Jak skutecznie odzyskać zaległe alimenty?
Wiele osób ma problem z niepłaceniem alimentów przez drugiego rodzica. Dowiedz się, jakie masz możliwości prawne, aby wyegzekwować należne pieniądze na dziecko. Obowiązek alimentacyjny wynika z przepisów prawa rodzinnego.
Problem niepłacenia alimentów w Polsce
Nieotrzymywanie zasądzonych alimentów to częsty problem. Zaleganie z płatnościami stanowi prawdziwą plagę w Polsce. Problem ten dotyka około miliona dzieci w kraju. Na koniec 2023 roku kwota nieuregulowanych należności wynosiła 15 miliardów złotych. 289 tysięcy osób nie płaciło alimentów w ubiegłym roku. 96% z tych osób to ojcowie. Coraz więcej kobiet ma przyznane alimenty od byłych partnerów. Dziecko wychowujące się w biedzie zmaga się z problemami finansowymi. Kobiety, które nie otrzymują alimentów, często popadają w pętlę zadłużenia. Obowiązek płacenia alimentów należy do dłużnika alimentacyjnego. Częsta praktyka w Polsce to uchylanie się od tego obowiązku. Egzekwowanie alimentów bywa trudnym i długotrwałym procesem. Rodzice czasami nie płacą alimentów z powodów finansowych. Często jednak po prostu uchylają się od obowiązku. Alimenty mogą być płacone w mniejszej wysokości. Czasem nie są płacone w ogóle. Obecnie istnieją formy prawne, aby ubiegać się o należne świadczenie. Warto korzystać z wszystkich dostępnych środków. Zapewnisz dziecku należne wsparcie finansowe. Egzekwowanie alimentów bywa trudne. Masz jednak wiele możliwości działania.
Pierwsze kroki: Egzekucja komornicza
Pierwszym krokiem jest skierowanie sprawy do komornika sądowego. Uzyskaj tytuł wykonawczy przed złożeniem wniosku. Tytuł wykonawczy to wyrok z klauzulą wykonalności. Klauzula wykonalności jest potwierdzeniem sądu. Potwierdza, że wyrok jest prawomocny. Opłata za nadanie klauzuli wynosi 20 złotych. Wniosek do komornika jest z zasady nieodpłatny. Rodzic musi dostarczyć komornikowi prawomocny wyrok sądu. Można też dostarczyć ugodę sądową. Złóż do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Podaj w nim dane dłużnika. Wniosek do komornika wszczyna egzekucję komorniczą. Egzekucja alimentów przez komornika to podstawowy sposób. Komornik odzyskuje alimenty na podstawie tytułu wykonawczego. U komornika nie ponosisz opłat wstępnych. Możesz ściągnąć alimenty z pensji dłużnika. Możesz też ściągnąć je z konta bankowego. Możliwe jest zajęcie majątku dłużnika. Komornik może zająć wynagrodzenie za pracę. Może zająć rachunek bankowy dłużnika. Możliwe jest zajęcie nieruchomości lub ruchomości. Komornik może ustalić miejsce zamieszkania dłużnika. Wniosek do komornika o wyegzekwowanie świadczenia jest kluczowy. W przypadku świadczeń alimentacyjnych komornik ustala sumę alimentów. Ustala ją za cały rok. W przypadku braku wyroku w wersji papierowej dołącz potwierdzenie opłaty. Chodzi o opłatę za klauzulę wykonalności. Rodzic może ściągnąć alimenty z pensji, konta lub majątku. Alimenty próbują odzyskać komornik i gmina.
Co to jest tytuł wykonawczy?
Tytuł wykonawczy to wyrok sądowy. Musi posiadać klauzulę wykonalności. Potwierdza on prawomocność wyroku. Umożliwia rozpoczęcie egzekucji komorniczej. Rodzic potrzebuje go do złożenia wniosku u komornika.
Ile kosztuje wniosek do komornika?
Wniosek o wszczęcie egzekucji alimentów jest bezpłatny. Musisz jednak zapłacić za klauzulę wykonalności wyroku. Opłata sądowa za klauzulę wynosi 20 złotych. To jedyny koszt początkowy.
