Fałszowanie dokumentów – co grozi za to przestępstwo?

Fałszowanie dokumentów jest poważnym przestępstwem w polskim prawie karnym. Podlega surowym karom. Wyjaśniamy, jakie konsekwencje prawne grożą za podrobienie lub przerobienie dokumentu. Dowiesz się też, co oznacza użycie fałszywego dokumentu.

Czym jest fałszowanie dokumentów?

Fałszowanie dokumentów to przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów. Kodeks karny w Polsce reguluje to przestępstwo. Przepis art. 270 § 1 kk chroni autentyczność dokumentów. Chroni też ich wiarygodność. Przestępstwo może przybierać różnoraką postać. Obejmuje ono podrobienie lub przerobienie dokumentu.

Fałszowanie dokumentów to przestępstwo polegające na „podrobieniu lub przerobieniu dokumentu w celu użycia go jako autentycznego lub posłużeniu się takim dokumentem jako autentycznym.”

Fałszowanie dokumentów jest jednym z najpoważniejszych czynów. Narusza zaufanie społeczne. Może obejmować różne formy działania. Od prostego podrobienia podpisu po skomplikowane fałszowanie oficjalnych dokumentów.

Podstawa prawna – Art. 270 Kodeksu Karnego

Odpowiedzialność karna za fałszowanie dokumentów jest przewidziana w art. 270 k.k. Ten przepis precyzyjnie określa zakres odpowiedzialności. Działanie to określane jest jako fałsz materialny dokumentu. Art. 270 Kodeksu Karnego dotyczy przestępstw związanych z fałszerstwem. Dotyczy podrabiania i przerabiania dokumentów. Kara grozi też za użycie takiego dokumentu.

Polski kodeks karny obejmuje ochroną wiele dokumentów. Chroni dokumenty publiczne. Chroni też dokumenty prywatne. Dokumenty nie wyróżniają się jako urzędowe czy prywatne pod kątem ochrony. Obie kategorie mają taką samą ochronę prawną w myśl art. 270 k.k.

• Art. 270 § 1 k.k. – fałsz materialny dokumentu.
• Art. 270 § 2a k.k. – wypadek mniejszej wagi.
• Art. 270a k.k. – fałszowanie faktur.

Rodzaje fałszerstw dokumentów

Przestępstwo z art. 270 k.k. może przybierać różne formy. Najczęściej mówi się o podrobieniu dokumentu. Inna forma to przerobienie dokumentu. Karalne jest również użycie sfałszowanego dokumentu. Fałsz materialny dokumentu jest przestępstwem umyślnym.

Podrobienie a przerobienie dokumentu

Podrobienie dokumentu oznacza stworzenie czegoś nowego. Dokument nie pochodzi od osoby, w imieniu której go sporządzono. Tworzy się pozory autentyczności. Przerobienie dokumentu polega na zmianie treści istniejącego dokumentu. Zmienia się jego pierwotną treść. Oba działania są karalne w świetle prawa.

Dokument jest podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od osoby, w imieniu której został sporządzony.

Fałszowanie dokumentów może polegać na ich podrobieniu. Może też polegać na ich przerobieniu. Fałszowanie dokumentów przez pracownika często polega na podrabianiu dokumentu. Dokument świadczy o posiadanych kwalifikacjach. Nie ma znaczenia, czy podrobiono oryginał dokumentu. Karalna jest też zmiana kopii dokumentu.

z punktu widzenia przedmiotu ochrony przestępstwa z art. 270 § 1 KK obojętne jest, czy podrobiony został oryginał czy kopia dokumentu.

Użycie fałszywego dokumentu

Przepis art. 270 § 1 kk penalizuje również użycie sfałszowanego dokumentu. Użycie oznacza posłużenie się nim. Posłużenie się nim jak dokumentem autentycznym. Użycie za autentyczny to przedstawienie dokumentu. Przedkłada się go osobie prywatnej albo instytucji.

Użycie za autentyczny to zaś przedstawienie lub przedłożenie podrobionego czy przerobionego dokumentu osobie prywatnej albo instytucji.

„Użycie” w rozumieniu art. 270 § 1 kk oznacza przedłożenie dokumentu innej osobie, organowi, instytucji, organizacji lub wykorzystanie go w związku z działaniem urządzenia.

Używanie fałszywego dokumentu traktowane jest jako odrębne przestępstwo. Znamię „użycia” postrzegać należy szeroko. Może to być przedłożenie dokumentu organowi. Może to być użycie go w związku z działaniem urządzenia. Na przykład dla weryfikacji tożsamości.

Odpowiedzialność karna i kary

Fałszowanie dokumentów może prowadzić do surowych konsekwencji. Osoba dopuszczająca się fałszowania może stanąć przed sądem. Kodeks karny art 270 nie pozostawia miejsca na tolerancję. Nie toleruje fałszerzy dokumentów. Fałszerstwo może prowadzić do kar takich jak grzywny. Grozi za nie również pozbawienie wolności.

