Jak obniżyć alimenty? Poradnik krok po kroku
Wysokość alimentów nie jest ustalona raz na zawsze. Można ją zmienić w sądzie, gdy zmienią się ważne okoliczności. Dowiedz się, kiedy i jak złożyć pozew o obniżenie alimentów.
Co to są alimenty i kogo dotyczą?
Alimenty to prawny obowiązek finansowy. Zapewniają środki na utrzymanie i wychowanie osoby uprawnionej. Najczęściej dotyczą rodziców względem dzieci. Obowiązek może też dotyczyć byłego małżonka. Prawo rodzinne dba o podstawowe potrzeby. Zapewnia uprawnionym warunki życia podobne do standardu życia zobowiązanego. Sąd ustala wysokość alimentów w wyroku. Może to być też wynikiem ugody. Umowa alimentacyjna przed notariuszem też jest możliwa. Taka umowa musi zawierać oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Kiedy można żądać obniżenia alimentów? Zmiana stosunków.
Możesz żądać zmiany orzeczenia o alimentach. Podstawą jest artykuł 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis ten pozwala skorygować wysokość świadczenia. Wymaga to zmiany stosunków. Zmiana może dotyczyć zobowiązanego lub uprawnionego. Obniżenie alimentów jest możliwe. Wymaga istotnej zmiany sytuacji życiowej lub finansowej.
„Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Pogorszenie sytuacji finansowej zobowiązanego
Twoja sytuacja finansowa mogła się pogorszyć. To ważna przyczyna żądania obniżenia alimentów. Możliwości zarobkowe często ulegają zmianie. Przykłady to utrata dobrze płatnej pracy. Problemy ze znalezieniem nowego zatrudnienia też są istotne. Pogorszenie stanu zdrowia wpływa na zdolność do pracy. Dodatkowe koszty leczenia stanowią obciążenie. Urodzenie się kolejnego dziecka zobowiązanemu zmienia jego sytuację materialną. To wszystko może uzasadniać niższe alimenty.
Poprawa sytuacji finansowej uprawnionego
Sytuacja finansowa osoby otrzymującej alimenty mogła się poprawić. To również powód do zmiany wysokości świadczenia. Uprawniony mógł podjąć pracę zarobkową. Otrzymanie wysokiej darowizny zmienia jego możliwości. Uzyskanie stypendium także wpływa na potrzeby. Wstąpienie w związek małżeński przez uprawnionego też ma znaczenie. Sąd ocenia te wszystkie czynniki.
„Art. 135 § 1 k.r.o. w brzmieniu: 'Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.'”
Inne przyczyny zmiany stosunków
Istnieją też inne sytuacje uzasadniające zmianę. Zaprzeczenie ojcostwa przez zobowiązanego to jedna z nich. W przypadku pełnoletniego dziecka niewłaściwe zachowanie może być brane pod uwagę. Ważne jest, że sąd bada przyczynę zmiany stosunków. Nie każda zmiana automatycznie oznacza obniżenie.
Procedura sądowa obniżenia alimentów.
Chcesz obniżyć alimenty? Musisz zwrócić się do sądu. Złóż pozew o obniżenie alimentów. Można to zrobić osobiście w sądzie rodzinnym. Pozew możesz też wysłać pocztą. Obniżenie alimentów wymaga przeprowadzenia rozprawy. Sąd oceni przedstawione dowody. Zmiany można domagać się niezależnie od źródła ustalenia alimentów.
Jak napisać pozew o obniżenie alimentów?
Pozew o obniżenie alimentów ma określone wymogi formalne. Musi zawierać dane stron i żądanie. Należy jasno wskazać nową, żądaną kwotę alimentów. Uzasadnij swoje żądanie. Opisz szczegółowo zmianę stosunków. W pozwie wskaż wartość przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu oblicza się prosto. To dwunastokrotność kwoty, o którą chcesz obniżyć alimenty.
Jak obliczyć wartość przedmiotu sporu przy obniżeniu alimentów?
Wartość przedmiotu sporu to różnica między obecnymi alimentami a kwotą, którą chcesz płacić. Tę różnicę mnożysz przez dwanaście miesięcy. Na przykład, jeśli płacisz 600 zł, a chcesz płacić 400 zł, różnica wynosi 200 zł. Wartość przedmiotu sporu to 200 zł razy 12, czyli 2400 zł.
Niezbędne dowody w sprawie.
Musisz udowodnić zmianę swojej sytuacji. Zbierz dokumenty potwierdzające pogorszenie. Może to być zaświadczenie o niższych zarobkach. Dokumenty potwierdzające utratę pracy są kluczowe. Przedstaw rachunki za leczenie, jeśli ponosisz dodatkowe koszty. Jeśli uprawniony podjął pracę, przedstaw dowody na to. Dokumentacja potwierdzająca zmianę okoliczności jest niezbędna. Do pozwu dołącz aktualny odpis aktu urodzenia dziecka. Dołącz też orzeczenie ustalające poprzednie alimenty.
- Zbieraj dowody potwierdzające zasadność obniżenia alimentów.
- Do pozwu należy dołączyć dokumenty potwierdzające obecną sytuację.
