Koszty sądowe w sprawach cywilnych – ile kosztuje proces?
Zainicjowanie postępowania cywilnego zawsze wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów. Wyjaśniamy, jakie opłaty i wydatki obejmują koszty sądowe. Dowiedz się, ile kosztuje sprawa w sądzie.
Czym są koszty sądowe w sprawach cywilnych?
Koszty sądowe stanowią nieodłączny element postępowania cywilnego. Obejmują one opłaty oraz wydatki związane z procesem. Ich wysokość określa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pełen tekst ustawy znajdziesz w Dzienniku Ustaw. Ustawa ta reguluje zasady ponoszenia kosztów. Określa także ich zwrot oraz zasady zwalniania od opłat.
Koszty sądowe powstają przy złożeniu pisma lub wystosowaniu skargi. Dotyczą wielu różnych pism i procedur. Najczęściej spotykane sprawy to pozwy rozwodowe czy spory o majątek. Koszty sądowe w sprawach cywilnych nie obejmują wynagrodzenia pełnomocnika. Wynagrodzenie dla adwokata lub radcy prawnego to osobny koszt. Ustawa definiuje zakres kosztów sądowych w Art. 2.
Czym różnią się opłaty od wydatków?
Opłaty sądowe to kwoty należne sądowi za dokonanie określonych czynności procesowych. Wydatki to inne koszty ponoszone przez sąd w toku postępowania. Przykładem wydatków są wynagrodzenia biegłych lub koszty doręczenia pism.
Jak obliczyć opłatę sądową? Opłaty stałe i stosunkowe.
Wysokość opłaty sądowej zależy od rodzaju sprawy cywilnej. Ustawa przewiduje opłaty stałe oraz opłaty stosunkowe. Opłata stosunkowa wynosi 5% wartości przedmiotu sporu. Jej maksymalna wysokość to 200 000 zł. Stosuje się ją w sprawach o prawa majątkowe o wartości powyżej 20 000 zł.
Dla spraw o prawa majątkowe o niższej wartości przewidziano opłaty stałe. Są one z góry określone w ustawie. W 2024 roku stawki opłat pozostały bez zmian. Obowiązują na tym samym poziomie co w 2023 roku.
Opłaty stałe w sprawach o prawa majątkowe:
| Wartość przedmiotu sporu | Opłata stała |
|---|---|
| do 500 zł | 30 zł |
| ponad 500 zł do 1500 zł | 100 zł |
| ponad 1500 zł do 4000 zł | 200 zł |
| ponad 4000 zł do 7500 zł | 400 zł |
| ponad 7500 zł do 10000 zł | 500 zł |
| ponad 10000 zł do 15000 zł | 750 zł |
| ponad 15000 zł do 20000 zł | 1000 zł |
| ponad 20000 zł | 5% wartości, nie więcej niż 200000 zł |
Opłacie podlega wiele pism inicjujących postępowanie. Należą do nich pozew oraz pozew wzajemny. Opłatę wnosi się także od apelacji i zażalenia. Skarga kasacyjna również wymaga uiszczenia opłaty. Podobnie sprzeciw od wyroku zaocznego. Opłacie podlegają zarzuty od nakazu zapłaty. Wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego także wiąże się z opłatą. Dotyczy to na przykład wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
Jakie inne pisma podlegają opłacie sądowej?
Opłacie podlegają m.in. wnioski o wpis do księgi wieczystej. Należy uiścić opłatę od skargi o wznowienie postępowania. Odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK także wymaga opłaty. Wnioski o wydanie odpisów lub zaświadczeń z akt sądowych są płatne. Opłata kancelaryjna dotyczy odpisu księgi wieczystej.
Koszty sądowe w wybranych sprawach cywilnych.
Niektóre rodzaje spraw cywilnych mają ustalone opłaty stałe. Niezależnie od wartości przedmiotu sporu. Sprawy o rozwód lub separację mają stałą opłatę. Wynosi ona 600 zł. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku kosztuje 100 zł. Sprawa o zasiedzenie nieruchomości wiąże się z opłatą 2000 zł. Roszczenia konsumentów przeciwko bankom mają opłatę 1000 zł. Dotyczy to na przykład spraw frankowych. Wniosek o uchwałę wspólników to koszt 5000 zł.
Sprawy o zniesienie współwłasności lub podział majątku wspólnego mogą mieć różne koszty. Zależą one od wartości dzielonego majątku. Mogą być stosowane opłaty stosunkowe. Wartość przedmiotu sporu określa wysokość opłaty. Sprawy o ustanowienie drogi koniecznej również wiążą się z kosztami. Ich wysokość zależy od okoliczności.
Ile kosztuje pozew o rozwód?
Opłata stała od pozwu o rozwód wynosi 600 zł. Ta sama opłata dotyczy pozwu o separację.
