Alimenty na byłego małżonka – wszystko, co musisz wiedzieć

Rozwód zmienia wiele w życiu. Często pojawia się pytanie o alimenty. Czy po rozstaniu trzeba wspierać finansowo byłego męża lub żonę? Polskie prawo przewiduje taką możliwość. Zależy to od sytuacji i winy za rozpad małżeństwa.

Czym są alimenty na byłego małżonka?

Alimenty to świadczenia na utrzymanie. Mają zaspokoić usprawiedliwione potrzeby. Dotyczą członków rodziny. Po rozwodzie mogą przysługiwać byłemu małżonkowi. Nie obejmują tylko dzieci. Obowiązek alimentacyjny nie znika automatycznie z chwilą rozwodu. Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje te zasady. Stanowi modyfikację obowiązku z czasów małżeństwa.

Kiedy można ubiegać się o alimenty po rozwodzie?

Alimenty na byłego małżonka nie są przyznawane z urzędu. Sąd orzeka je tylko na wniosek. Istnieją dwie główne sytuacje, gdy można o nie wystąpić. Zależą one od tego, czy sąd orzekał o winie za rozkład pożycia. Obowiązek alimentacyjny powstaje po orzeczeniu rozwodu. Dotyczy to określonych okoliczności.

Alimenty mogą być przyznane, gdy były małżonek znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej. Nawet pracujący małżonek może je otrzymać. Zdarza się to w określonych przypadkach.

Alimenty po rozwodzie bez orzekania o winie lub z winą obu stron

Gdy sąd nie orzekł o winie, albo winę ponoszą oboje małżonkowie, alimenty przysługują w przypadku niedostatku. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego, może żądać alimentów. Musi znajdować się w niedostatku. Niedostatek nie oznacza braku środków do życia. Chodzi o brak możliwości zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb. Usprawiedliwione potrzeby to te niezbędne do normalnego życia. Poziom życia powinien być przeciętny. Sąd ocenia sytuację materialną i potrzeby obu stron. Bierze pod uwagę możliwości zarobkowe. Ocenia też możliwości majątkowe.

Alimenty od małżonka wyłącznie winnego

Inna sytuacja dotyczy wyłącznej winy. Małżonek niewinny może żądać alimentów. Nie musi być w niedostatku. Wystarczy, że rozwód pogorszył jego sytuację materialną. Pogorszenie musi być znaczne. Ten obowiązek alimentacyjny jest rozszerzony. Małżonek wyłącznie winny może mieć obowiązek płacenia bez ograniczeń czasowych. Nie przyznaje się alimentów małżonkowi wyłącznie winnemu. To ważna zasada.

„W tym zakresie wskazać należy, że wynikające z art. 60 § 2 k.r.o. upoważnienie do orzeczenia alimentów na rzecz małżonka niewinnego nie uprawnia do dowolnej jego interpretacji.”

Sąd Najwyższy podkreśla, iż obowiązek alimentacyjny małżonka wyłącznie winnego nie polega na tym, aby miał on zapewniać małżonkowi niewinnemu równą stopę życiową.

W przypadku rozwodu z wyłącznej winy każde pogorszenie sytuacji daje prawo do alimentów. Długość trwania małżeństwa ma znaczenie. Wkład w wspólne życie też jest ważny.

Jak ustalana jest wysokość alimentów?

Wysokość alimentów zależy od kilku czynników. Sąd bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Ocenia możliwości zarobkowe zobowiązanego. Ważne są też możliwości majątkowe zobowiązanego. Długość małżeństwa wpływa na wysokość. Wkład każdego z małżonków w wspólne życie też ma znaczenie. Sąd bierze pod uwagę bieżące wydatki. Uwzględnia również przyszłe potrzeby.

Średnie alimenty na żonę z tytułu niedostatku wynoszą od 500 zł do 1500 zł. W przypadku winy kwoty mogą być wyższe. Mogą sięgać od 2000 zł do 5000 zł. Wysokość alimentów przy zarobkach 12 000 zł może być stosunkowo wysoka. Miesięczna kwota alimentów może wynosić od 500 zł do kilku tysięcy złotych. Obowiązek alimentacyjny jest ustalany indywidualnie. Kwota alimentów może w przyszłości ulec zmianie. Można dochodzić podwyższenia lub obniżenia alimentów.

Jak długo trwa obowiązek alimentacyjny?

Czas trwania obowiązku alimentacyjnego zależy od okoliczności rozwodu. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie lub z winą obu stron, obowiązek trwa 5 lat. Liczy się od daty uprawomocnienia wyroku rozwodowego. Sąd może przedłużyć ten termin. Dzieje się tak w wyjątkowych okolicznościach. Obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem pięciu lat. Chyba że sąd uzna inaczej.

Inaczej jest w przypadku winy drugiej strony. Obowiązek alimentacyjny jest bezterminowy. Małżonek winny może mieć obowiązek płacenia bez ograniczeń czasowych. Obowiązek alimentacyjny wygasa w razie zawarcia nowego małżeństwa. Dotyczy to uprawnionego do alimentów. Nowy związek byłej małżonki może wpłynąć na obowiązek alimentacyjny. Obowiązek kończy się też w przypadku śmierci któregoś z małżonków.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania wygasa w przypadku zawarcia nowego małżeństwa przez zobowiązanego. To błąd w danych wejściowych. Obowiązek wygasa, gdy nowy związek zawiera uprawniony, nie zobowiązany. Obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy uprawniony wstępuje w nowy związek małżeński. To prawidłowa zasada.

Jak uzyskać alimenty od byłego małżonka?

Aby uzyskać alimenty, trzeba złożyć pozew. Składa się go w sądzie. Można wnosić o alimenty już podczas sprawy rozwodowej. Można też wystąpić oddzielnie po orzeczeniu rozwodu. Pozew powinien zawierać żądanie alimentów. Należy uzasadnić potrzebę ich otrzymywania. Trzeba wykazać swoją sytuację finansową. Należy udokumentować usprawiedliwione potrzeby. Dokładne przygotowanie dokumentacji jest ważne.

• Złóż pozew o alimenty w sądzie.
• Dokładnie przygotuj dokumentację finansową.
• Uzasadnij usprawiedliwione potrzeby.
• Warto zasięgnąć porady prawnej.
• Skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach rozwodowych.

Proces sądowy może trwać od kilku miesięcy do roku. Warto być dobrze przygotowanym na każdą rozprawę. Może to zwiększyć szanse na korzystny wyrok. Profesjonalna pomoc prawna jest zalecana. Skorzystanie z usług adwokata może ułatwić dochodzenie praw.

Zmiana lub zakończenie płacenia alimentów

Zasądzone alimenty nie są stałe. Kwota może ulec zmianie w przyszłości. Można dochodzić podwyższenia alimentów. Można też wnosić o ich obniżenie. Zmiana sytuacji materialnej może być podstawą. Poprawa sytuacji uprawnionego jest ważna. Pogorszenie sytuacji zobowiązanego też ma znaczenie. Można też dochodzić wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Dzieje się to, gdy ustanie przyczyna ich zasądzenia. Na przykład, gdy uprawniony przestanie być w niedostatku. Obowiązek wygasa, gdy uprawniony zawrze nowy związek małżeński. Śmierć jednej ze stron również kończy obowiązek. Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z mocy prawa. Trzeba wystąpić do sądu. Można napisać pozew o wygaśnięcie obowiązku. Sąd rozpatrzy sytuację. Orzeczenie sądu jest konieczne.