Co grozi za włamanie do pustostanu? Prawo a urbex w Polsce

Wyjaśniamy, jakie konsekwencje prawne niesie za sobą wchodzenie do opuszczonych budynków. Sprawdzamy, czy urbex jest legalny w Polsce i co mówią przepisy prawa karnego.

Czym jest urbex?

Urbex to skrót od angielskich słów urban exploration. Oznacza badanie lub eksplorację miejską. To hobby polegające na odkrywaniu opuszczonych miejsc. Często są to trudno dostępne obiekty. Ludzie zwiedzają stare budynki. Mogą to być szpitale, szkoły, fabryki. Czasem eksploruje się całe opuszczone miasta. Miasto Pstrąże na Dolnym Śląsku to przykład takiego miejsca. Urbex przyciąga wielu fotografów. Mogą oni wykonywać zdjęcia w opuszczonych obiektach. Zwiedzanie opuszczonych budynków staje się coraz bardziej modne. Eksploracja opuszczonych miejsc to pasja, która przyciąga ludzi.

Zwiększona popularność urbexu wynika z publikacji zdjęć. Zdjęcia pojawiają się w mediach społecznościowych. Prawdziwi pasjonaci urbexu krytykują masowe odwiedziny. Uważają, że psuje to ideę eksploracji. Miejsca tragedii i katastrof też przyciągają turystów.

Czy urbex jest legalny w Polsce?

To kluczowe pytanie dla miłośników urbexu. Urbex może być legalny lub nielegalny. Zależy to od konkretnego miejsca. Ważna jest też sytuacja prawna obiektu. W Polsce większość atrakcyjnych miejsc ma właściciela. Budynek może mieć właściciela, nawet opuszczony. Tereny te są często prywatne. Czasem są to działki strzeżone. W Polsce urbex w zdecydowanej większości jest nielegalny. Każdy kraj ma swoje obostrzenia. Obostrzenia dotyczą eksploracji opuszczonych miejsc.

Urbex a polskie prawo

Wejście do opuszczonego budynku wiąże się z ryzykiem. Można naruszyć przepisy prawa. Polskie prawo przewiduje kary za nielegalne wejście. Dotyczy to wejścia na teren prywatny. Dotyczy to też włamania.

Naruszenie miru domowego (Art. 193 KK)

Nielegalne wejście na teren prywatny jest przestępstwem. Prawo chroni mir domowy. Art. 193 Kodeksu Karnego mówi o tym. Kara grozi za wtargnięcie. Dotyczy to cudzego domu, mieszkania, lokalu. Obejmuje też pomieszczenie lub ogrodzony teren. Kara grozi też za nieopuszczenie miejsca. Dotyczy to sytuacji, gdy osoba uprawniona żąda opuszczenia. Naruszenie miru domowego to poważne przestępstwo.

Włamanie (Art. 279 KK)

Włamanie to poważniejsze przestępstwo. Pojęcie włamania określa art. 279 Kodeksu Karnego. Polega na nielegalnym wejściu do budynku. Cel to zwykle popełnienie przestępstwa. Najczęściej jest to kradzież. Włamanie oznacza pokonanie zabezpieczeń. Może to być wybitie okna. Może to być wyważenie drzwi. Włamanie do pustostanu jest traktowane poważnie. Kradzież z włamaniem to poważne przestępstwo.

Zniszczenie lub uszkodzenie mienia (Art. 288 KK)

Urbex zakłada poszanowanie miejsc. Jedna z zasad brzmi „urbex to nie wandalizm”. Prawdziwi eksploratorzy nie niszczą mienia. Nie wynoszą też niczego z budynków. Zniszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy jest przestępstwem. Mówi o tym art. 288 Kodeksu Karnego. Kara grozi za takie działania. Zniszczenie mienia może skutkować karą do 5 lat więzienia.

Konsekwencje prawne nielegalnego urbexu

Włamanie do pustostanu jest wykroczeniem. Narusza prywatność i obowiązujące prawo. Narusza też porządek publiczny. Osoba dopuszczająca się włamania może ponieść konsekwencje. Kary za kradzież i włamanie są różne. Mogą sięgać od grzywny do więzienia. Grzywna za nielegalne przebywanie to do 500 zł. Kara pozbawienia wolności za naruszenie miru to do roku. Włamanie (art. 279 KK) grozi karą do 10 lat więzienia. Czas przedawnienia dla włamania do mieszkań wynosi 15 lat.