Wsparcie finansowe: Fundusz Alimentacyjny
Można ubiegać się o alimenty z Funduszu Alimentacyjnego. Skorzystasz z niego, jeśli egzekucja komornicza jest bezskuteczna. Musi być bezskuteczna przez co najmniej 2 miesiące. Alimenty są tymczasowo wypłacane z budżetu państwa. Należności od dłużnika podlegają ściągnięciu. Ściąga się je wraz z odsetkami. Aby ubiegać się o świadczenia z FA, złóż wniosek. Składa się go w urzędzie gminy lub miasta. Można wystąpić o świadczenia z FA. Warunkiem jest bezskuteczna egzekucja przez co najmniej 2 miesiące. Nie każdy może z tego funduszu korzystać. Istnieją określone kryteria dostępu. Kryterium pierwsze to bezskuteczna egzekucja. Komornik nie wyegzekwował całej należności. Kryterium drugie to dochody członków rodziny. Dochód rodziny nie może przekraczać progu. Próg dochodu na osobę wynosi 1209 złotych netto. Ten próg obowiązuje na 2025 rok. Inne dane podają progi 725 zł, 900 zł, 1029 zł. Aktualny próg dochodowy to 1209 zł netto na osobę. Wysokość świadczenia z Funduszu jest ograniczona. Nie może być wyższa niż 1000 złotych. Maksymalna wysokość wypłat z FA to 1000 zł. Inne źródła podają maksymalnie 500 zł. Kwota maksymalna to 1000 zł. Jeśli masz zasądzone 1000 zł, możesz otrzymać do 1000 zł. Jeśli zasądzone 1500 zł, otrzymasz 1000 zł. Jeśli dochód na osobę wynosi 1500 zł, przekracza próg. Wtedy nie możesz skorzystać z FA. Świadczenia przysługują dzieciom. Dziecko nie ukończyło 18 roku życia. Dziecko nie ukończyło 25 lat, ale kontynuuje naukę. Dziecko legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W takim przypadku świadczenie przysługuje bezterminowo. Fundusz wypłaca kwoty do wysokości zasądzonych alimentów. Kwota nie przekracza określonej sumy miesięcznej.
Kto może złożyć wniosek o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego?
Wniosek może złożyć rodzic uprawniony do alimentów. Składa go w urzędzie gminy lub miasta. Warunkiem jest bezskuteczna egzekucja komornicza. Egzekucja musi być bezskuteczna przez co najmniej 2 miesiące. Trzeba też spełnić kryterium dochodowe.
Ile wynosi kryterium dochodowe dla Funduszu Alimentacyjnego?
Aktualnie (stan na 2025 rok) kryterium dochodowe wynosi 1209 złotych netto. To dochód na osobę w rodzinie. Jeśli dochód przekracza tę kwotę, świadczenie nie przysługuje.
Konsekwencje prawne dla dłużnika
Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego to przestępstwo. Jest to przestępstwo niealimentacji. Podlega ściganiu z artykułu 209 Kodeksu Karnego. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego… …podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Uchylanie się od wykonania obowiązku… …określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym… …podlega karze. Osoba, która nie uiściła co najmniej trzech rat alimentacyjnych, popełnia przestępstwo. Uchylanie się od płacenia przez co najmniej 3 miesiące to przestępstwo. Za niepłacenie alimentów grozi kara grzywny. Grozi też kara ograniczenia wolności. Możliwa jest kara pozbawienia wolności do roku. Niepłacenie alimentów może być uznawane za przestępstwo. Możesz złożyć zawiadomienie do Prokuratury. Możesz też zgłosić sprawę na Policję. Złożenie zawiadomienia przeciwko rodzicowi do Prokuratury jest możliwe. Dłużnicy często spłacają alimenty w obawie. Obawiają się konsekwencji karnych. Wniosek o ściganie dłużnika złóż na policji. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa niealimentacji jest formalnym krokiem.
„Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
Osoby zalegające z alimentami mogą zostać wpisane do rejestru dłużników. Dłużnik alimentacyjny może być wpisany do Krajowego Rejestru Długów. Może być wpisany do BIG InfoMonitor. W przypadku braku płatności przez 6 miesięcy dłużnik może zostać wpisany do BIG. Wpisz dłużnika do rejestru Biura Informacji Gospodarczej (BIG). Wpis do rejestru Biura Informacji Kredytowej (BIG) jest możliwy. Wpis do rejestru dłużników to kolejna sankcja. Działania wobec dłużnika podejmuje też gmina. Gmina może skierować rodzica do robót publicznych. Gmina może wnioskować o odebranie prawa jazdy. Wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika złóż w gminie. Zgłoś się po pomoc do urzędu gminy. Zrób to, jeśli komornik nie wyegzekwuje kwoty przez 2 miesiące. Urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej może pomóc.
Dodatkowe sposoby dochodzenia alimentów
Istnieją inne sposoby na odzyskanie zaległych alimentów. Obowiązek dostarczenia środków na utrzymanie dziecka obciąża dziadków. Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje później. Powstaje, gdy brak osoby zobowiązanej w bliższej kolejności. Albo gdy ta osoba nie może spełnić obowiązku. Możesz wystąpić do sądu o alimenty uzupełniające od dziadków. Złóż pozew o alimenty przeciwko dziadkom ojczystym. Dziadkowie i wujostwo mogą być zobowiązani do wypłaty alimentów. Pozew do sądu o alimenty przeciwko dziadkom to jedna z opcji. Wystąp do sądu o przyznanie alimentów od dziadków dziecka.
„Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.”
Możesz złożyć skargę pauliańską. Złóż ją, jeśli partner przepisał majątek na inną osobę. Skarga pauliańska chroni przed działaniami dłużnika. Dłużnik może próbować pozbyć się majątku. Chce w ten sposób uniknąć egzekucji. Wystąp do sądu ze skargą pauliańską. Skarga pauliańska to narzędzie prawne. Pozwala uznać za bezskuteczną czynność prawną dłużnika. Czynność ta dokonana została z pokrzywdzeniem wierzyciela. Chroni przed ukrywaniem majątku.
Możesz wnioskować o wyjawienie majątku dłużnika. Komornik może wyjawić majątek byłego partnera. Możesz złożyć wniosek do sądu o wyjawienie majątku. Postępowanie pomocnicze to wyjawienie majątku. Pomaga ustalić, co posiada dłużnik. Pomaga w skuteczniejszej egzekucji.
Można dochodzić alimentów od dłużnika za granicą. Podstawą są międzynarodowe umowy. Obowiązuje Rozporządzenie Rady (UE) nr 4/2009. Obowiązuje Konwencja haska w sprawie alimentów. Egzekucja alimentów od dłużnika za granicą jest możliwa. Wymaga znajomości przepisów międzynarodowych.
Kiedy szukać pomocy prawnej?
W razie trudności warto skonsultować się z prawnikiem. Można skonsultować się z organizacją wspierającą rodziców. Doświadczony prawnik specjalizuje się w sprawach alimentacyjnych. Prawnik pomoże w skomplikowanych przypadkach. Może reprezentować Cię przed sądem. Może sporządzić niezbędne pisma. Adwokat lub radca prawny udzieli porady. Pomoże w przygotowaniu wniosków. Reprezentuje Klientów przed sądami. Rozważ pomoc doświadczonego prawnika. Pomoc prawnika może przyspieszyć proces. Może zwiększyć szanse na odzyskanie pieniędzy.
Adwokat Grażyna Cichowska wspiera klientów z Łasku i okolic. Specjalizuje się w sprawach dotyczących alimentów. Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska specjalizuje się w sprawach o alimenty w Warszawie. Kancelarie adwokackie oferują pomoc. Udzielają porad prawnych. Sporządzają pisma i umowy. Reprezentują przed sądami. Warto skorzystać z porady prawnika. Szczególnie w trudnych przypadkach. Prawnik wyjaśni dostępne opcje. Pomoże wybrać najlepszą strategię działania.