Kara za niewydanie paragonu – jakie są konsekwencje?
Niewydanie paragonu fiskalnego to poważne naruszenie przepisów. Grożą za to dotkliwe kary finansowe. Przedsiębiorca traci także zaufanie klientów.
Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży dotyczy większości podmiotów. Sprzedajesz towary lub usługi osobom fizycznym? Musisz mieć kasę rejestrującą. Brak paragonu to oszustwo podatkowe. Ma konsekwencje dla sprzedawcy i konsumenta.
Czym jest paragon fiskalny?
Paragon fiskalny to dowód sprzedaży. Wystawia się go przy użyciu urządzenia rejestrującego. Urządzenie musi być zafiskalizowane. Paragon potwierdza istnienie transakcji handlowej. Pełni funkcję identyfikującą sprzedaż.
Na paragonie znajdują się kluczowe informacje. Obejmują one dane sprzedawcy. Musi być tam nazwa firmy i NIP. Podaje się adres punktu sprzedaży. Na paragonie znajdziesz numer wydruku. Wskazuje się datę i czas sprzedaży. Obowiązkowe jest oznaczenie „PARAGON FISKALNY”.
Paragon zawiera szczegóły transakcji. Wymienia się nazwę towaru lub usługi. Podaje się cenę jednostkową. Wskazuje się ilość i wartość sprzedaży. Widoczna jest wartość opustów lub narzutów. Pokazuje się wartość sprzedaży brutto. Wymienione są stawki podatku. Jest łączna wysokość podatku. Podaje się łączną wartość sprzedaży brutto. Wskazuje się walutę transakcji. Paragon zawiera numer kasy i oznaczenie kasjera. Na żądanie klienta dodaje się NIP nabywcy. Na końcu jest logo fiskalne i numer unikatowy kasy.
- imię i nazwisko lub nazwa podatnika
- adres punktu sprzedaży
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) podatnika
- numer kolejny wydruku
- data oraz godzina i minuta sprzedaży
- oznaczenie „PARAGON FISKALNY”
- nazwa towaru lub usługi
- cena jednostkowa towaru lub usługi
- ilość i wartość sumaryczna sprzedaży
- wartość opustów, obniżek lub narzutów
- wartość sprzedaży brutto
- wysokość podatku według poszczególnych stawek
- łączna wysokość podatku
- łączna wartość sprzedaży brutto
- oznaczenie waluty sprzedaży
- numer kasy i oznaczenie kasjera
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) nabywcy – na żądanie
- logo fiskalne i numer unikatowy
Kiedy należy wystawić paragon?
Paragon należy wystawić w momencie zapłaty. Sprzedawca jest zobowiązany do jego wydania. Obowiązek ten dotyczy każdej transakcji. Musisz wydać paragon, nawet gdy klient go nie chce. Sprzedawca otrzymuje zapłatę za produkt lub usługę. Wtedy natychmiast wystawia paragon.
Obowiązek wystawienia paragonu następuje nie później niż z chwilą przyjęcia należności. Dotyczy to sprzedaży towarów i usług. Sprzedaż ewidencjonuje się na kasie rejestrującej. E-paragon jest zamiennikiem papierowego paragonu. Klient może chcieć e-paragon. Powinien mieć możliwość wyboru formy paragonu.
Podstawa prawna obowiązku wydawania paragonów
Obowiązek wystawiania paragonów reguluje prawo. Podstawą jest Ustawa o VAT. Artykuł 111 ust. 1 Ustawy nakłada ten obowiązek. Podatnicy ewidencjonują sprzedaż na kasach. Dotyczy to sprzedaży na rzecz osób fizycznych. Chodzi też o rolników ryczałtowych.
Przepisy Kodeksu Karnego Skarbowego określają kary. Niewydanie paragonu to czyn zabroniony. Może być wykroczeniem lub przestępstwem skarbowym. Katalog zwolnień z obowiązku jest w Rozporządzeniu Ministra Finansów.
- Ustawa o podatku od towarów i usług (art. 111 ust. 1)
- Kodeks Karny Skarbowy (art. 62 § 1, art. 62 § 4, art. 140, art. 137)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2024 roku (katalog zwolnień)
- Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 28 maja 2018 (kryteria kas)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 (kasy rejestrujące)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 (kasy jako oprogramowanie)
Konsekwencje dla sprzedawcy: Kary i nie tylko
Niewydanie paragonu naraża przedsiębiorcę na konsekwencje. Są to konsekwencje prawne i finansowe. Brak paragonu to ryzyko nałożenia grzywny. Nakłada ją skarbówka. Niewydanie paragonu to oszustwo podatkowe. Może prowadzić do nieuczciwej konkurencji.
Organy kontrolne skrupulatnie sprawdzają ten aspekt. Kontrolę może przeprowadzić Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). KAS przeprowadza nabycia sprawdzające. Pracownicy udają klientów. Sprawdzają, czy wydawany jest paragon. W 2022 roku KAS przeprowadziła ponad 3 tysiące nabyć sprawdzających. Nałożono ponad 800 mandatów karnych. Ich łączna kwota wyniosła blisko 800 tysięcy złotych. Średnia wysokość mandatu to 980 złotych.
