Umorzenie alimentów: Kiedy i jak jest to możliwe?

Umorzenie alimentów to temat budzący wiele pytań. Dotyczy zarówno zaległych płatności, jak i toczącej się egzekucji. Wyjaśniamy, kiedy i na jakich warunkach możesz ubiegać się o umorzenie długu alimentacyjnego w Polsce.

Co oznacza umorzenie alimentów?

Umorzenie alimentów to formalne anulowanie długu. Może dotyczyć zaległych świadczeń alimentacyjnych. Często wiąże się z trudną sytuacją dłużnika. Umorzenie jest wyjątkiem, nie regułą. Wymaga szczególnego uzasadnienia prawnego. Nie jest łatwe do uzyskania.

Umorzenie długu wobec Funduszu Alimentacyjnego

Fundusz Alimentacyjny wypłaca świadczenia uprawnionym. Dzieje się tak, gdy dłużnik nie płaci. Państwo pokrywa te świadczenia. Powstaje wtedy dług wobec Funduszu. Tysiące osób w Polsce ma takie zadłużenie. Najczęściej wynika ono z braku możliwości płacenia. Dług narasta z każdym miesiącem. Można ubiegać się o umorzenie tego długu. Wniosek składa się w urzędzie miasta lub gminy. Decyzję podejmuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Podstawą prawną jest Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Umorzenie następuje w drodze decyzji administracyjnej.

• Złóż wniosek o umorzenie długu alimentacyjnego w urzędzie.
• Dołącz oświadczenie o swojej sytuacji.
• Przedstaw dochody, sytuację rodzinną i zdrowotną.

Umorzenie zobowiązania powinno nastąpić tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa zobowiązanego lub jego rodziny nie pozwala mu na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. – Wyrok WSA w Warszawie z 13 marca 2013 r.

Umorzenie należności na podstawie art. 30 ust. 2 u.p.o.u.a. jest instytucją wyjątkową. – Wyrok WSA w Krakowie z 10 kwietnia 2014 r.

Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów reguluje te kwestie. Art. 30 ust. 1 tej ustawy jest kluczowy. Umorzenie jest możliwe w określonych przypadkach. Dotyczy to trudnej sytuacji materialnej dłużnika. Opieka nad chorymi też może być powodem. Wyjątkowo niskie dochody uzasadniają ulgę. Brak rokującej spłaty również. Sytuacja życiowa musi uzasadniać ulgę.

Umorzenie należności wobec Funduszu Alimentacyjnego lub powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej lub likwidatora Funduszu Alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym może się odbyć jedynie na mocy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. – Forum Prawne

Umorzenie egzekucji alimentów

Egzekucja alimentów wszczyna komornik. Dzieje się tak po prawomocnym wyroku sądu. Nawet jeden dzień opóźnienia może ją spowodować. Wierzyciel alimentacyjny występuje o klauzulę wykonalności. Umorzenie egzekucji po jej wszczęciu nie jest łatwe. Dłużnik ma jednak pewne możliwości. Może umorzyć egzekucję bez zgody wierzyciela. Musi spłacić wszelkie przeszłe zaległości. Należy też wpłacić depozyt Ministra Finansów. Kwota depozytu to suma świadczeń za 6 miesięcy. Przy alimentach 4000 zł miesięcznie, depozyt wynosi 24000 zł. To znacząca kwota dla większości osób.

• Złóż wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego.
• Wpłać do depozytu równowartość 6-miesięcznych alimentów.

Kiedy można ubiegać się o umorzenie?

Umorzenie długu alimentacyjnego jest możliwe. Wniosek można składać w dowolnym momencie. Muszą istnieć uzasadnione powody. Dłużnik może ubiegać się o umorzenie. Dotyczy to sytuacji trudnej życiowej. Należy przedstawić dowody. Dokumenty potwierdzają trudną sytuację. Sytuacja finansowa jest kluczowa. Stan zdrowia także ma znaczenie. Opieka nad chorymi członkami rodziny jest brana pod uwagę. Wyjątkowo niskie dochody uzasadniają wniosek. Dług alimentacyjny może wynikać z długiego okresu niepłacenia. Ojciec może mieć zaległości od wielu lat. Córki mogą być już dorosłe. Zaległość może wynosić kilkadziesiąt tysięcy złotych. Komornik może zabierać dużą część pensji. Nawet 3/4 wynagrodzenia może być zajęte. Minimalna krajowa wynosiła 2100 brutto. Taka egzekucja bardzo utrudnia życie.