Co może ochrona lub policja?

Większość atrakcyjnych miejsc jest strzeżona. Obiekty mogą mieć systemy alarmowe. Mogą być wyposażone w kamery monitoringu. Przyłapanie na gorącym uczynku jest możliwe. Ochrona ma prawo wylegitymować osobę. Może też wezwać do opuszczenia obiektu. Ochrona może wezwać policję. Policja może spisać dane eksploratorów. Może też podjąć dalsze kroki prawne. Przykład z forum prawnego pokazuje taką sytuację. Użytkownik wszedł do opuszczonego szpitala. Włączył się alarm. Przyjechała ochrona. Wezwała policję. Policja spisała dane użytkowników. Następnie puściła ich wolno.

Zasady bezpiecznego i odpowiedzialnego urbexu

Urbex to pasja oparta na szacunku. Urbex zakłada nienaruszalność zwiedzanych miejsc. Jedna z głównych zasad to „urbex to nie wandalizm”. Osoby uprawiające urbex nie niszczą obiektów. Nie kradną też niczego. Zabierają tylko zdjęcia. Zostawiają tylko ślady stóp. To znana zasada w środowisku urbexowym.

„Take only pictures, leave only footprints.”

„Zabierz tylko zdjęcia, zostaw tylko ślady stóp.”

Ważne jest też bezpieczeństwo. Opuszczone budynki mogą być niebezpieczne. Konstrukcje bywają osłabione. Podłogi mogą się zawalić. Należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Nie udawaj się na eksplorację samodzielnie. Poinformuj zaufaną osobę o swoich planach. Zawsze wybieraj się w grupie. Wspólna eksploracja jest bezpieczniejsza.

Co zabrać ze sobą na urbex?

Odpowiednie wyposażenie jest kluczowe. Zabierz latarkę. Opuszczone miejsca są często ciemne. Naładowany telefon komórkowy to podstawa. Warto mieć przy sobie powerbank. Przyda się GPS lub smartfon z dobrą mapą. Scyzoryk może być pomocny. Apteczka to niezbędny element. Zawsze miej ją przy sobie. Zainwestuj w wygodne ubranie. Powinno być wodoodporne. Dobre buty to podstawa. Chronią stopy przed urazami. Eksploruj w rękawiczkach. Chronią ręce przed brudem i skaleczeniami. Zabierz ze sobą prowiant. Weź też aparat do robienia zdjęć.

• Nie udawaj się na eksplorację samodzielnie.
• Poinformuj kogoś o swoich planach.
• Wybieraj się w grupie dla większego bezpieczeństwa.
• Zabierz ze sobą naładowany telefon komórkowy.
• Miej przy sobie powerbank.
• Zabierz ze sobą praktyczne wyposażenie: latarka, GPS, scyzoryk, apteczka.
• Zainwestuj w wygodne, wodoodporne ubranie i obuwie.
• Eksploruj w rękawiczkach.
• Weź aparat do robienia zdjęć.

Kolejna niepisana zasada to „akcja lokalizacja”. Eksploratorzy nie podają położenia zwiedzanych miejsc. Nie mówią o nich osobom postronnym. Chronią w ten sposób miejsca przed wandalami.

Jak eksplorować opuszczone miejsca legalnie?

Legalny urbex jest możliwy. Zawsze sprawdź status prawny miejsca. Upewnij się, czy obiekt ma właściciela. Najlepsza opcja to uzyskanie zgody właściciela. Możesz spróbować skontaktować się z właścicielem. Zapytaj o pozwolenie na wejście. Nie niszcz żadnych zabezpieczeń. Nie wchodź siłą do budynku. Zachowaj ostrożność i szacunek dla otoczenia. Eksploruj z szacunkiem dla historii miejsca. Unikaj miejsc wyraźnie zabezpieczonych. Unikaj terenów z zakazem wstępu. Jeśli teren jest nieogrodzony i niezabezpieczony, a nie ma wyraźnych zakazów, wejście może nie być naruszeniem prawa karnego według niektórych interpretacji, ale wciąż może naruszać prawo cywilne (własność).

• Sprawdź status prawny miejsca.
• Upewnij się, czy obiekt ma właściciela.
• Spróbuj uzyskać zgodę właściciela na wejście.
• Nie niszcz żadnych zabezpieczeń.
• Eksploruj z szacunkiem dla miejsca.