Kary za fałsz materialny dokumentu (art. 270 § 1 k.k.)

Osoba podlegająca karze za fałszerstwo dokumentu może otrzymać grzywnę. Może też otrzymać karę ograniczenia wolności. Grozi jej również pozbawienie wolności. Zagrożenie karą wynosi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Minimalny czas pozbawienia wolności to 3 miesiące. Maksymalny czas pozbawienia wolności to 5 lat.

Zagrożenie karą za podrobienie podpisu wynosi od 3 miesięcy do 5 lat. Podrobienie podpisu jest zachowaniem karalnym. Nie ma znaczenia zgoda osoby. Nie ma znaczenia, czy osoba, której podpis podrobiono, wyraziła zgodę. Zgoda osoby nie wyłącza bezprawności czynu.

Wypadek mniejszej wagi (art. 270 § 2a k.k.)

Kodeks karny przewiduje również wypadek mniejszej wagi. W takim przypadku sprawca podlega łagodniejszej karze. Grozi mu grzywna. Może otrzymać karę ograniczenia wolności. Możliwe jest też pozbawienie wolności do lat 2. Mniejsze przestępstwa związane z fałszerstwem mogą prowadzić do złagodzonych kar.

Fałszowanie faktur (art. 270a k.k.)

Szczególnie surowe kary grożą za fałszowanie faktur. Fałszerstwo faktur wiąże się z surowymi konsekwencjami. Kara pozbawienia wolności wynosi od 6 miesięcy do 8 lat. Zaostrzone kary dotyczą faktur na wysokie kwoty. Jeśli wartość należności przekracza pięciokrotność kwoty mienia wielkiej wartości, grozi kara od 3 do 20 lat pozbawienia wolności.

Oto zestawienie kar za różne typy fałszerstw:

Wykres przedstawia maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności w latach za różne typy fałszerstw dokumentów.

Czym jest dokument w rozumieniu prawa karnego?

Definicja dokumentu ma kluczowe znaczenie. Określa ją art. 115 § 14 kk. Dokument to każdy przedmiot lub zapis. Zawiera informację. Informacja ta potwierdza prawo. Potwierdza stosunek prawny. Może też potwierdzać okoliczność mającą znaczenie prawne.

Dokumentem może być tradycyjny papier. Może nim być również komputerowy nośnik informacji. Na potrzeby przestępstwa z art. 270 kk obojętne jest medium. Liczy się informacja o znaczeniu prawnym.

Zgodnie z zasadą nullum crimen sine lege, odpowiedzialności karnej nie będzie ponosiła osoba, która sfałszowała podpis na czymś, co nie jest dokumentem w rozumieniu kodeksu karnego.

Ściganie przestępstwa fałszowania dokumentów

Przestępstwo fałszowania dokumentów jest ścigane z urzędu. Jest to przestępstwo publicznoskargowe. Oznacza to, że postępowanie wszczyna prokurator. Dzieje się tak niezależnie od woli pokrzywdzonego. Prokurator lub Policja działają po uzyskaniu informacji. Informacja dotyczy popełnienia przestępstwa.

Instytucje państwowe mają obowiązek zgłoszenia przestępstwa. Dotyczy to przestępstwa ściganego z urzędu. Obowiązek zgłoszenia wykrytego fałszerstwa jest obowiązkiem społecznym. Każdy, kto powziął informację o przestępstwie, powinien zawiadomić organy ścigania.

Każdy kto powziął informację o popełnieniu przestępstwa ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym Policję lub prokuratora.

Pomoc prawna w sprawach o fałszowanie dokumentów

Sprawy dotyczące fałszowania dokumentów są skomplikowane. Wymagają wiedzy prawniczej. Warto zwrócić się do dobrego adwokata. Adwokat doradzi, jak postępować. Pomoże przygotować zawiadomienie o przestępstwie. Może reprezentować Cię jako pokrzywdzonego. Może też bronić Cię, jeśli jesteś oskarżony.

Skorzystanie z pomocy adwokata jest kluczowe. Zapewnia ochronę Twoich praw. Adwokat przeanalizuje Twoją sytuację. Oceni dowody w sprawie. Doradzi najlepszą strategię działania. W przypadku oskarżenia o podrobienie dokumentu, pomoc prawnika jest niezbędna. Prawnik zaznajomiony z przypadkami fałszerstwa zapewni profesjonalne wsparcie.

• Skonsultuj się z prawnikiem.
• Rozważ skorzystanie z pomocy adwokata obrony kryminalnej.
• Uzyskaj pomoc przy sporządzaniu zawiadomienia o przestępstwie.