Groźba karalna – czym jest, jakie kary grożą i jak się bronić?
Groźba karalna to poważne przestępstwo. Definicja, konsekwencje prawne i sposoby reagowania na groźby karalne w świetle polskiego prawa.
Czym jest groźba karalna w polskim prawie?
Groźba karalna jest przestępstwem określonym w polskim Kodeksie karnym. Dotyczy zapowiedzi popełnienia przestępstwa na szkodę innej osoby. Może dotyczyć także osoby dla niej najbliższej. Groźba musi wzbudzać realną i uzasadnioną obawę. Przestępstwo groźby karalnej uregulowane w art. 190 Kodeksu karnego. Art. 190 Kodeksu karnego reguluje czym jest groźba karalna. Określa on także jakie kary przewiduje za jej popełnienie. Art. 190 § 1 k.k. penalizuje groźby, które wywołują uzasadnioną obawę. Dobrem chronionym przez prawo karne jest wolność psychiczna człowieka. Groźby karalne są definiowane w art. 190 Kodeksu Karnego.
Warunki uznania groźby za karalną
Nie wszystkie groźby są karalne. Groźba musi stanowić zapowiedź popełnienia przestępstwa. Kluczowym elementem jest wzbudzenie uzasadnionej obawy u osoby zagrożonej. Obawa musi być uzasadniona. Inaczej mówiąc, musi być obiektywna. Groźby te muszą być rzeczywiście wiarygodne. Muszą być zdolne wzbudzić uzasadniony strach u osoby, której są skierowane.
Formy groźby karalnej
Groźby karalne mogą być wyrażone w różnej formie. Można grozić ustnie lub pisemnie. Groźba może być wyrażona za pomocą gestów. Kodeks karny nie ogranicza formy groźby. Groźby mogą być wyrażone przez każde zachowanie sprawcy. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24.08.1987 r., I KR 225/87. Sposób grożenia to również przystawienie noża do gardła. Może to być także wyjęcie niebezpiecznego narzędzia. Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 30 stycznia 2001r. Groźby karalne mogą być popełnione za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Obejmuje to e-maile, SMS-y i wiadomości na portalach społecznościowych. Można grozić przez komunikator internetowy. Groźby karalne mogą wystąpić przez internet.
Kiedy groźba staje się przestępstwem?
Groźba staje się przestępstwem, gdy spełnia warunki z art. 190 KK. Wymaga to zapowiedzi popełnienia przestępstwa. Zapowiedź musi dotyczyć pokrzywdzonego lub osoby mu najbliższej. Najważniejsze jest wzbudzenie uzasadnionej obawy. Obawa, że groźba zostanie spełniona, jest kluczowa. Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto wywołuje poczucie strachu. Sprawca musi grozić popełnieniem przestępstwa innej osobie.
Wymóg uzasadnionej obawy
Obawa musi być uzasadniona. Oznacza to, że przeciętna osoba w danej sytuacji odczułaby strach. Sąd ocenia uzasadnioną obawę spełnienia groźby. Ocena ta uwzględnia okoliczności sprawy. Bierze pod uwagę zarówno subiektywne odczucia ofiary, jak i obiektywną możliwość spełnienia groźby.
Obawa musi być uzasadniona, czyli inaczej obiektywna.
Przykłady groźb karalnych
Przykłady pomagają zrozumieć czym jest groźba karalna. Agresywny sąsiad wykrzykuje pogróżki. Mówi, że będzie strzelał do dzieci z wiatrówki. To może być groźba karalna. Przystawienie komuś noża do gardła jest przykładem groźby gestem. Współlokator zbliża się z otwartym ogniem do łatwopalnych przedmiotów. To również może stanowić groźbę. Listy zawierające pogróżki typu grożenie śmiercią są pisemną formą groźby.
Jeśli nie oddasz pieniędzy, pobiję cię.
Zobaczysz, co cię czeka, jeśli mnie zdemaskujesz.
Groźba karalna a groźba bezprawna
Groźba karalna to zapowiedź popełnienia przestępstwa. Groźby bezprawne mają szerszy zakres. Obejmują również groźby o wszczęciu postępowania karnego bez podstaw prawnych. Mogą dotyczyć także groźby naruszenia innych praw. Groźba karalna skupia się na przestępstwie.
Jakie kary grożą za groźbę karalną?
Za groźby karalne grożą poważne konsekwencje prawne. Kodeks karny przewiduje kary za to przestępstwo. Podstawa prawna to art. 190 Kodeksu karnego. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa, podlega karze. Kara zależy od okoliczności.
