Fundusz Alimentacyjny – Wszystko o wsparciu dla uprawnionych do alimentów

Fundusz Alimentacyjny to kluczowy system wsparcia finansowego w Polsce. Pomaga osobom uprawnionym, gdy rodzic nie płaci alimentów. Wyjaśniamy, jak działa Fundusz, komu przysługuje pomoc i jakie zmiany weszły w życie.

Czym jest Fundusz Alimentacyjny i jaka jest jego rola?

Fundusz Alimentacyjny to forma wsparcia z budżetu państwa. Jest przeznaczony dla osób uprawnionych do alimentów. Pomoc przysługuje, gdy egzekucja alimentów jest bezskuteczna. Fundusz działa na mocy ustawy z 7 września 2007 roku. Jego celem jest zabezpieczenie potrzeb dzieci. Pierwszy fundusz powstał w 1975 roku. Został reaktywowany w 2007 roku. Wsparcie materialne trafia do osób, które nie otrzymują należnych świadczeń. Dotyczy to przypadków, gdy dłużnik jest niewypłacalny lub uchyla się od płacenia. Świadczenia z Funduszu są tymczasowym wsparciem. Są wypłacane przez państwo.

Kto może otrzymać świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego?

Świadczenia z Funduszu przysługują osobie uprawnionej do alimentów. Najczęściej jest to dziecko uprawnione od rodzica. Alimenty mogą płacić też krewni w linii prostej oraz rodzeństwo. Istnieją trzy podstawowe grupy uprawnionych: dzieci, rozwiedzeni małżonkowie, rodzice lub opiekunowie prawni. Prawo do świadczeń z Funduszu zależy od kilku warunków. Trzeba spełnić kryterium dochodowe. Dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekraczać 1209 zł netto miesięcznie. Starsze dane wskazywały niższe kwoty, np. 900 zł czy 800 zł. Aktualne kryterium to 1209 zł na osobę w rodzinie. Fundusz ma zabezpieczać dzieci uprawnione do alimentów. Wsparcie przysługuje dziecku do 18 roku życia. Jeśli kontynuuje naukę, pomoc jest do 25 roku życia. Dzieci ze znacznym stopniem niepełnosprawności mają prawo do pomocy bez względu na wiek. Bezterminowe alimenty przysługują osobom z orzeczeniem o niepełnosprawności. Osoby uprawnione, które nie otrzymują alimentów, mogą ubiegać się o wsparcie.

Ile wynoszą świadczenia i co się zmieniło?

Wysokość świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego jest ograniczona. Dotychczas maksymalna kwota wynosiła 500 zł miesięcznie. Fundusz wypłacał alimenty do 500 zł na jedno dziecko. Maksymalna kwota wypłaty z Funduszu wynosiła 500 zł miesięcznie. To wsparcie było niższe niż często zasądzane kwoty. Wysokość alimentów zasądzonych przez sąd może wynosić od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Maksymalne świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego wynosiło 500 zł. To już pewne, świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego wzrosną. Nowa maksymalna kwota świadczenia to 1000 zł miesięcznie. Świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego wzrośnie o 100%. Jest to zgodne z oczekiwaniami rodzin. Wzrost dotyczy osób w trudnej sytuacji finansowej. Chodzi o rodziny z nieskuteczną egzekucją alimentów. Ustawa wprowadzająca zmianę została podpisana przez prezydenta 9 grudnia 2024 roku. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do świadczeń. Prawo do nich będzie przysługiwać od 1 października 2024 roku. Nowa maksymalna kwota świadczenia wyniesie 1000 zł miesięcznie. Aktualna maksymalna kwota świadczenia wynosiła 500 zł miesięcznie.

Czy Fundusz Alimentacyjny wypłaca zaległe alimenty?

To często zadawane pytanie. Fundusz Alimentacyjny nie jest narzędziem do wyrównywania wszystkich zaległych alimentów. Fundusz wspiera osoby z trudnościami w egzekwowaniu *bieżących* alimentów. Wierzyciele muszą samodzielnie dochodzić swoich roszczeń za okresy przeszłe. Fundusz Alimentacyjny wypłaca alimenty od miesiąca złożenia wniosku. Wypłata świadczeń następuje od miesiąca złożenia wniosku. Fundusz Alimentacyjny wypłaca alimenty, gdy egzekucja komornicza nie przynosi rezultatów. Egzekucja musi być bezskuteczna przez dwa ostatnie miesiące. Bezskuteczna egzekucja występuje, gdy przez dwa ostatnie miesiące nie otrzymano pełnej należności z tytułu alimentów.

Istnieje jednak pewien wyjątek. Zmiany w wysokości świadczeń z Funduszu mogą nastąpić. Dotyczy to sytuacji, gdy sąd podwyższył alimenty. Wtedy dokonuje się wyrównania za okres od daty zmiany wysokości zasądzonych alimentów. Zmiany wysokości świadczeń z Funduszu na skutek zmiany zasądzonych alimentów dokonuje się po wpływie tytułu wykonawczego do organu egzekucyjnego. Zmiana obowiązuje od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana wysokości zasądzonych alimentów. W przypadku podniesienia wysokości zasądzonych alimentów dokonuje się wyrównania za okres.

Jak ubiegać się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego?