W przypadku wielokrotnego naruszania obowiązku, kary kumulują się. Kary finansowe mogą rosnąć. Brak wydawania paragonów prowadzi do problemów prawnych. Utrata zaufania klientów to istotne zagrożenie. Klienci cenią transparentność. Brak paragonu podważa uczciwość firmy.
„Paragony fiskalne stanowią nieodłączny element codziennej działalności przedsiębiorców.”
„Wydawanie paragonów to nie tylko obowiązek prawny, ale także element profesjonalnej obsługi klienta.”
Firmy powinny przestrzegać prawa. Muszą wydawać paragony. Budowanie zaufania opiera się na uczciwości. Transparentność w relacjach z klientami jest kluczowa. Inwestowanie w systemy księgowe pomaga. Monitorowanie procesów finansowych jest ważne.
Wysokość kar finansowych
Kara za niewydanie paragonu zależy od kwalifikacji czynu. Może być wykroczeniem skarbowym. Może być przestępstwem skarbowym. Kara za wykroczenie wynosi od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia. Obecnie to od 466,60 zł do 93 320 zł (stan na 2024 rok, minimalne wynagrodzenie 4666 zł). Minimalna kara grzywny za przestępstwo skarbowe wynosi 500 zł. Maksymalna kara grzywny to 180 stawek dziennych. Stawka dzienna waha się od 50 zł do 20 000 zł. Maksymalna grzywna może wynieść nawet 86 tysięcy złotych lub czterystukrotność minimalnego wynagrodzenia.
| Rodzaj czynu | Zakres kary grzywny |
|---|---|
| Wykroczenie skarbowe | Od 1/10 do 20-krotności minimalnego wynagrodzenia (ok. 466 zł – 93 320 zł) |
| Przestępstwo skarbowe | Do 180 stawek dziennych (min. 50 zł, max. 20 000 zł za stawkę) |
Kontrole KAS i nabycie sprawdzające
Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) kontroluje przedsiębiorców. Jednym z narzędzi jest nabycie sprawdzające. Pracownicy KAS działają jak zwykli klienci. Kupują towar lub usługę. Czekają na paragon. Brak paragonu skutkuje konsekwencjami. KAS nałoży mandat. Tymczasowe zajęcie ruchomości jest możliwe. Dotyczy to towaru niezarejestrowanego na kasie.
W ciągu pierwszych czterech miesięcy 2022 roku KAS wykonała ponad 3 tysiące nabyć. Nałożono ponad 800 mandatów. Łączna kwota mandatów to blisko 800 tysięcy złotych. Średnia wysokość mandatu wynosiła 980 złotych. Około 26% nabyć zakończyło się mandatem. Organy KAS dokonały 89 tymczasowych zajęć ruchomości w pierwszym kwartale. Nabycie sprawdzające ma zwalczać szarą strefę. Może mieć rolę prewencyjną.
„Przepisy o nabyciu sprawdzającym budzą poważne i uzasadnione wątpliwości natury prawnej.”
„Nowe narzędzie ma służyć głównie zwalczeniu tzw. szarej strefy.”
„W mojej ocenie, nabycie sprawdzające może mieć rolę prewencyjną i istotnie przyczynić się do uszczelnienia systemu podatkowego.”
Co grozi za nieprzyjęcie mandatu?
Pracownik urzędu skarbowego może nałożyć mandat. Dzieje się tak po stwierdzeniu wykroczenia. Przykładem jest niewydanie paragonu. Ekspedientka może odmówić przyjęcia mandatu. Odmowa skutkuje skierowaniem sprawy do sądu. Sąd rozpatruje wniosek o ukaranie. Odmowa przyjęcia mandatu nie kończy sprawy. Sprawa trafia do sądu rejonowego. Grzywna nałożona przez sąd może być wyższa. Można też zostać wezwanym na świadka. Dotyczy to procedur sprzedaży w sklepie.
W przypadku kontrowersyjnej sytuacji lepszym rozwiązaniem jest przyjęcie mandatu. Następnie można złożyć wniosek o jego uchylenie do sądu. Sąd oceni zasadność nałożenia kary. Odmowa przyjęcia mandatu może prowadzić do większych problemów prawnych.
Konsekwencje dla klienta: Dlaczego warto brać paragon?
Za brak paragonu zapłaci nie tylko sprzedawca. Skarbówka ostrzega, że klient też może ponieść konsekwencje. Chociaż główna odpowiedzialność spoczywa na sprzedawcy, brak paragonu wpływa na klienta. Brak paragonu uniemożliwia dochodzenie praw konsumenta. Nie masz dowodu zakupu. Nie możesz zareklamować towaru. Trudniej jest dokonać zwrotu.
Paragon fiskalny to gwarancja bezpieczeństwa. Potwierdza transakcję. Jest ważny w kontekście interesów kupującego. Nieuczciwi pracownicy mogą anulować transakcję. Mogą wykorzystać pozostawione paragony. Zabieranie paragonu zapobiega takim praktykom. Wspierasz uczciwych przedsiębiorców. Pomagasz uszczelniać system podatkowy.