• Przedstaw wszelkie dostępne dowody.
• Potwierdź swoją trudną sytuację życiową.

Warunki umorzenia długu wobec Funduszu Alimentacyjnego

Ustawa z dnia 7 września 2007 r. reguluje umorzenie. Należności dłużnika alimentacyjnego mogą być umorzone. Decyzja administracyjna jest niezbędna. Ustawa przewiduje umorzenie procentowe. Zależy od okresu skutecznej egzekucji. Po 3 latach skutecznej egzekucji umorzyć można 30% długu. Po 5 latach skutecznej egzekucji umorzyć można 50% długu. Po 7 latach skutecznej egzekucji umorzyć można 100% długu. Te zasady dotyczą długu wobec Funduszu. Są to konkretne progi umorzenia. Dłużnik musi współpracować z komornikiem. Skuteczna egzekucja jest warunkiem. Nawet symboliczne wpłaty mogą być uznane za skuteczną egzekucję.

Okres skutecznej egzekucji	Procent umorzenia
3 lata	30%
5 lat	50%
7 lat	100%

Ojciec z Forum Prawnego pracuje. Komornik zabiera 3/4 jego pensji. Pracuje od pół roku legalnie. Wcześniej pracował na czarno. Jego dochód z opieki społecznej wynosił 200 zł. Ośrodek Pomocy Społecznej przyznał mu zapomogę. Komornik zajął środki ojca na rzecz wierzycieli. To pokazuje skomplikowanie sytuacji.

Paranoja – ośrodek Pomocy Społecznej przyznał ojcu zapomogę bo nie ma środków a komornik zabrał. – Forum Prawne

Jak złożyć wniosek o umorzenie?

Procedura zależy od rodzaju długu. Inaczej postępuje się z długiem wobec Funduszu. Inaczej z egzekucją komorniczą. Wniosek o umorzenie zaległych alimentów można złożyć w sądzie. Dotyczy to długu bezpośrednio wobec wierzyciela. Wniosek o umorzenie długu wobec Funduszu Alimentacyjnego składa się w urzędzie. Właściwy jest urząd miasta lub gminy. Dołącza się dokumenty. Oświadczenie o sytuacji jest kluczowe. Dokumenty potwierdzają dochody i wydatki. Rachunki za leczenie mogą być dowodem. Umowy kredytowe też. Wniosek o umorzenie alimentów można składać. Wymaga to uzasadnionych powodów. Trudna sytuacja finansowa jest częstym powodem. Chwilowa niemożność płacenia też. Wniosek powinien być przemyślany.

Proszę o przemyślane rozpatrzenie niniejszego wniosku o umorzenie alimentów, biorąc pod uwagę moją trudną sytuację finansową oraz chwilową niemożność spełnienia obowiązku płacenia alimentów. – Wzór Wniosku

• Skonsultuj się z prawnikiem.
• Dowiedz się o wymaganych dokumentach.
• Dowiedz się o warunkach umorzenia.

Dokumenty potrzebne do wniosku

Do wniosku o umorzenie dołączasz dokumenty. Potwierdzają one Twoją sytuację. Dokumenty finansowe są najważniejsze. Zaświadczenia o zarobkach są konieczne. Deklaracje podatkowe PIT też. Dokumenty dotyczące wydatków są pomocne. Rachunki za leczenie, leki. Umowy najmu mieszkania. Dokumenty o liczbie osób w gospodarstwie domowym. Zaświadczenia o statusie bezrobotnego. Orzeczenia o niepełnosprawności. Wszystko, co pokazuje Twoje trudności. Wniosek musi być dobrze udokumentowany.