Aby otrzymać wsparcie z Funduszu, należy złożyć odpowiedni wniosek. Wniosek o przyznanie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego składa osoba uprawniona. Może to być pełnoletnia osoba uprawniona. Wniosek może złożyć przedstawiciel ustawowy osoby uprawnionej. Pełnomocnik osoby uprawnionej również może złożyć wniosek. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla miejsca zamieszkania. Można go złożyć w formie pisemnej lub elektronicznej. Wnioski mogą być składane w formie papierowej oraz drogą elektroniczną. Wnioski elektroniczne składa się przez portal Emp@tia. Można użyć do tego profilu zaufanego ePUAP lub mObywatel. Wniosek o dopłatę składa się do ZUS za pośrednictwem organu egzekucyjnego (komornik). To informacja z jednego ze źródeł, ale dominujący sposób to urząd gminy/miasta lub Emp@tia.

Procedura składania wniosku obejmuje kilka kroków:

• Zbierz niezbędne dokumenty.
• Skontaktuj się z lokalnym funduszem alimentacyjnym (urzędem gminy/miasta).
• Wypełnij wniosek.
• Złóż wniosek.
• Oczekuj na ocenę wniosku.
• Otrzymaj decyzję i ewentualną wypłatę.

Wnioski na nowy okres świadczeniowy przyjmowane są drogą elektroniczną od 1 lipca. Od 1 sierpnia można składać wnioski drogą tradycyjną. Prawo do świadczenia przyznawane jest na okres świadczeniowy. Okres ten trwa od 1 października do 30 września następnego roku. Termin składania wniosków to od 1 lipca do 31 października.

Wraz z wnioskiem trzeba złożyć szereg dokumentów:

• Dane osobowe i numery PESEL.
• Adres e-mail.
• Numer rachunku bankowego.
• Informacje o szkole (jeśli dotyczy).
• Zaświadczenie organu potwierdzające bezskuteczność egzekucji.
• Tytuł wykonawczy (np. wyrok sądu).
• Zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne.
• Orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego (jeśli dotyczy).
• Karta pobytu (dla cudzoziemców).

Urząd ma do miesiąca na wydanie decyzji administracyjnej. W skomplikowanej sprawie czas ten może wynieść maksymalnie dwa miesiące. Czas oczekiwania na świadczenia zależy od miesiąca złożenia wniosku. Jeśli złożysz wniosek w lipcu, pieniądze otrzymasz do 31 października. Wniosek z września oznacza wypłatę do 30 listopada. Złożony w październiku – do 31 grudnia. W listopadzie – do 31 stycznia następnego roku. Wniosek z grudnia – do końca lutego następnego roku.

• Skontaktuj się z urzędem, aby upewnić się, czy musisz dostarczyć dodatkowe dokumenty.
• Upewnij się, że masz kopie wszystkich niezbędnych dokumentów.
• W przypadku braku informacji o zmianach sytuacji uprawnionego, istnieje ryzyko zwrotu nienależnie pobranych alimentów z odsetkami. Zaleca się informowanie urzędu o wszelkich zmianach.

Działania wobec dłużnika alimentacyjnego

Fundusz Alimentacyjny, po wypłaceniu świadczeń osobie uprawnionej, dochodzi zwrotu pieniędzy od dłużnika. Płatnik, który uchyla się od płacenia, staje się dłużnikiem gminy. Dłużnik alimentacyjny musi zwrócić Funduszowi alimenty. Obejmuje to kwoty, które Fundusz wypłacił uprawnionemu. Dług ten jest egzekwowany przez organy państwowe. Działania wobec dłużników alimentacyjnych są prowadzone systematycznie. Konsekwencje niewywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego mogą być poważne. Obejmują one wpis do rejestru dłużników. Może nastąpić zatrzymanie prawa jazdy. Grozi też odpowiedzialność karna.

Aby wyegzekwować zaległe alimenty, można podjąć kilka kroków:

• Przypomnieć byłemu partnerowi o obowiązku płacenia alimentów.
• Wytoczyć wniosek o egzekucję do komornika.
• Złożyć zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji w urzędzie gminy/miasta.
• Przeprowadzić własne śledztwo w celu wyjawienia majątku dłużnika (to bardziej zaawansowany krok, często wymaga pomocy prawnika).

Po rozpoczęciu wypłaty alimentów z Funduszu, płatnik staje się dłużnikiem gminy. Fundusz Alimentacyjny odzyskuje pieniądze od dłużnika. Odzyskanie pieniędzy przez Fundusz od dłużnika jest priorytetem. Działania wobec dłużników mają na celu zminimalizowanie obciążenia budżetu państwa.

Ważne informacje i gdzie szukać pomocy

Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie. Jest to ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Obowiązek alimentacyjny uregulowany jest w przepisach prawa. Alimenty mogą być ustalone umową lub przez sąd. Wsparcie z Funduszu Alimentacyjnego jest dostępne tylko po złożeniu wniosku.

W przypadku wątpliwości co do Funduszu Alimentacyjnego warto zasięgnąć porady prawnika. Specjaliści w sprawach z zakresu alimentów mogą pomóc. Można skontaktować się z kancelarią prawną. Adwokaci i radcy prawni udzielają porad. Zaleca się zwrócenie się o pomoc do specjalistów.

Informacje o Funduszu można uzyskać w urzędach gmin i miast. Dostępna jest infolinia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Numer infolinii to +48 222 500 108. Infolinia jest czynna w dni robocze. Godziny pracy to 8:15-16:15. Adres Ministerstwa to Ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
• Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2023 r.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (UD42).