„Skarbówka ostrzega: klient również może ponieść konsekwencje.”
„Paragon to potwierdzenie, które jest ważne w kontekście naszych interesów.”
Klient powinien zabierać paragon. Zawsze żądaj paragonu przy zakupie. Paragon jest potwierdzeniem, że podatek trafił do budżetu państwa. Ministerstwo Finansów zachęca do brania paragonów. Prowadzi cykliczną akcję „Weź paragon”.
Gdzie zgłosić niewydanie paragonu?
Nie otrzymałeś paragonu? Możesz to zgłosić. Zgłoszenie można zrobić w urzędzie skarbowym. Możesz skorzystać z całodobowego telefonu interwencyjnego. Numer to 800 060 000. Ministerstwo Finansów zachęca obywateli do takich zgłoszeń. Pomaga to w walce z szarą strefą.
Możesz też użyć aplikacji e-Paragony. Służy do przechowywania paragonów. Pozwala też zgłaszać nieprawidłowości. Zgłaszanie braku paragonu to obywatelski obowiązek. Przyczyniasz się do uczciwego obrotu gospodarczego.
Wyjątki od obowiązku wydawania paragonów
Istnieją wyjątki od obowiązku wystawiania paragonu. Katalog zwolnień jest w przepisach. Znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Finansów. Zwolnienia dotyczą określonych rodzajów działalności. Mogą też zależeć od limitu obrotów. Większość podmiotów sprzedających osobom fizycznym musi mieć kasę. Zawsze sprawdź aktualne przepisy. Upewnij się, czy Twoja działalność podlega zwolnieniu.
Technologie wspierające ewidencjonowanie sprzedaży
Ewidencjonowanie sprzedaży wspierają różne technologie. Podstawą są kasy rejestrujące. Dostępne są kasy online. Wysyłają dane do Centralnego Repozytorium Kas. Istnieją też kasy wirtualne. Mają postać oprogramowania. Drukarki fiskalne współpracują z systemami sprzedaży. Terminale płatnicze często są zintegrowane z kasami. Systemy POS (Point of Sale) usprawniają sprzedaż. Aplikacja e-Paragony pozwala klientom zbierać paragony. Krajowy System e-Faktur (KSeF) to kolejny krok do cyfryzacji. Zaleca się wystawianie paragonów elektronicznych.
W Polsce zarejestrowano ponad milion kas online. Średnia liczba transakcji dziennie to 25 milionów. Inwestowanie w nowoczesne systemy jest kluczowe. Pomaga to w przestrzeganiu przepisów. Minimalizuje ryzyko błędów i kar.
Podsumowanie
Wydawanie paragonu fiskalnego to obowiązek prawny. Dotyczy to większości przedsiębiorców. Brak paragonu ma poważne konsekwencje. Grożą za to kary finansowe. Mogą być to grzywny za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Kary sięgają dziesiątek tysięcy złotych. Niewydanie paragonu to także utrata zaufania klientów. Szkodzi reputacji firmy. Klient również ponosi konsekwencje. Brak paragonu utrudnia dochodzenie praw. Warto zawsze brać paragon. Wspierasz w ten sposób uczciwy biznes. Pomagasz uszczelniać system podatkowy. Zgłaszaj przypadki niewydania paragonu. Możesz to zrobić w urzędzie skarbowym lub telefonicznie. Przestrzeganie przepisów jest kluczowe. Zapewnia spokój ducha i legalność działania.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez przedsiębiorców przy wydawaniu paragonów fiskalnych?
Najczęstszym błędem jest niewydawanie paragonu w ogóle. Inny błąd to nieprawidłowe rejestrowanie transakcji na kasie fiskalnej.
Czy istnieją wyjątki od obowiązku wydawania paragonów fiskalnych?
Tak, istnieją pewne wyjątki. Są one określone w przepisach prawa. Katalog zwolnień zawiera Rozporządzenie Ministra Finansów.
Czy klienci mają prawo żądać kopii paragonu fiskalnego?
Tak, klienci mają prawo żądać kopii paragonu fiskalnego. Jest to dowód zakupu. Sprzedawca ma obowiązek ją wydać na żądanie.
Czy klient ma obowiązek wziąć paragon fiskalny?
Klient nie ma prawnego obowiązku wzięcia paragonu. Jednak jest to w jego interesie. Paragon to dowód zakupu. Umożliwia dochodzenie praw konsumenta.
Kto odpowiada za brak paragonu – kto płaci mandat za niewydanie paragonu?
Za brak paragonu odpowiada sprzedawca. To on jest zobowiązany do jego wystawienia. Mandat płaci osoba przyjmująca płatność. Jest to najczęściej sprzedawca lub właściciel firmy.
Czy przedsiębiorca może uniknąć kary za niewydanie paragonu?
Przedsiębiorca nie może uniknąć kary, jeśli naruszył obowiązek. Kara może ulec przedawnieniu. Po roku od niewydania paragonu, odpowiedzialność karnoskarbowa za wykroczenie może wygasnąć. W przypadku przestępstwa okres jest dłuższy.