząt. Składają zgłoszenia o przestępstwach na zwierzętach. Współdziałają z instytucjami państwowymi. Pomagają w ujawnianiu przestępstw. Wspierają ściganie sprawców. Działania organizacji są kluczowe dla egzekwowania prawa.

Jak zgłosić znęcanie się nad zwierzęciem?

Zastanawiasz się, co zrobić, gdy widzisz znęcanie? Możesz zgłosić przestępstwo. Zgłaszając znęcanie się, lepiej czekać na funkcjonariuszy Policji. Policja ma odpowiednie uprawnienia. Unikaj działań nietransparentnych w interwencjach. Współpracuj z organami ścigania.

Linia orzecznicza i aktualność przepisów

Linia orzecznicza Sądów nie jest jednolita. Dotyczy to spraw o znęcanie się nad zwierzętami. Istnieją różne interpretacje przepisów. Przykładowo, są dwie linie orzecznicze dotyczące zamiaru wyrządzenia krzywdy. Obowiązująca regulacja bywa oceniana jako przestarzała. Może nie przystawać do obecnych realiów. Postuluje się nowelizację ustawy. Niektórzy sugerują napisanie jej od początku. Zaniedbanie przez ignorancję jest ścigane. Dotyczy to też nieznajomości przepisów. Jest to karane tak samo jak sadyzm. Wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2016 dotyczył transportowania ryb. Orzeczenie o sygnaturze II KK 281/16 dotyczyło transportu poza środowiskiem wodnym. Podkreśla to szeroki zakres stosowania przepisów.

Praktyka sądowa pokazuje różnorodność orzeczeń. W Gorzowie Wielkopolskim orzeczono 6 miesięcy pozbawienia wolności za zaniedbanie. W Warszawie nałożono 5-letni zakaz posiadania zwierząt. Tomasz M. został oskarżony o postrzelenie psa husky. Miało to miejsce podczas polowania. Te przypadki pokazują, jak prawo jest stosowane.

Podsumowanie

Prawo polskie chroni zwierzęta. Znęcanie się nad nimi jest przestępstwem. Grożą za to surowe kary. Należą do nich pozbawienie wolności do lat 5. Sąd orzeka też nawiązkę i zakaz posiadania zwierząt. Minimalna nawiązka to 1000 zł. Zakaz posiadania zwierząt trwa nawet 15 lat. Przepisy mają na celu ukaranie sprawców. Edukacja społeczeństwa jest ważna. Należy uczyć szacunku dla zwierząt. Interwencja weterynaryjna jest kluczowa. Dotyczy to zranionych zwierząt. Współpraca organizacji i instytucji pomaga w ściganiu przestępstw. Prawo wciąż wymaga zmian. Celem jest lepsza ochrona zwierząt.

Pytania i odpowiedzi