• Zaświadczenie o zarobkach.
• Deklaracja podatkowa (PIT).
• Rachunki potwierdzające wydatki (leczenie, leki, mieszkanie).
• Dokumenty dotyczące sytuacji rodzinnej.
• Zaświadczenia o statusie (np. bezrobotny, niepełnosprawny).

Proces rozpatrywania wniosku

Wniosek o umorzenie jest rozpatrywany. Proces decyzyjny prowadzą organy administracyjne. W przypadku długu wobec Funduszu to urząd. W przypadku egzekucji komorniczej to sąd lub komornik. Czas rozpatrywania bywa różny. Zazwyczaj trwa kilka miesięcy. Zależy od skomplikowania sprawy. Organ analizuje przedstawione dowody. Ocenia sytuację finansową i życiową dłużnika. Bierze pod uwagę możliwości spłaty. Celem jest ocena, czy umorzenie jest uzasadnione. Umorzenie długu jest wyjątkiem. Nie ma prawnych podstaw do umorzenia, gdy dłużnik ma możliwości spłaty. Samo obniżenie dochodów nie wystarcza często. Sąd ocenia możliwości zarobkowe. Nie tylko faktyczne dochody.

Nie ma po prostu prawnych podstaw, abyś robił sobie nadzieję na umorzenie tego długu alimentacyjnego. – Janina Gołębiecka, autor bloga

Konsekwencje odmowy umorzenia

Organ może odmówić umorzenia długu. Dłużnik ma prawo odwołać się od decyzji. Odmowa może prowadzić do egzekucji. Komornik będzie nadal działał. Będzie ściągał zaległe świadczenia. Odmowa wpływa negatywnie na dłużnika. Egzekucja komornicza jest uciążliwa. Może zająć konto bankowe. Może zająć część wynagrodzenia. Może prowadzić do zajęcia majątku. Odmowa wpływa też na zdolność kredytową. Banki widzą zadłużenie alimentacyjne. Trudniej uzyskać kredyt lub pożyczkę.

• Dłużnik ma prawo odwołać się od decyzji odmownej.
• Odmowa prowadzi do kontynuacji egzekucji.
• Wpływa negatywnie na zdolność kredytową.

Alternatywy dla umorzenia długu

Umorzenie nie jest jedyną opcją. Istnieją inne rozwiązania. Możliwe jest odroczenie terminu płatności. Możliwe jest rozłożenie zadłużenia na raty. Te opcje są często łatwiejsze do uzyskania. Wniosek składa się do tego samego organu. Należy przedstawić plan spłaty. Wykazać, że w przyszłości będzie możliwe płacenie. Porozumienie z osobą uprawnioną do alimentów też jest opcją. Osoba uprawniona może wyrazić zgodę. Może zgodzić się na bezpośrednią płatność. Może zgodzić się na niższe raty. Może nawet zrezygnować z części długu. Takie porozumienie musi być formalne. Warto poinformować komornika i Fundusz. Uniknie się komplikacji prawnych. Działania należy zgłaszać oficjalnie.

• Rozważ odroczenie terminu płatności.
• Rozważ rozłożenie zadłużenia na raty.
• Rozważ porozumienie z osobą uprawnioną.

Osoba trzecia może spłacić dług. Taka sytuacja musi być udokumentowana. Spłata przez kogoś innego jest możliwa. Ważne jest formalne potwierdzenie. Unika się wtedy niejasności prawnych.

Podsumowanie kluczowych informacji

Umorzenie długu alimentacyjnego jest trudne. Stanowi wyjątek prawny. Dotyczy głównie długu wobec Funduszu. Wymaga udokumentowania trudnej sytuacji. Ustawa z 2007 roku określa warunki. Umorzenie procentowe zależy od egzekucji. Umorzenie egzekucji komorniczej jest możliwe. Wymaga spłaty zaległości. Wymaga wpłaty 6-miesięcznego depozytu. Wniosek składa się w urzędzie lub sądzie. Odmowa prowadzi do kontynuacji egzekucji. Istnieją alternatywy, np. raty. Warto skonsultować się z prawnikiem. Profesjonalne porady prawne są cenne. Działania muszą być zgodne z prawem. Należy zgłaszać płatności komornikowi i Funduszowi.