Czy pracodawca dowie się o wyroku pracownika?
Prawomocny wyrok karny może budzić obawy o przyszłość zawodową. Wiele osób zastanawia się, czy sąd lub prokurator powiadomią o nim pracodawcę. Wyjaśniamy zasady dotyczące dostępu do informacji o karalności w Polsce.
Ogólna zasada: Pracodawca nie jest powiadamiany automatycznie
Czy pracodawca otrzyma informację o twoim wyroku? Zazwyczaj nie. Pracodawca nie jest z urzędu powiadamiany przez sąd ani organy ścigania o skazaniu pracownika. Sąd nie ma obowiązku informowania pracodawcy o fakcie wydania wyroku skazującego. Wyrok sądu jest doręczany stronom postępowania, a nie pracodawcy skazanego. Przepisy nie przewidują ogólnego obowiązku dla organów ścigania zawiadamiania pracodawcy o wszczęciu postępowania karnego przeciwko pracownikowi.
Informacje dotyczące skazania są danymi chronionymi. Są to dane wrażliwe. Dotyczy to zasad określonych przez RODO. Ochrona danych osobowych jest kluczowa. Dostęp do informacji o wyroku jest ograniczony. Mają go strony postępowania. Mają go także uprawnione podmioty. Należą do nich policja i prokuratura.
Kiedy pracodawca może dowiedzieć się o skazaniu? Wyjątki od reguły
Czy istnieją sytuacje, gdy pracodawca dowie się o wyroku? Tak, przepisy przewidują wyjątki. Zawiadomienie pracodawcy jest obowiązkowe tylko w określonych sytuacjach. Przepisy prawa precyzują te sytuacje.
Sąd przesyła odpis wyroku – w razie orzeczenia wobec osoby zakazu zajmowania określonego stanowiska lub wykonywania określonego zawodu – właściwemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego oraz pracodawcy.
W przypadku pracowników sektora publicznego sąd może mieć obowiązek zawiadomienia. Dotyczy to także zawodów wymagających szczególnych uprawnień. W przypadku funkcjonariuszy publicznych sąd może zawiadomić bezpośredniego przełożonego. Bezpośredni przełożony policjanta musi być poinformowany o przyczynie nieobecności w służbie. Dyrektor zakładu karnego ma obowiązek informowania zatrudniającego o zmianach sytuacji skazanego mającej wpływ na zatrudnienie.
Pracownik powinien niezwłocznie powiadomić pracodawcę o utracie prawa jazdy. Ta informacja może być istotna dla pracy. Muzeum jest samorządową instytucją kultury. Jest wpisane do Rejestru Instytucji Kultury. Pracownicy takich instytucji mogą podlegać innym regulacjom.
W przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) … odwołuje go lub rozwiązuje z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym uzyskał informację o fakcie prawomocnego skazania.
Przykład: Jan jest nauczycielem. Został skazany za przestępstwo związane z pracą z dziećmi. Sąd może powiadomić jego szkołę. Przykład: Krzysztof pracuje jako kierowca ciężarówki. Skazano go za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu. Pracodawca może otrzymać informację. Przykład: Anna jest programistką. Popełniła wykroczenie drogowe. Pracodawca nie otrzyma informacji automatycznie.
Jak pracodawca może sprawdzić karalność pracownika? Krajowy Rejestr Karny
Czy pracodawca może samodzielnie sprawdzić, czy jesteś karany? Ma ograniczone możliwości. Pracodawca nie ma samodzielnego dostępu do danych z Krajowego Rejestru Karnego. Pracodawca nie może żądać od pracownika lub kandydata do pracy informacji o jego karalności. Istnieją jednak przepisy szczególne. Pracodawca może wystąpić z zapytaniem o udzielenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o pracowniku. Musi mieć do tego podstawę prawną.
Krajowy Rejestr Karny zbiera informacje o osobach. Dotyczy to osób, które popełniły przestępstwo. Zaświadczenie o niekaralności to dokument potwierdzający. Stwierdza, że dana osoba nie została skazana. Potwierdza, że nie znajduje się w Krajowym Rejestrze Karnym. Niektórzy pracodawcy mogą wymagać zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Obowiązek przedstawienia zaświadczenia o niekaralności dotyczy między innymi:
- osób zatrudnionych w służbach mundurowych,
- pracowników instytucji finansowych,
- osób pracujących z dziećmi,
- kandydatów na stanowiska urzędnicze,
- członków zarządu w spółkach kapitałowych.
Dotyczy to także zawodów takich jak:
- pracownicy agencji ochrony,
- nauczyciele,
- policjanci,
- wychowawcy kolonijni,
- piloci wycieczek,
- pracownicy kontroli skarbowej.
