Kiedy sąd może odmówić rozwodu?
Rozwód to trudna decyzja. Złożenie pozwu rozwodowego nie zawsze kończy małżeństwo. Sąd może odmówić udzielenia rozwodu. Wyjaśniamy, kiedy jest to możliwe w Polsce.
Podstawowe warunki orzeczenia rozwodu
Sąd orzeka rozwód, gdy małżeństwo przestało istnieć. Musi nastąpić trwały i zupełny rozkład pożycia. Dotyczy to więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej. Rozkład pożycia jest zupełny. Małżonkowie nie utrzymują żadnych więzi. Rozkład jest trwały. Nie ma szans na powrót do wspólnego życia. Sąd bada te przesłanki. Opiera się na zebranych dowodach.
Aby sąd orzekł rozwód, trzeba spełnić pewne warunki. Podstawą jest stwierdzenie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Rozwód to decyzja. Małżonkowie podejmują ją wskutek rozkładu pożycia.
Negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu
Sąd może odmówić orzeczenia rozwodu. Dzieje się tak w pewnych sytuacjach. Odmowa rozwodu jest sytuacją wyjątkową. Rozwód nie jest dopuszczalny zawsze. Istnieją przesłanki negatywne. Sąd musi je sprawdzić. Przesłanki badane w sprawie o rozwód dzielą się na pozytywne i negatywne.
Rozwód nie jest dopuszczalny w niektórych sytuacjach. Są one określone w przepisach prawa. Dotyczą one dobra dzieci i zasad współżycia społecznego. Sąd ma obowiązek sprawdzić. Musi ocenić, czy rozwód jest możliwy.
Kiedy ucierpiałoby dobro małoletnich dzieci?
Dobro wspólnych małoletnich dzieci jest kluczowym czynnikiem. Sąd bierze je pod uwagę. Dzieci małoletnie są chronione przez prawo. Sąd nie orzeknie rozwodu. Stanie się tak, jeśli dobro dzieci ucierpi. Dotyczy to dzieci wspólnych i adoptowanych. Dobro dzieci jest jednym z najważniejszych czynników. Sąd rozpatruje go w sprawie rozwodowej.
Sąd może nie orzec rozwodu. Dzieje się tak, jeśli miałby on negatywnie wpłynąć na dobro dzieci. W przypadku sprzeczności rozwodu z dobrem dzieci, sąd rozważa. Ocenia, co jest bardziej szkodliwe. Czy ucierpią bardziej wskutek rozwodu? Czy może wskutek oddalenia powództwa?
Według orzeczenia Sądu Najwyższego z 22.02.1952, nie można mówić o naruszeniu dobra dzieci. Dotyczy to sytuacji, gdy w rodzinie są stałe awantury. Długotrwały konflikt rodziców jest dla dzieci negatywny. Godzi w ich poczucie stabilności. Może to wykluczać odmowę rozwodu. Cytat:
przedłużający się konflikt małżonków jest dla ich dzieci przeżyciem negatywnym, godzącym w poczucie stabilności, co wyklucza odmowę orzeczenia rozwodu ze względu na dobro wspólnych małoletnich dzieci.
Dobro dzieci przemawia za trwałą rodziną. Cytat:
Dobro dzieci przemawia za tym, by wychowywały się one w trwałej i dobrze funkcjonującej rodzinie.
Sąd ocenia konkretną sytuację. Patrzy, czy rozwód faktycznie zaszkodzi dzieciom bardziej niż trwanie w konflikcie.
Czy sąd zawsze odmawia rozwodu, jeśli istnieją wspólne małoletnie dzieci?
Nie. Sąd ocenia. Sprawdza, czy rozwód rzeczywiście jest sprzeczny z ich dobrem.
Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego
Sąd może nie udzielić rozwodu. Powodem może być niezgodność z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest dopuszczalny. Dotyczy to sytuacji, gdy jest sprzeczny z tymi zasadami. Zasady te to normy moralne i społeczne. Sąd ocenia, czy orzeczenie rozwodu nie naruszy tych norm. Naruszeniem zasad jest utrzymywanie formalnego małżeństwa. Dotyczy to sytuacji, gdy małżeństwo faktycznie nie istnieje. Nie ma też szans na jego dalsze funkcjonowanie. Cytat:
Naruszeniem zasad współżycia społecznego jest utrzymywanie formalnych związków małżeńskich, w sytuacji gdy małżeństwo faktycznie nie istnieje i nie ma szans na jego dalsze funkcjonowanie.
Sąd bierze pod uwagę różne aspekty. Może odmówić rozwodu. Na przykład, aby nie „nagradzać” niewierności jednego z małżonków. Takie orzeczenie miało miejsce w jednym z przypadków. Sąd ocenia całość sytuacji. Rozważa wartości społeczne i moralne. Sprawdza, czy żądanie rozwodu nie jest nadużyciem prawa.
Żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego
Sąd może odmówić rozwodu. Dzieje się tak, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu. Drugi małżonek musi się na to nie zgadzać. Zgoda małżonka winnego nie wystarczy. Zgoda drugiego małżonka jest wymagana. Chyba że odmowa zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Sąd Najwyższy oceniał takie sytuacje. Ocena sprzeciwu opiera się na przyczynach rozkładu. Bierze też pod uwagę sytuację życiową stron. Cytat:
Ocena, czy sprzeciwienie się orzeczeniu rozwodu nie stanowi nadużycia prawa do udzielenia zgody na rozwód, powinna mieć za podstawę, poza przyczynami rozkładu pożycia, także okoliczności odnoszące się do sytuacji i warunków życiowych.
Jak przebiega proces sądowy?
Pozew rozwodowy składasz do sądu okręgowego. Sąd bada sprawę. Sprawdza, czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Ocenia też przesłanki negatywne. Sąd opiera się na dowodach. Mogą to być zeznania świadków czy dokumenty. Złożenie pozwu nie gwarantuje rozwodu. Sąd musi stwierdzić, że warunki zostały spełnione. Opłata od pozwu rozwodowego wynosi 600 zł.
Rozwody są trudnym procesem. Są emocjonalnie wyczerpujące. Sąd bada przesłanki do orzeczenia rozwodu. Analizuje zebrane dowody. Aby sąd orzekł rozwód, muszą być spełnione warunki. Sąd musi upewnić się, że nie ma przesłanek negatywnych. Przesłanki pozytywne to trwały i zupełny rozkład pożycia. Przesłanki negatywne to dobro dzieci, zasady współżycia i wina wyłączna.
Co zrobić, gdy sąd odmawia rozwodu?
Sądowa odmowa rozwodu to sytuacja wyjątkowa. Masz prawo odwołać się od tej decyzji. Możesz wnieść apelację. Składa się ją do sądu drugiej instancji. Termin na złożenie apelacji wynosi 14 dni. Liczy się od daty otrzymania wyroku z uzasadnieniem. Musisz złożyć wnioseek o sporządzenie uzasadnienia wyroku w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyroku.
Możesz też wnieść kolejne powództwo o rozwód. Dzieje się tak po pewnym czasie. Relacje małżonków mogą ulec dalszemu pogorszeniu. Wtedy przesłanki rozwodowe mogą się zmienić. Sąd może wtedy inaczej ocenić sytuację.
Czy można odwołać się od decyzji sądu o odmowie rozwodu?
Tak. Należy złożyć odwołanie do sądu apelacyjnego. Masz na to 14 dni od otrzymania wyroku z uzasadnieniem.
Alternatywy i wsparcie
Zanim zdecydujesz się na rozwód, rozważ inne opcje. Możesz na przykład pomyśleć o separacji. Separacja również reguluje kwestie prawne. Nie rozwiązuje jednak formalnie małżeństwa.
Mediacja małżeńska to narzędzie wsparcia. Może pomóc w rozwiązaniu konfliktów. Mediacje są możliwe przed wniesieniem pozwu. Można też skorzystać z mediacji po złożeniu pozwu. Sąd może skierować strony do mediacji. Nie może jednak zmusić do udziału. Mediacja jest dobrowolna.
Czy sąd może zmusić małżonków do mediacji?
Nie. Sąd może skierować do mediacji. Udział w niej jest jednak dobrowolny.
W sprawach rozwodowych warto szukać pomocy prawnej. Adwokat rozwód Warszawa lub w innym mieście pomoże przygotować pozew. Udowodni też przesłanki rozpadu małżeństwa. Zrozumienie podstaw prawnych jest ważne. Pomoże dobrze przygotować się do procesu. Skorzystanie z porady prawnej jest zawsze dobrym krokiem.
Czy sąd może odmówić rozwodu, jeśli jeden z małżonków zdradził?
Sąd ocenia całość sytuacji. Zdrada jest przyczyną rozkładu pożycia. Sąd rozważy, czy mimo zdrady możliwa jest odbudowa związku. Weźmie też pod uwagę inne przesłanki negatywne.
Statystyki rozwodowe w Polsce i Europie
W Polsce rozpada się niemal jedna trzecia zawieranych małżeństw. Rozwody są coraz częstsze. W ubiegłym roku rozwiodło się około 51 tysięcy małżeństw. To około 14 tysięcy mniej niż rok wcześniej. W 2015 roku młodzi ludzie często się rozwodzili. 45% rozwodzących się mężczyzn miało do 24 lat. Wśród kobiet było to 66%. Istnieje trend zwiększonej liczby rozwodów. W Europie wiąże się go z pandemią. We Włoszech liczba wniosków o rozwód wzrosła o 60%. Całkowita liczba rozwodów we Włoszech wyniosła 650 tysięcy. W Wielkiej Brytanii wzrost zapytań o rozwód sięgnął 122%.