Wydatki sądowe – co się na nie składa?
Koszty sądowe obejmują także wydatki. Są to kwoty ponoszone przez sąd. Sąd pokrywa je tymczasowo. Strona procesu musi je ostatecznie zwrócić. Katalog wydatków określa Art. 5 ustawy. Obejmuje on różne pozycje.
Do wydatków zalicza się koszty podróży świadków i biegłych. Obejmuje to zwrot kosztów noclegu. Sąd zwraca także utracone zarobki tych osób. Wynagrodzenie biegłych i tłumaczy to znaczący wydatek. Podobnie wynagrodzenie kuratorów ustanowionych przez sąd. Koszty przeprowadzenia dowodu z opinii specjalistów są wydatkiem. Sąd ponosi także koszty ogłoszeń. Dotyczy to na przykład ogłoszeń w prasie. Przewóz zwierząt i rzeczy jest wydatkiem. Także koszty ich przechowywania. Ryczałty należne kuratorom sądowym to wydatki. Koszty wystawienia zaświadczenia przez lekarza sądowego także. Wreszcie, koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd.
Kto ponosi koszty sądowe?
Konieczność uiszczenia opłat leży po stronie osoby wnoszącej pismo. To powód płaci opłatę od pozwu. Wnioskodawca wnosi opłatę od wniosku nieprocesowego. Sąd pobiera opłatę przy wniesieniu pisma. Pismo wnoszone przez kilka osób podlega jednej opłacie. Dotyczy to także współuczestnictwa formalnego. Zasada ta wynika z Art. 4 ustawy.
Ostateczne rozliczenie kosztów następuje po zakończeniu procesu. Sąd rozdziela koszty między strony. Zazwyczaj strona przegrywająca zwraca koszty stronie wygrywającej. Zasady te reguluje Kodeks postępowania cywilnego. Ustawa o kosztach sądowych odsyła do KPC w Art. 8. Możliwe jest zwolnienie od kosztów sądowych. Ustawa przewiduje takie rozwiązania dla osób niezamożnych.
Wysokość kosztów sądowych (tj. opłat i wydatków) w poszczególnych sprawach określa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r.
Podstawa prawna – Ustawa o kosztach sądowych.
Głównym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Jej tekst jest publikowany w Dzienniku Ustaw. Aktualny tekst ustawy znajdziesz pod numerem Dz.U.2024.0.959 t.j. Stan prawny jest aktualny na dzień 26.06.2025. Ustawa określa zasady pobierania opłat. Reguluje tryb ich uiszczania. Określa wysokość opłat w różnych sprawach. Zawiera zasady zwalniania od kosztów. Reguluje też umarzanie i rozkładanie płatności na raty. Zakres regulacji ustawy opisuje Art. 1.
Minister Sprawiedliwości ma upoważnienie do wydania rozporządzenia. Określa ono szczegóły dotyczące opłat. Dotyczy to sposobu ich uiszczania. Upoważnienie to wynika z Art. 9 ustawy.
Gdzie szukać pomocy prawnej?
Postępowanie cywilne bywa skomplikowane. Zrozumienie wszystkich kosztów jest trudne. Warto skonsultować się ze specjalistą. Doświadczeni adwokaci z Wielunia oferują pomoc. Kancelaria Prawna Niciejewski świadczy takie usługi. Pomoc prawną znajdziesz także w innych miejscach. Kancelaria Adwokacka MR oferuje kompleksową pomoc. Adwokat Michał Radziejewski udziela porad. Kancelarie specjalizują się w prawie cywilnym. Pomagają w sprawach rodzinnych. Zajmują się odszkodowaniami. Oferują usługi dla firm. Pomagają w sprawach karnych. Zapewniają wsparcie w upadłościach. Świadczą porady prawne online.
Szukanie profesjonalnego wsparcia jest rozsądne. Prawnik pomoże ocenić przewidywane koszty. Wyjaśni zasady ich rozliczania. Przygotuje niezbędne dokumenty. Zapewni prawidłowy przebieg postępowania. Pomoże uniknąć kosztownych błędów. Możesz skontaktować się z kancelarią. Kancelaria Adwokacka MR ma siedzibę w Warszawie. Adres to Al. Jerozolimskie 117/U1. Możesz zadzwonić pod numer +48 513 264 261. Możliwy jest też kontakt mailowy. Adres email to [email protected].
Warto zadbać o poprawność dokumentów. Poprawne napisanie komparycji umowy jest ważne. Aby uniknąć procesów, przestrzegaj prawa. Unikaj wykroczeń i przestępstw.
Czy mogę zmienić ustawienia plików cookies?
Tak, możesz zmienić ustawienia przeglądarki. Umożliwia to zarządzanie plikami cookies. Dotyczy to stron internetowych sądów lub ministerstwa.