Uzyskanie zaświadczenia z KRK: Procedura, koszty i dostęp
Potrzebujesz zaświadczenia o niekaralności? Możesz je uzyskać na kilka sposobów. Koszt uzyskania informacji w wersji papierowej wynosi 30 zł. Koszt uzyskania informacji w wersji elektronicznej wynosi 20 zł. Opłata za pełnomocnictwo wynosi 17 zł. Zwolnieni od opłaty za wydanie zaświadczenia są wolontariusze. Dotyczy to osób chcących zostać wychowawcami lub kierownikami obozu dla dzieci.
| Forma | Koszt |
|---|---|
| Papierowa | 30 zł |
| Elektroniczna (e-KRK) | 20 zł |
| Pełnomocnictwo | 17 zł |
Drogą elektroniczną uzyskasz dostęp do e-KRK. Adres strony to https://www.ekrk.ms.gov.pl. Możesz skorzystać z Profilu Zaufanego. Siedziba Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego znajduje się przy ul. Czerniakowskiej 100 w Warszawie. W Warszawie są też Punkty Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego.
| Dzień | Godziny |
|---|---|
| Poniedziałek | 8.00 – 18.00 |
| Wtorek – Piątek | 8.15 – 16.00 |
Zaleca się sprawdzenie formularzy dostępnych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości przed złożeniem wniosku. Należy uiścić opłatę przed złożeniem wniosku. Możesz złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia elektronicznie. Służy do tego specjalna strona.
Zatarcie skazania: Kiedy informacja znika z KRK?
Informacja o skazaniu nie pozostaje w KRK na zawsze. Ulega zatarciu. Po zatarciu skazania osoba skazana traktowana jest tak, jakby nigdy skazana nie była. Zatarcie skazania następuje z mocy prawa. Nie musisz składać wniosku o wykreślenie. Czas zatarcia zależy od rodzaju orzeczonej kary.
| Kara | Czas zatarcia |
|---|---|
| Grzywna | 1 rok od wykonania lub darowania kary, albo od przedawnienia jej wykonania |
| Ograniczenie wolności | 3 lata od wykonania lub darowania kary, albo od przedawnienia jej wykonania |
| Pozbawienie wolności (wymieniona w art. 32 pkt 3 K.k. lub 25 lat pozbawienia wolności) | 10 lat od wykonania lub darowania kary, albo od przedawnienia jej wykonania |
| Odstąpienie od wymierzenia kary | 1 rok od uprawomocnienia się orzeczenia |
W przypadku skazania z warunkowym zawieszeniem wykonania kary obowiązują inne zasady. Skazanie ulega zatarciu z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Sąd orzekając karę w zawieszeniu, nakłada na skazanego okres próby. Okres próby dla kary pozbawienia wolności wynosi od 2 do 5 lat. Dla grzywny lub kary ograniczenia wolności trwa od roku do 3 lat. W szczególnym przypadku okres próby może wynosić od 3 do 5 lat. Dotyczy to sprawcy młodocianego lub recydywisty. Zawieszenie wykonania kary nie dotyczy wyłącznie kary pozbawienia wolności. Może dotyczyć też grzywny. Osoba skazana na karę pozbawienia wolności w zawieszeniu jest osobą karaną. Jest tak do momentu zatarcia skazania. Podstawą prawną zatarcia skazania są między innymi art. 107 § 1 Kodeksu karnego oraz art. 76 § 1 Kodeksu karnego.
Konsekwencje wyroku dla życia zawodowego
Wyrok karny, zwłaszcza prawomocny, może mieć realny wpływ na twoją pracę. Wyrok karny, zwłaszcza prawomocny, może mieć wpływ na życie zawodowe pracownika. W czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika, pracodawca nie może wypowiedzieć mu umowy o pracę. Zgodnie z Kodeksem pracy, umowa o pracę wygasa po 3 miesiącach nieobecności spowodowanej tymczasowym aresztowaniem.
Czy pracodawca może zwolnić pracownika za wyrok?
Zwolnienie pracownika z powodu wyroku karnego jest możliwe. Zależy to od rodzaju przestępstwa i jego związku z wykonywaną pracą. Pracodawca musi mieć ku temu uzasadnione podstawy. Nie każdy wyrok automatycznie oznacza utratę pracy.
Pomoc prawnika w sprawach karalności i pracy
Masz pytania dotyczące swojej sytuacji prawnej? Warto skonsultować się ze specjalistą. Adwokat może pomóc w analizie legalności żądania zaświadczenia o niekaralności przez pracodawcę. Może reprezentować pracownika w przypadku niezgodnego z prawem zwolnienia lub dyskryminacji. Prawnik pomoże w uzyskaniu zatarcia skazania. Zapewni doradztwo w zakresie ochrony danych osobowych i prawa do prywatności. Może negocjować warunki pozostania w pracy. Może także negocjować rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.
Anna Sochaj-Majewska jest radcą prawnym z wieloletnim doświadczeniem. Małgorzata Zegarowicz-Sobuń jest radcą prawnym. Jest absolwentką KUL. Michał Berliński jest autorem tekstów prawnych. Zachęcamy do kontaktu z Kancelarią w razie pytań. Dotyczy to postępowania karnego i prawa pracy. Możesz uzyskać poradę prawną online.
- Email: [email protected]
- Telefon: +48 797 533 645
Serwis ePorady24.pl udzielił ponad 134,9 tys. porad prawnych. Serwis posiada 15 128 opinii Klientów. Zadaj pytanie prawnikowi. Zgłoś problem prawny.