Koszty sądowe pozwu.
Sprawa o obniżenie alimentów wiąże się z opłatą sądową. Wysokość opłaty zależy od wartości przedmiotu sporu. Im większa wartość, tym wyższa opłata. Poniższa tabela przedstawia opłaty. Wartość przedmiotu sporu ponad 20 000 zł ma inną stawkę. Wynosi ona 5% wartości, ale nie więcej niż 200 000 zł.
| Wartość przedmiotu sporu | Opłata sądowa |
|---|---|
| do 500 zł | 30 zł |
| ponad 500 zł do 1500 zł | 100 zł |
| ponad 1500 zł do 4000 zł | 200 zł |
| ponad 4000 zł do 7500 zł | 400 zł |
| ponad 7500 zł do 10000 zł | 500 zł |
| ponad 10000 zł do 15000 zł | 750 zł |
| ponad 15000 zł do 20000 zł | 1000 zł |
Postępowanie w sądzie.
Po złożeniu pozwu sąd wyznaczy rozprawę. Sąd zbada przyczyny zmiany stosunków. Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Zależy też od możliwości zarobkowych zobowiązanego. Sąd wysłucha obie strony. Może zażądać dodatkowych dowodów. Możesz złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia. Oznacza to tymczasowe obniżenie alimentów na czas trwania sprawy. Sąd wyda wyrok. Wyrok określi nową wysokość miesięcznej renty alimentacyjnej. Możliwe jest tymczasowe obniżenie alimentów. Przykładowo, było to możliwe za okres trwania pandemii.
Alimenty na pełnoletnie dziecko a ich obniżenie/wygaśnięcie.
Obowiązek alimentacyjny nie wygasa automatycznie. Nie kończy się w momencie osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Dziecko po 18. roku życia nadal może potrzebować wsparcia. Dzieje się tak, gdy nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Zazwyczaj dotyczy to studentów. Obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy dziecko osiągnie zdolność do samodzielnej egzystencji. Konieczne jest uzyskanie orzeczenia sądu. Orzeczenie to stwierdza wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego. Nawet dorosłe dziecko może żądać alimentów.
„Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z mocy prawa i nawet dziecko, które ma lat 40 może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.”
Przykładem sytuacji, gdy obowiązek alimentacyjny może wygasnąć, jest zaprzestanie nauki przez pełnoletnie dziecko. Jeśli dziecko wypisało się ze szkoły i pracuje dorywczo, może samodzielnie się utrzymać. Jeśli jednak studiuje i nie ma własnych dochodów, obowiązek zazwyczaj trwa. Gdy dziecko jest niezdolne do samodzielnej egzystencji (np. z powodu choroby), obowiązek również nie wygasa.
- Warto złożyć stosowne wnioski do ZUS, Urzędu Skarbowego czy szkół. Uzyskasz dowody dotyczące możliwości samodzielnego utrzymania się przez dziecko.
Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych.
Roszczenia alimentacyjne ulegają przedawnieniu. Przedawniają się po trzech latach. Oznacza to, że nie można żądać zaległych alimentów sprzed ponad trzech lat. Nowe roszczenia o bieżące i przyszłe alimenty nie przedawniają się. Obowiązek alimentacyjny sam w sobie nie przedawnia się. Przedawniają się tylko roszczenia o konkretne raty alimentacyjne.
Czy pomoc prawnika jest potrzebna?
Sprawy o obniżenie alimentów bywają skomplikowane. Wymagają znajomości prawa. Należy prawidłowo przygotować pozew. Musisz zgromadzić odpowiednie dowody. Warto skorzystać z usług prawnika. Adwokat doświadczony w prawie rodzinnym pomoże w procesie. Wsparcie adwokata zwiększa szanse na korzystne rozstrzygnięcie. Prawnik doradzi, jakie dokumenty zebrać. Pomoże napisać pozew. Może też reprezentować Cię w sądzie. Konsultacja z prawnikiem przed złożeniem wniosku jest dobrym krokiem. Kancelarie specjalizujące się w prawie cywilnym i rodzinnym oferują taką pomoc.
- Warto skorzystać z usług prawnika przy składaniu wniosku o obniżenie alimentów.
- Wsparcie adwokata doświadczonego w prawie rodzinnym może znacząco zwiększyć szanse na korzystne rozstrzygnięcie w sądzie.
- Warto skonsultować się z prawnikiem przed złożeniem wniosku.
Podsumowanie
Wysokość alimentów nie jest stała. Można ją zmienić w sądzie. Wymaga to istotnej zmiany stosunków. Zmiana dotyczy sytuacji finansowej stron. Może dotyczyć potrzeb uprawnionego. Złożenie pozwu jest konieczne. Pozew musi być dobrze uzasadniony. Należy przedstawić odpowiednie dowody. Wartość przedmiotu sporu wpływa na koszty sądowe. Obowiązek wobec pełnoletniego dziecka nie zawsze wygasa po 18. roku życia. Przedawnienie roszczeń wynosi trzy lata. Pomoc prawnika może być bardzo pomocna. Zapewnia prawidłowe przejście przez procedurę sądową.