Podstawa prawna i wymiar kary
Przestępstwo groźby karalnej jest występkiem. Było zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tak było do 01 października 2023 r. Po tej dacie przepisy się zmieniły. Obecnie groźba karalna podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nie ma możliwości skazania na grzywnę lub karę ograniczenia wolności za ten typ przestępstwa. Kara za groźbę popełnienia ciężkiego przestępstwa może być wyższa. Może wynieść nawet do 5 lat pozbawienia wolności. Osoba uznana za winną może zostać skazana na karę pozbawienia wolności do lat 3.
| Okres | Maksymalna kara |
|---|---|
| Do 01 października 2023 r. | Pozbawienia wolności do lat 2 (oraz grzywna, ograniczenie wolności) |
| Po 01 października 2023 r. | Pozbawienia wolności do lat 3 (brak możliwości grzywny/ograniczenia wolności) |
Czynniki wpływające na wymiar kary
Sąd bierze pod uwagę różne czynniki przy wymierzaniu kary. Liczy się stopień społecznej szkodliwości czynu. Ważne są okoliczności popełnienia przestępstwa. Sąd ocenia postawę sprawcy. Historia kryminalna sprawcy ma znaczenie. Rodzaj i intensywność groźby wpływają na wyrok. Realność obawy u pokrzywdzonego jest kluczowa.
Odpowiedzialność karna i dodatkowe kary
Odpowiedzialność za groźby karalne może obejmować kary główne. Należą do nich pozbawienie wolności. Mogą być także orzeczone kary dodatkowe. Przykładem może być zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego. Sąd może orzec obowiązek naprawienia szkody. Groźby karalne mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla sprawcy.
Ściganie groźby karalnej – procedura
Ściganie przestępstwa groźby karalnej ma specyficzny charakter. Jest to przestępstwo wnioskowe. Oznacza to, że postępowanie nie wszczyna się automatycznie. Wymaga to działania ze strony pokrzywdzonego.
Charakter przestępstwa wnioskowego
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Bez złożenia wniosku, organy ścigania nie podejmą działań. Samo zawiadomienie o przestępstwie to za mało. Trzeba wyraźnie powiedzieć lub napisać, że chcemy ścigania sprawcy. Zgłoszenie groźby karalnej wymaga złożenia wniosku o ściganie sprawcy. Groźby karalne mogą nie powodować komplikacji, jeśli nie są zgłaszane organom ścigania.
Gdzie zgłosić groźby karalne
Groźby karalne należy zgłosić organom ścigania. Najczęściej zgłasza się sprawę na policję. Można także złożyć zawiadomienie w prokuraturze. Zgłoszenie na Policję może skutkować wszczęciem postępowania karnego. Warto skorzystać z pomocy kancelarii przy sporządzaniu zawiadomienia. Kancelaria udziela wsparcia na dalszych etapach postępowania.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i wniosek o ściganie
Złożenie zawiadomienia to pierwszy krok. Należy w nim opisać zdarzenie. Trzeba wskazać sprawcę i dowody. Równocześnie lub wkrótce potem trzeba złożyć wniosek o ściganie. Wniosek ten jest niezbędny do prowadzenia sprawy.
Co zrobić, jeśli padłeś ofiarą groźby karalnej?
Jeśli padłeś ofiarą groźby, nie lekceważ sytuacji. Nawet jeśli groźba wydaje się mało realna. Groźba karalna może powodować znaczne cierpienie psychiczne u ofiary. Działaj szybko.
Pierwsze kroki i zbieranie dowodów
Gromadź dowody potwierdzające fakt zaistnienia groźby. Zebranie dowodów jest kluczowe dla udowodnienia groźby karalnej. Dowody mogą mieć różną formę. Zrób zrzut ekranu groźby z Internetu lub telefonu. Zabezpiecz wiadomości SMS, MMS, e-maile. Nagrania rozmów telefonicznych są ważnym dowodem. Wiadomości i komentarze w mediach społecznościowych (Facebook, Instagram, Twitter/X) są dowodami. Komunikatory (WhatsApp, Messenger) przechowują dowody. Warto znaleźć świadków. Świadkowie mogliby potwierdzić przebieg zdarzenia.
Wsparcie bliskich
Osoba zagrożona powinna informować bliskich o sytuacji. Wsparcie ze strony bliskich może być nieocenione. Pomoc rodziny i przyjaciół jest ważna.
Zgłoszenie sprawy i złożenie wniosku
Zgłoś sprawę organom ścigania. Złóż wniosek o ściganie sprawcy. Pamiętaj, że ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Zgłoszenie na policję jest standardowym postępowaniem.
Możliwość dochodzenia praw na drodze cywilnej
Osoba pokrzywdzona może dochodzić swoich praw cywilnie. Groźba karalna w pewnych przypadkach może stanowić delikt cywilny. Możliwe jest uzyskanie odszkodowania za doznane cierpienie. Osoba, która padła ofiarą groźby, może dochodzić swoich praw na drodze cywilnej.
Zabezpieczenie się
Zabezpiecz się w przypadku realnego zagrożenia. Możesz wnioskować o zakaz zbliżania się sprawcy. Sąd może orzec taki zakaz. Warto skonsultować się z prawnikiem.
Rola prawnika/adwokata
Rozważ kontakt z adwokatem. Doświadczony prawnik pomoże w sprawie. Adwokat od spraw karnych doradzi co robić. Pomoże zebrać dowody. Prawnik sporządzi wniosek o ściganie. Kancelaria udzieli wsparcia na dalszych etapach. Osoby pokrzywdzone, jak i oskarżone powinny skorzystać z pomocy adwokata. Warto skonsultować sprawę z Adwokatem od prawa karnego. Jeżeli potrzebują Państwo pomocy – zapraszamy do kontaktu.
Jak wygląda przesłuchanie w charakterze podejrzanego?
Procedura przesłuchania podejrzanego ma swoje zasady. Podejrzany ma prawo do obrony. Może odmówić składania zeznań. Może korzystać z pomocy adwokata.
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy – co to znaczy?
Oskarżony może dobrowolnie poddać się karze. Sąd może wydać wyrok bez przeprowadzania pełnej rozprawy. Wymaga to zgody oskarżonego, prokuratora i sądu.
Czy odszkodowanie za groźby karalne jest możliwe?
Tak, możliwe jest dochodzenie odszkodowania na drodze cywilnej. Groźba karalna może wyrządzić szkodę niemajątkową (krzywdę). Poszkodowany może żądać zadośćuczynienia za doznane cierpienia psychiczne.
Jak się bronić przed zarzutem groźby karalnej?
Osoba oskarżona o groźby karalne ma prawo do obrony. Istnieją różne strategie obrony. Warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.
Możliwe linie obrony
Oskarżony może wykazać brak uzasadnionej obawy u pokrzywdzonego. Może dowodzić, że groźba nie była realna. Może argumentować, że wypowiedź była żartem. Możliwe jest wykazanie, że groźba była wynikiem prowokacji. Obrona własna także może stanowić podstawę uniewinnienia. Ważne jest udowodnienie braku zamiaru popełnienia przestępstwa.
Rola adwokata w procesie karnym
Adwokat jest kluczowy w procesie karnym. Pomoże przygotować linię obrony. Zbierze i przedstawi dowody. Będzie reprezentował oskarżonego przed sądem. Doświadczenie adwokata jest nieocenione. Adwokat Iwo Klisz jest wspólnikiem zarządzającym w Kancelarii Klisz i Wspólnicy. Kancelaria specjalizuje się w sprawach karnych. Adwokat Katarzyna Bórawska jest prawnikiem z kilkuletnim doświadczeniem. Reprezentowała uniwersytet w międzynarodowym konkursie prawniczym. Odbyła staż w Ambasadzie RP w Waszyngtonie. Pracowała także w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Adwokat Małgorzata Durlej-Piotrowska oferuje pomoc prawną. Krzysztof Dadura to adwokat od prawa karnego. Kancelaria Adwokacka Anczewska i Puńko we Wrocławiu oferuje wsparcie. Kancelaria Płatek we Wrocławiu również pomaga w sprawach karnych. MS LEGIT w Bielanach Wrocławskich świadczy usługi prawne. Kancelaria Wróblewski ma oddziały w Warszawie i Lublinie. Kancelaria Raczynski w Poznaniu oferuje pomoc radcy prawnego. Adwokat Barbara KLAUSER w Lublinie specjalizuje się w prawie karnym. Kancelaria Adwokacka Dąbrowa Górnicza (mecenas Ilona Cebo-Kubiczek) udziela porad. Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń (Adwokat Katarzyna Bórawska) świadczy usługi prawne.
Podsumowanie
Groźba karalna stanowi poważne przestępstwo. Jest uregulowana w art. 190 Kodeksu karnego. Wzbudzenie uzasadnionej obawy jest kluczowe. Kary za ten czyn są surowe. Obecnie grozi za niego pozbawienie wolności do 3 lat. Ściganie odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. Ofiary groźby powinny zbierać dowody i zgłosić sprawę policji. Warto szukać profesjonalnej pomocy prawnej. Adwokat może pomóc zarówno pokrzywdzonym, jak i oskarżonym. Prawo karne chroni wolność psychiczną człowieka.